پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
جواد نجفی معاون مالی دیجی‌کالا از دلایل حضورش در این شرکت می‌گوید / در بخش مالی دیجی‌کالا کسی نمی‌گوید این موضوع به من ربطی ندارد
نجفی: «وجه تمایز دیجی‌کالا با شرکت‌هایی که کار می‌کردم، در تعداد تراکنش هاست. ماهانه چند ده میلیون کالا از طریق پلتفرم‌های گروه دیجی‌کالا خرید و فروش می‌شود. این میزان فروش بدون بهره‌گیری از فناوری و فاینانس نمی‌تواند حاصل شود. دیگر ویژگی ما با سازمان‌های دیگر، پویا بودن بخش مالی در دیجی‌کالاست.»
جواد نجفی، معاون مالی دیجی‌کالا و شرکت‌های زیرمجموعه آن است که کارشناسی حسابداری و ارشد مدیریت مالی دارد. 45 ساله و پرانرژی؛ علاقه‌مند به یادگیری و چالش؛ بارها این موارد را در مصاحبه‌اش تکرار و بر آن تأکید می‌کند. از سال 74 وارد دنیای حسابداری شد ولی خود را محدود به حسابداری سنتی نکرد. اگرچه سنی ندارد ولی زمانی را به یاد می‌آورد که اسناد مالی همه بصورت دستی و کاغذی ثبت و در دفاتر سنتی نیز دستی ثبت می‌شد. تا جایی که توانسته خود را به‌روز نگه‌داشته و در حوزه کاری‌اش چیزی نبوده که نخواهد یاد بگیرد. کار تیمی و اشتیاق به یادگیری را از مهمترین شروط کار کردن در تیم مالی دیجی‌کالا می‌داند. مصاحبه با او را دریکی از روزهای گرم تابستان درحالی‌که پیک پنجم کرونا شروع‌شده بود، می‌خوانید.
در بخش اول مصاحبه درخواست دارم که از خودتان بگویید و اینکه به چه علت به دیجی‌کالا پیوستید و سابقه کاریتان پیش از حضور در دیجی‌کالا چه بود؟
حسابداری مالی را از سال 74 و زمانی که در دانشگاه مشغول تحصیل بودم، شروع کردم. در ابتدا به‌عنوان کمک حسابدار در مجموعه دولتی کمیته امداد استان تهران مشغول به کار شدم. در آن زمان کامپیوتر هنوز توسعه پیدا نکرده بود. در آن روزها بستن و نهایی کردن حساب‌ها که سالی یک‌بار بود، به‌صورت دستی انجام می‌شد. به یاد دارم همکارانم محافظ‌هایی می‌پوشیدند تا آستین‌هایشان کاربنی نشود. درواقع آنجا اولین جایی بود که به من اعتماد کردند. حدود 4 سال در آنجا مشغول بودم. پس از آن تجربه کار در صنایع مختلفی را از جمله موبایل و مخابرات، FMCG و بخش تولید و واردات دارو در سمت‌های مالی در شرکت‌های تالیا، ایرانسل، صافولا (صنعتی بهشهر)، شرکت دنون و گروه کوبل دارو تجربه کردم.
تا به اینجای صحبت هایتان، تنوع کاری زیادی را تجربه کردید. آیا با این حجم از تنوع اذیت نمی‌شدید؟
یکی از نقاط قوت خودم را در یاد گرفتن و نه اتکا به پیشینه و سابقه‌ام میدانم. زمانی که با رئیس هیئت مدیره وقت دیجی‌کالا صحبت می‌کردم، با توجه به ذهنیت و سابقه‌ام که همیشه سعی کردم بیشتر از تکنولوژی و فنّاوری بدانم، در سال 97 به دیجی‌کالا ملحق شدم. اگرچه حوزه جدیدی بود و باید خیلی چیزها یاد می‌گرفتم. چراکه تا پیش‌ازاین، فقط مشتری دیجی‌کالا بودم.
چه چیزی باعث شد پیشنهاد دیجی‌کالا را قبول کنید؟
زمانی که کاری را قبول می‌کنم، جنبه‌هایی مانند جذابیت کار از جنس خود کار و همچنین منافع مالی را درنظر می‌گیرم. البته که منافع مالی برای من خیلی مطرح نبود. شاید بعد از چهل سالگی برای بسیاری از افراد تغییر کار سخت باشد زیرا درگیر چالش‌ها، روابط مالی و … می‌شوند. اما من همیشه به دنبال یادگیری و البته تکنولوژی بودم و به همین دلیل به دیجی‌کالا آمدم.
مهمترین دلیل قبول کردن این شغل چه بود؟
شاید موثرترین موضوع آن جلسهای بود که با رئیس هیئت مدیره داشتم.
چه چیزی به شما گفته شد که علاقمندی‌تان را چند برابر کرد؟
گفتند که آینده کل بیزنس ها کجاست؟ به هر حال سیر تحول گوگل، آمازون، علی بابا و شرکت های با ارزش تکنولوژی را همیشه پیگیر بودم و می توانستم متصور شوم دیجی‌کالا در چند سال آینده چه نقشی در این کشور بازی خواهد کرد و زمانی که روند رشد و پیشرفت این شرکت را دیدم، بطور جدی علاقه‌مند به حضور در آن شدم.
موقعیت شغلی بود یا پیشنهاد کار شد؟
در همه شرکت‌هایی که تا کنون مشغول به کار شده‌ام، پیشنهاد از سمت کارفرما بوده است. اولین باری که پیشنهاد دیجی‌کالا به من رسید یک سال و نیم قبل از شروع به کارم در این شرکت بود که البته بخاطر تعهداتی که داشتم نتوانستم آن را قبول کنم.
چرا ؟
اول اینکه درباره آن عمیق فکر نکرده بودم، و شرکتی که در آن مشغول به کار بودم، در شرایط خاصی قرار داشت و بنده نیز تعهداتی داشتم که باید اخلاقا آن‌ها را به سرانجام می‌رساندم.
در حال حاضر تیم مالی دیجی‌کالا حجم بالایی از تراکنش را مدیریت می‌کند و فشار زیادی نیز قاعدتاً بر گروه مالی است. وجه تمایز شما با سایر کسب‌وکارها برای تحمل این بار چیست؟
ابتدا تمایز امور مالی، بعد تمایز ساختار انسانی؛ در کسبوکارهایی که در حوزه فناوری کار می‌کنند، یک فرد نمی‌تواند یک مدیر مالی یا حسابدار صرف باشد. چیزی که در تمام بیست‌وچند سال سابقه کاری‌ام آموختم، این است که حوزه فایننس و مالی تحولات بسیاری داشته و خواهد داشت. در قدیم، حوزه مالی در حد ثبت و ضبط گزارش بود ولی در حال حاضر دست راست کسب‌وکار است. برای اینکه به آن‌ها راه درست و جهت گیری مناسب را نشان بدهد و استراتژی‌های درستی را القا کند تا آن کسب‌وکار به اهدافش که همان سودآوری و نقدینگی است، برسد. پیشرفت سازمان‌ها بدون یک بخش مالی قوی ممکن نیست، نه به‌عنوان بخشی که صرفاً ثبت و ضبط گزارش‌ها را انجام دهد، بلکه به‌عنوان بخشی که نتایج تصمیمات سازمان را به اعداد و ارقام تبدیل و تحلیل می‌کند و بتواند آثار آن را برای سازمان روشن کند و درنهایت بتواند با ارائه راه کارهای مناسب کمک به پیشرفت و رشد سازمان کند. مانند یک کمک خلبان یا نقشه‌خوانی که کنار راننده مسابقات رالی قرار دارد و سرانجام یک مسیر را برای رهبران سازمان تبیین می‌کند. من نقش مالی را در این حد می‌بینم.
در این سازمان، افراد مالی باید یادگیرنده باشند، چراکه فناوری مدام در حال پیشرفت است. فناوری با همه خوبی‌هایی که دارد، اگر جایی نسبت به آن غفلت شود، ممکن است وضعیت پیچیده و حتی خارج از کنترل اتقاق بیوفتد.
در دوره‌ای عنوان کردید که اسناد مالی را بطور دستی ثبت می‌کردید، اگر می‌خواستید همان وضعیت را در دیجی‌کالا پیاده‌سازی کنید، چه فضایی را متصور می شدید؟
امکانش نبود. وجه تمایز اینجا با شرکت‌هایی که کار می‌کردم، در تعداد تراکنش هاست. ماهانه چند ده میلیون کالا از طریق پلتفرم‌های گروه دیجی‌کالا خرید و فروش می‌شود. این میزان فروش بدون بهره‌گیری از فناوری و فاینانس نمی‌تواند حاصل شود. دیگر ویژگی ما با سازمان‌های دیگر، پویا بودن بخش مالی در دیجی‌کالاست. شاید اولین انتقاد به بخش مالی، یکنواخت بودن آن و کارهای آن است که این در مورد دیجی‌کالا صدق نمی‌کند. چراکه ما با هر محصول جدید نرم افزاری که ارائه می‌شود نیاز به سنجش تعاملات مالی آن داریم.
سؤال من این است که کجا می‌توان کاری کرد که عملیات مالی را تسهیل کنم؟ حتی با این تفکر نیز کارگروه ویژه‌ای را در امورمالی دیجی‌کالا ایجاد کردیم که مرکز نوآوری فاینانس در دیجی‌کالاست. به این معنی که بتوان از فنّاوری کمک گرفت و آن را به‌عنوان گزینه‌ای برای بهبود امور اجرایی کرد.
تعداد کارمندان مالی دیجی‌کالا چقدر است و آیا این میزان کارمند متناسب با برنامه‌ها و اهداف شرکت است؟
گروه دیجی‌کالا یک استراتژی دارد که دانش و تجربه خود را در اختیار شرکت‌های گروه قرار می‌دهد. به این صورت که دانش و تجربه‌ای که در خود مجموعه نهادینه‌شده و به‌عنوان ثروت این مجموعه تلقی می‌شود را به شرکت‌هایی که به مجموعه خودمان اضافه می‌شوند یا خودمان تشکیل می‌دهیم، منتقل می‌کنیم. یعنی این شرکت‌ها همه‌چیز را از اول شروع نمی‌کنند و بخشی از این تجربه را از تیم اولیه دیجی‌کالا دریافت می‌کنند. به همین دلیل نمی‌توان جواب دقیقی داد که تعداد کارمندان متناسب است یا خیر. اما در حال حاضر در دیجی‌کالا سعی شده کارهایی را که می‌توان با نرم‌افزار انجام داد، جایگزین کارهایی کنیم که افراد در آن دخیل هستند تا از افراد در حوزه‌های دیگری استفاده کنیم و مجموعه را گسترش دهیم. زمانی که به‌تازگی به این مجموعه وارد شدم مجموعه مالی دیجی‌کالا بالای 120 نفر پرسنل داشت. هم‌اکنون زیر 100 نفر هستیم و توانستیم از همکاران در حوزه‌های دیگر استفاده کنیم.
کاهش نیروها در بخش مالی را مزیت می‌دانید؟ بحث اشتغال چه می‌شود؟
از افراد و استعدادهایشان در بخش‌های دیگری استفاده می‌شود. سعی کردیم مشاغل تخصصی ایجاد کنیم و افرادی که مستعد هستند درسایر تیم هایی که در بخش مالی وجود دارند به کار گرفته شوند.
بحث استفاده از هوش مصنوعی چه تأثیری در مجموعه دارد؟
هنوز به آن بخش نرسیده‌ایم. یکی از اهداف من این است که بتوانیم آن را در آینده به خدمت بگیریم. اما هنوز کار قابل‌ارائه‌ای صورت نگرفته است. ولی برای خیلی از فرآیندها از نرم‌افزار استفاده می‌کنیم و گزارش‌های کاغذی را بطور کل حذف کرده‌ایم. بسیاری از ارتباطات‌مان با خارج از مجموعه به‌عنوان‌مثال بانک‌ها و عملیات خزانه را از طریق پرتال بانک‌ها با کمک نرم‌افزارهای خودمان پیش می‌بریم. حتی صدور چک فیزیکی را به حداقل رسانده‌ایم و از درگاه‌های پرداخت الکترونیکی استفاده می‌کنیم.
مجموعه شما کل خانواده دیجی‌کالا شامل دیجی‌پی، دیجی استایل و .. را مدیریت می‌کند؟
بله کل امور مالی گروه تحت نظر یک واحد متمرکز انجام می‌شود و در صورت لزوم ساختار مالی و استراتژی‌هایی که از سمت گروه به شرکت های زیر مجموعه ابلاغ می‌شود نیز هدایت و هدف گذاری می‌شود.به مانند سرمایه‌گذاری و مباحث مربوط به نقدینگی و سودآوری.
مهمترین خصوصیتی که در گروه مالی دیجی‌کالا به آن علاقه دارید چیست؟
شاید اولین نکته‌ای که در گروه وجود دارد، این است که کسی نمی‌گوید این کار به من ربطی ندارد و این به‌عنوان یک نقطه مثبت گروه مالی دیجی‌کالاست. برخی کارها ممکن است مرتبط با وظیفه دقیق افراد نباشد بااین‌حال با اشتیاق آن را انجام می‌دهند و رویکرد حل مسئله وجود دارد. نقطه مثبت دیگر حس مسئولیت‌پذیری و پیگیری است که باعث می‌شود کار به سرانجام برسد. به‌صورت ساده تفاوت دیجی‌کالا در این است که مشتری‌اش 24 ساعته پشت در منتظر خدمت‌رسانی است و نمی‌توان برای آن ساعت کاری تعیین کرد. سازمانی که این خدمات را ارائه می‌کند باید به‌صورت 24 ساعته آماده باشد. بخش مالی نیز همین قابلیت را دارد. اگر مشکلی در خزانه، پرداخت و … ایجاد شود اولین نفر دوستان بخش مالی هستند که متوجه آن می‌شوند. جمع‌کردن و گزارش‌گیری این عملیات در شرایطی که فاکتورها و متغیرهای اقتصاد کلان نیز بر ما تأثیر می‌گذارند، ساده نیست. به‌عنوان‌مثال نوسان نرخ ارز می‌تواند بر میزان فروش ما تأثیر بگذارد، باید بتوانیم با مدیریت درست، ریسک‌های مرتبط با آن را اداره کنیم تا حداقل تاثیرات منفی را داشته باشیم. در بحث توسعه و تنوع محصول و درآمدهای شرکت نیز باید راهکارهایی صحیحی اتخاذ کرد که از بابت تورم سالانه‌ای که به اقتصاد تزریق می‌شود تصمیم‌ها و عکس‌العمل‌های درستی را اعمال کنیم.
موضوع کرونا چه تأثیری در بحث منابع انسانی شما گذاشت و آیا توانستید با توجه به حجم کار دیجی‌کالا در این دوران دورکاری انجام دهید؟
بخش مالی برخلاف سایر حوزه‌ها نمی‌تواند به‌راحتی دورکاری کند. تعاملات فقط داخل سازمانی نیست و با نهادها و سازمان‌های دیگر نیز باید همکاری کنیم. به‌عنوان‌مثال بانک‌ها بر اساس تلفن من کاری را انجام نمی‌دهند و نیازمند مدارک هستند. مدارک برای ترخیص کالا از گمرک نیز نیازمند امضای فرم‌های فیزیکی و غیره و غیره است که باید به‌صورت فیزیکی به این سازمان داده شود. در آنجایی که امکان داشت مانند بخش برنامه‌ریزی مالی و حسابداری مالی و … سعی شد با کمک و حمایت تیم فنی شرکت، افراد دورکاری کنند. ولی برخی حوزه‌ها ممکن نبود.
اگر یک نفر بخواهد جذب گروه مالی دیجی‌کالا شود باید چه خصوصیاتی داشته باشد؟
اول اینکه باید علاقه‌مند و مشتاق به یادگیری باشد و آماده همکاری با یک تیم جوان و پرانرژی.
عمده‌ترین دلیلی که باعث می‌شود از دیجی‌کالا جدا شوید، چیست؟ آیا ممکن است پیشنهادی جدید باعث شود انگیزه جدید برای رفتن به سمت تجربه‌ای جدید پیدا کنید؟
یکی از موضوعاتی که باعث می‌شود افراد در سازمان‌شان ادامه کار بدهند و بزرگ‌ترین موضوع نیز هست، اعتقاد به مجموعه است. افراد معمولاً سازمان را ترک نمی‌کنند بلکه مدیرانشان را ترک می‌کنند. به شخصه خودم صبح‌ها باانرژی به محل کار می‌آیم. شاید روزهای سخت همراه با فشار زیاد کاری در این دوره تجربه کرده باشم ولی کار کردن بابت اینکه هرروز چیزهای جدید یاد می‌گیرم برایم جذاب بوده است.
در دیجی‌کالا بازنشسته می‌شوید؟
به بازنشستگی فکر نمی‌کنم؛ چراکه اصولاً فرد پرانرژی‌ای هستم. دوست دارم تا هرچقدر که می‌توانم کنار تیم باشم و موفقیتش را به‌عنوان برند ملی ببینم. مدیریت مجموعه، تیم، شور و نشاط آن‌ها، سطح کاری در این مجموعه، روند رشد آن، تنوع عملیاتی و… چیزهای جذاب دیجی‌کالاست. به‌عنوان‌مثال دیجی‌پی و حوزه فین‌تک از موارد مورد علاقه‌ام است. همینطور مشاهده و روند بلوغ ایده‌هایی که تجاری‌سازی می‌شود نیزازجمله مواردی است که هر کسی را مشتاق به همکاری با یک سازمان می‌کند.