راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

گزارش راه پرداخت از نتایج نهمین دوره ارزیابی دولت الکترونیک / تنها ۲۱ درصد از خدمات دولتی کاملاً الکترونیک شده است

جلسه اعلام نهمین دوره ارزیابی خدمات الکترونیک دستگاه‌های اجرایی امروز با حضور رضا باقری اصل معاون وزیر ارتباطات برگزار شد. نتایج این ارزیابی نشان می‌دهد نمره دستگاه‌های اجرایی در خدمات الکترونیک ۴۰ از ۱۰۰ است. هرچند امتیاز دولت الکترونیک به نسبت سال گذشته با افزایش یک‌نمره‌ای مواجه شده، اما هنوز حتی ۵۰ درصد از نمره امتیاز کامل را هم به دست نیاورده است. همچنین از کل خدمات دستگاه‌های اجرایی دولت، تاکنون فقط ۲۱ درصد کاملاً الکترونیک شده و ۶۱ درصد نیمه‌الکترونیک است و ۱۱ درصد آنها هنوز هیچ قدمی برای الکترونیکی‌شدن برنداشته‌اند.

پروژه دولت الکترونیک به شکل امروز آن گرچه از سال ۱۳۸۳ آغاز شد و عمری نزدیک به دو دهه دارد، اما مدل توسعه و سیاست‌گذاری در آن به نحوی نبوده که اکنون کارنامه کاملاً موفقی از خود بر جای بگذارد. راه پرداخت پیش‌تر در گزارشی تحت عنوان «پشت پرده بحران تعدد سامانه؛ نابلدی یا کسب درآمد؟»، نحوه اجرای پروژه دولت الکترونیک را بررسی کرده و با استناد به داده‌های استخراجی نشان می‌داد، پروژه دولت الکترونیک در ایران با راه‌اندازی انبوهی سامانه همراه شده که همان بوروکراسی پیچیده در ادارات دولتی را به بستر آنلاین و سامانه‌ها برده است. همین صورت‌بندی را حالا گزارش نهمین دوره ارزیابی خدمات الکترونیک که توسط دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات انجام شده، تأیید می‌کند.

ارزیابی خدمات الکترونیک دستگاه‌های اجرایی از سال 1395 تاکنون توسط وزارت ارتباطات انجام می‌شود و طی این گزارش‌ها امتیاز هر دستگاه در الکترونیکی‌کردن خدمات مشخص و ارزیابی می‌شود.

در نهمین دوره این ارزیابی که در سال ۱۴۰۱ یعنی همین امسال انجام شده، 170 دستگاه و 1662 خدمت مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. نتایج کلان این ارزیابی نشان می‌دهد امتیاز دولت الکترونیک در مجموع 41.2 از ۱۰۰ است. یعنی با توجه‌ به حجم زیرساخت و بودجه سنواتی دولت‌ها در این‌ خصوص هنوز دستگاه‌های اجرایی نتوانسته‌اند نمره نصف را از نمره کامل کسب کنند.

در شاخص‌های کلان ارزیابی دولت الکترونیک، کمترین امتیاز مربوط به اموری است که دارای اولویت «دولت شفاف» هستند که در این مؤلفه دولت امتیاز ۳۰ از ۱۰۰ را کسب کرده که نشان از فاصله زیاد دولت الکترونیک تا شفافیت دارد.

همچنین در مؤلفه «یکپارچگی» امتیاز دولت الکترونیک ۳۵ از ۱۰۰ است و این مؤلفه بعد از «دولت شفاف» بدترین جایگاه را در نتایج کلان ارزیابی دولت الکترونیک دارد.

در این میان آخرین ارزیابی دولت الکترونیک نشان می‌دهد این پروژه در مؤلفه‌های «حضور در وب» و «تعاملی» پسرفت کرده و امتیاز آن یک نمره نزول داشته است.

مقایسه دوره‌های مختلف ارزیابی دولت الکترونیک همچنین نشان می‌دهد که بهترین سال برای این پروژه سال 1397 و در دولت حسن روحانی بوده که امتیاز کلی ۶۳ از ۱۰۰ را کسب کرده است.


وزارت دادگستری در قعر جدول دولت الکترونیک


وضعیت دستگاه‌های اجرایی در الکترونیکی‌کردن دولت بسیار متفاوت است؛ به‌طوری که فاصله بهترین و بدترین دستگاه در اجرای این پروژه ۶۱ پله است. همین نکته نشان می‌دهد که این پروژه با هم‌افزایی و هماهنگی در میان دستگاه‌های اجرایی پیش نرفته است.

بالاترین امتیاز خدمات الکترونیک در میان دستگاه‌های اجرایی را وزارت ارتباطات و فناوری با کسب امتیاز ۷۴ از ۱۰۰ دارد و در قعر جدول هم وزارت دادگستری است که نمره ۱۳ از ۱۰۰ گرفته است.

وزارت امور خارجه، بانک مرکزی و وزارت کشور هم سه دستگاه دیگری هستند که بعد از وزارت دادگستری جایگاه‌های آخر در رتبه‌بندی دولت الکترونیک را دارند و در واقع این چهار دستگاه پایین‌ترین نمرات در کارنامه دولت الکترونیک را به خود اختصاص داده‌اند.

بین دستگاه‌های پرمراجعه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، سازمان فناوری اطلاعات و بیمه مرکزی ایران سه دستگاهی هستند که بالاترین امتیاز را کسب کرده‌اند. جالب است که در این میان وزارت علوم و تحقیقات با ۷۰ خدمت و بنیاد شهید و امور ایثارگران با ۴۰ خدمت جزء پرترددترین دستگاه‌ها به لحاظ خدمت برای مراجعان هستند، اما در ارزیابی دولت الکترونیک جزء دستگاه‌هایی هستند که در انتهای جدول رتبه‌بندی قرار دارند.

آخرین رتبه در بین دستگاه‌های پرمراجعه را هم سازمان تنظیم مقررات و رادیویی دارد که نسبت به دوره قبل خود با افت ۱۳ امتیازی مواجه شده و کمترین امتیاز کیفی نهایی را در میان دستگاه‌های پرتردد دارد.

دستگاه‌های پرمراجعه

نام این دستگاه‌ها در رتبه‌های پایین جدول شفافیت نیز به چشم می‌خورد. نتایج ارزیابی شفافیت دولت الکترونیک نشان می‌دهد وزارت علوم، سازمان حج، بنیاد شهید و پست‌بانک ایران پایین‌ترین نمره در مشارکت برای شفافیت را دارند.

در مجموع از ابتدای شروع پروژه دولت الکترونیک تاکنون که نزدیک به دو دهه از شروع آن و یک دهه از پیگیری مداوم آن می‌گذرد، ۶۱ درصد از خدمات دستگاه‌های اجرایی نیمه‌الکترونیک شده و ۲۱ درصد آن کاملاً الکترونیکی شده است. ۷ درصد هم ذاتاً قابل الکترونیک‌شدن نیست و ۱۱ درصد هم تاکنون هیچ قدمی برای الکترونیکی‌شدن برنداشته است.

هرچند دولت الکترونیک با پیشرفت خود توانسته گام روبه‌جلویی باشد، اما هنوز با استانداردهای کیفی و کمی فاصله زیادی دارد. این نکته را خود معاون وزیر ارتباطات در اعلام نتایج نهایی نهمین دوره ارزیابی دولت الکترونیک اذعان کرده و گفته: «در حال حاضر رتبه ما در حوزه دولت الکترونیک در جهان ۸۹ است که اگر این رتبه را با درآمد سرانه مقایسه کنیم، می‌بینیم که بر اساس این درآمد تطابق دارد، اما به نظر می‌رسد که با توجه‌ به زیرساخت‌ها و فناوری‌ها، این رتبه باید رتبه بهتری باشد.»

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.