پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
داستان ویزا و مسترکارت‌های موجود در ایران چیست؟
طی ماه‌های اخیر علی‌رغم وجود تحریم ویزا و مسترکارت برای استفاده ایرانیان،تبلیغات در خصوص دریافت کارت‌های اعتباری بین‌المللی افزایش یافته است در این گزارش به بررسی این موضوع پرداختیم
ویزا و مسترکارت از شناخته‌شده‌ترین و معتبرترین کارت‌های اعتباری جهان هستند که دسترسی به شبکه‌های مالی و خرید بین‌المللی را برای کاربران فراهم می‌کنند. با اینکه این دو شرکت به ارائه خدمات مالی، به‌ویژه پرداخت‌های بدون مرز، در اکثر کشورها مشغول‌اند، برای کاربران ایرانی به دلیل سال‌ها تحریم‌های مالی و تجاری، دسترسی به این کارت‌ها دشوار یا غیرممکن شده است، اما با این حال، در سال‌های اخیر، کسب‌وکارهایی در ایران مدعی ارائه مسترکارت و ویزاکارت به مشتریان ایرانی شده‌اند. این گزارش قصد دارد با بررسی ابعاد مختلف این موضوع، به چگونگی فعالیت این کسب‌وکارها بپردازد.
ویزا و مسترکارت‌ها؛ چه هستند و چگونه کار می‌کنند؟
ویزا و مسترکارت دو شرکت جهانی خدمات مالی و اعتباری هستند که عمدتاً به‌عنوان واسطه‌هایی بین بانک‌ها، فروشگاه‌ها و مشتریان عمل می‌کنند. این شرکت‌ها امکان پرداخت امن و سریع را از طریق کارت‌های فیزیکی و دیجیتال فراهم می‌آورند و در طیف گسترده‌ای از خدمات مالی، مانند کارت‌های اعتباری، کارت‌های بدهی و کارت‌های پیش‌پرداخت، فعالیت دارند. به‌طور خلاصه، این کارت‌ها به کاربران اجازه می‌دهند که به‌راحتی تراکنش‌های بین‌المللی انجام دهند و از خدمات مالی در سطح جهانی بهره‌مند شوند. اما یکی از شروط استفاده از خدمات این شرکت‌ها، پشتیبانی از آن‌ها توسط بانک‌های معتبر است که تحت قوانین و مقررات بین‌المللی عمل می‌کنند.
تحریم ویزا و مسترکارت‌ها در ایران
به دلیل گسترش تحریم‌های اقتصادی توسط آمریکا و سایر کشورها، ویزا و مسترکارت از هرگونه همکاری مستقیم یا ارائه خدمات در ایران منع شده‌اند. این تحریم‌ها که با شدت بیشتری در سال‌های اخیر اعمال شده، مانع ارائه خدمات این شرکت‌ها در ایران شده است. در حال حاضر، این دو شرکت هیچگونه همکاری رسمی با نهادهای ایرانی ندارند و کاربران ایرانی نمی‌توانند به‌صورت مستقیم از این کارت‌ها استفاده کنند.
ویزا و مسترکارت‌های موجود در ایران؛ چگونه فعالیت می‌کنند؟
یکی از مهم‌ترین سوالات پیرامون ویزا و مسترکارت‌هایی که در ایران به فروش می‌رسند، این است که این کارت‌ها چگونه و از طریق کدام کانال‌ها فعال می‌شوند. نکته‌ای که باید در نظر داشت، این است که اکثر این کسب‌وکارها مجوز رسمی برای ارائه این خدمات ندارند و فرآیند صدور و شارژ این کارت‌ها به‌صورت غیررسمی و از طریق واسطه‌های خارجی انجام می‌شود.
نحوه فعالیت کسب‌وکارهای ارائه‌دهنده ویزا و مسترکارت‌ها در ایران
با وجود محدودیت‌ها، برخی شرکت‌های داخلی کارت‌های مستر و ویزا را به کاربران ایرانی ارائه می‌کنند. این کارت‌ها از طریق مسیرهای غیررسمی یا واسطه‌های خارجی به دست مشتریان می‌رسد و معمولاً به یکی از روش‌های زیر در دسترس مشتریان قرار می‌گیرد:
همکاری با شرکت‌های واسط خارجی: برخی از کسب‌وکارها از طریق همکاری با بانک‌های کوچک یا موسسات مالی در کشورهای ثالث اقدام به صدور این کارت‌ها برای ایرانیان می‌کنند. در این روش، کارت‌ها به‌صورت واسطه‌ای توسط بانک‌های خارجی صادر شده و به کاربران ایرانی تحویل داده می‌شود. همچنین، برخی از مجموعه‌ها مانند وب‌سایت وب‌گیفت، مسترکارت‌های مجازی وریفای‌شده ارائه می‌دهند که به کاربران امکان انجام تراکنش‌های مالی بین‌المللی را می‌دهد.
برخی از کارت‌ها به‌صورت مجازی و با اعتبار محدود به فروش می‌رسند. به عنوان مثال، قیمت ویزاکارت مجازی با تاریخ انقضای یک‌ساله حدود ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و مسترکارت فیزیکی با انقضای ۴ ساله ۴۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است.
این کارت‌ها به کاربران امکان انجام خریدهای آنلاین و پرداخت‌های بین‌المللی را می‌دهند، اما کاربران باید به‌دقت به نکات امنیتی و استفاده از IP خارجی توجه کنند.
استفاده از شبکه‌های بانکی کشورهای همسایه: برخی از شرکت‌ها از ارتباطات بانکی خود در کشورهای همسایه مانند ترکیه برای صدور این کارت‌ها استفاده می‌کنند. در واقع بعضی شرکت‌ها امکان افتتاح حساب در ترکیه و صدور کارت مستر یا ویزا از زراعت بانک ترکیه را برای ایرانیان فراهم کرده‌اند. این کارت‌ها که با نام مشتری و به‌صورت برجسته صادر می‌شوند، به مشتریان امکان استفاده از خدمات مالی بین‌المللی در خارج از ایران را می‌دهند. شرایط این حساب‌ها به‌صورت زیر است:
- اعتبار کارت‌ها ۵ ساله و حساب مادام‌العمر است.
- ارز پایه کارت‌ها لیر ترکیه بوده و پشتیبانی از ارزهای یورو، پوند و فرانک سوئیس با کارمزد ۴.۵ درصد انجام می‌شود.
- برای افتتاح حساب، دپوزیت اولیه ۵۵ هزار لیر ترکیه الزامی است.
- هزینه افتتاح حساب با مراجعه حضوری به استانبول ۲۹۵ دلار و به‌صورت وکالتی ۴۱۵ دلار است.
- مدارک موردنیاز شامل پاسپورت با حداقل ۶ ماه اعتبار است.
کارت‌های پیش‌پرداخت یا گیفت‌کارت‌ها: بسیاری از کارت‌های عرضه‌شده به صورت پیش‌پرداخت هستند و دارای اعتبار مشخصی می‌باشند که از قبل توسط کاربران پرداخت شده است. این کارت‌ها بیشتر برای خرید آنلاین یا پرداخت‌های کوچک طراحی شده‌اند و نمی‌توانند به‌عنوان کارت اعتباری کامل عمل کنند.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که کارت‌های ویزا و مسترکارت قابل استفاده در ایران نیستند و امکان ایجاد اکانت یا وریفای کردن آن‌ها در ایران وجود ندارد. مسترکارت از سال ۲۰۱۲ به دلیل تحریم‌ها علیه ایران، فعالیت خود را در کشور متوقف کرده و امکان استفاده از این کارت‌ها به‌طور مستقیم در ایران فراهم نیست.
چالش‌ها و خطرات استفاده از کارت‌های بدون مجوز
با توجه به اینکه این کارت‌ها به‌صورت غیررسمی صادر و در دسترس کاربران قرار می‌گیرند، استفاده از آن‌ها با چالش‌ها و مخاطراتی همراه است. مهم‌ترین چالش‌ها و خطرات این کارت‌ها شامل موارد زیر است:
نبود شفافیت در صدور کارت‌ها: بسیاری از کاربران مطمئن نیستند که آیا کارت‌ها به‌صورت رسمی و توسط بانک‌های معتبر صادر شده‌اند یا خیر. در صورت بروز مشکلات مالی یا مسدود شدن کارت، کاربران با سردرگمی مواجه شده و نمی‌دانند به کدام نهاد برای پیگیری می‌توانند مراجعه کنند.
احتمال کلاهبرداری و مسدود شدن کارت‌ها: به دلیل نبود نظارت و قوانین مشخص، احتمال کلاهبرداری و سوءاستفاده از اطلاعات مالی کاربران بالا است. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی کارت‌ها پس از مدتی مسدود شده و کاربران از دسترسی به اعتبار موجود در کارت محروم شده‌اند. این مسئله می‌تواند ضررهای مالی جدی به کاربران وارد کند، به‌ویژه اگر مبلغ قابل‌توجهی در کارت موجود بوده و امکان بازگرداندن آن وجود نداشته باشد.
استفاده از IP کشورهای دیگر: به دلیل محدودیت‌ها و تحریم‌ها، کاربران ایرانی مجبور به استفاده از VPN برای دسترسی به حساب خود هستند تا امکان مسدود شدن کارت‌ها کاهش یابد. به‌عنوان مثال، اگر کارت مربوط به کشوری مانند آلمان باشد، کاربران باید از IP آن کشور برای استفاده از کارت مجازی استفاده کنند.
خطر مسدود شدن اکانت به دلیل شناسایی کاربران ایرانی: اگر ویزا و مسترکارت متوجه شود که کاربر ایرانی است، احتمال مسدود شدن اکانت بالا می‌رود و در نتیجه کاربران به موجودی کارت خود دسترسی نخواهند داشت.
نبود مجوز رسمی و خلأ نظارتی
یکی از مسائل اساسی پیرامون کارت‌های ویزا و مسترکارت موجود در ایران، نبود مجوز رسمی و نظارت قانونی برای کسب‌وکارهای فعال در این زمینه است. طبق قوانین داخلی و بین‌المللی، برخی از این شرکت‌ها مجوز رسمی برای صدور و ارائه کارت‌های اعتباری در ایران ندارند؛ به همین دلیل، کاربران هیچگونه تضمینی از سوی نهادهای نظارتی داخلی یا خارجی برای این خدمات ندارند. اما در این زمینه نباید این نکته را فراموش کردم فراهم کردن همین سرویس‌های اینچنینی مشکلات بسیاری از مردم در شرایطی که هیچگونه دسترسی به سیستم پرداخت بین‌المللی وجود ندارد را فراهم کرده است.
آینده ویزا و مسترکارت در کشور
در حال حاضر با توجه به تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، به نظر نمی‌رسد که امکان ارائه رسمی ویزا و مسترکارت در ایران فراهم شود. در عین حال، کسب‌وکارهای فعال در این زمینه توانسته‌اند بازار نسبتاً بزرگی را برای این خدمات ایجاد کنند، اما استفاده از این کارت‌ها همچنان به‌عنوان یک خدمت پرریسک و غیررسمی در نظر گرفته می‌شود. کاربران ایرانی برای کاهش مخاطرات و اطمینان از امنیت مالی خود باید در خرید این کارت‌ها محتاط باشند و از شرکت‌های شناخته‌شده‌تر برای دریافت کارت‌های اعتباری بین‌المللی اقدام کنند تا با ریسک کمتری مواجه شوند.
