پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بانک یورو اکسیم (Euro Exim) لندن اولین بانکی است که توکن بحث‌برانگیز XRP را که توسط شرکت نرم‌افزاری دفترکل توزیع شده ریپل صادر شده، با رسمیت به کار گرفته است.
بانک مذکور به صورت عمومی اعلام کرده که XRP و نرم‌افزار ایکس‌رپید (xRapid) کمپانی ریپل را به کار گرفته است. این بانک اعتقاد دارد این توکن‌ها مشکل نقدینگی و قابلیت پیگیری که حین پرداخت‌های بین‌المللی وجود دارد را حل می‌کنند.
گراهام برایت (Graham Bright) مدیر بخش انطباق عملیات بانک یورو اکسیم می‌گوید: «در بازارهای مختلف، بحث‌های زیادی در مورد شیوه‌های مشارکت بلاکچین در تامین مالی امور تجاری مطرح شده است. ما علاقه‌مندیم که رو به جلو قدم برداریم و برای مشتریانمان که از 80 کشور مختلف هستند پلتفرم جدیدی ایجاد کنیم. با ایجاد این پلتفرم راهی هموار برای پرداخت پول به مردم محلی ایجاد می‌کنیم.»
در حال حاضر اگر یک بانک آمریکایی قصد ارسال پول به یک کشور دیگر را داشته باشد، باید سپرده‌ای را در حساب نوسترو یک بانک کارگزار خارجی نگهداری کند. پیام انجام پرداخت از طریق شبکه سوئیفت ارسال می‌شود و سپس از منابع مالی موجود در حساب نوسترو برای تسویه پرداخت استفاده می‌شود. (وقتی بانکی ارتباط مستقیم با بانک کشور دیگر نداشته باشد برای انجام مبادلات خود از یک بانک کارگزار به عنوان واسطه کمک می‌گیرد و از این طریق پرداخت را انجام می‌دهد).
ریپل به‌دنبال این است که روال موجود را از میان بردارد. این شرکت محصولاتی مانند XRP و نرم‌افزار ایکس‌رپید را تولید کرده و رهنمودهایی را نیز تبیین کرده است. بانک‌ها می‌توانند از طریق به کارگیری این محصولات و پیروی از رهنمودها، پرداخت‌های برون‌مرزی خود را انجام دهند. مزیت این روش در این است که دیگر نیاز نخواهد بود پول در حساب‌های دیگری در بانک‌های خارجی سپرده‌گذاری شود.
می‌توان از XRP به‌عنوان پلی میان کشورها استفاده کرد. بانک‌ها می‌توانند از ارز رایج خود (مثلا دلار آمریکا) برای خرید XRP استفاده کنند. سپس، با استفاده از این XRP ارز کشور مقصد را خریداری کرده و پرداخت را انجام دهند. در این روش، هر دو طرف مبادله، به رمزنگاری امن و دقت بالای ثبت رکوردها در دفتر کل XRP اعتماد می‌کنند.
مارکوس تریچر (Marcus Treacher) رییس بخش جهانی حساب‌های استراتژیک ریپل می‌گوید:
وقتی به‌جای سپرده‌گذاری پول در بانک‌های کارگزار کشورهای دیگر، از XRP استفاده می‌کنید، درواقع وجوه خود را در کشور خود و تحت کنترل، پایداری و ارزش اعتباری خود نگه می‌دارید. این کار از نظر ساختاری بسیار بهتر است. در این صورت، شما می‌توانید منابع مالی خود را از حساب محلی خود، برای مثال رئال برزیل به هر حسابی با هر ارز موردنظری منتقل کنید. برای مثال این ارز می‌تواند یورو باشد. کل این فرآیند چیزی حدود دو دقیقه زمان می‌برد.
بنابر گفته تریچر این کار باعث می‌شود بانک‌ها پول کمتری در حساب‌های خارجی نگهداری کنند و از ریسک نوسانات ارزی در امان بمانند.
یکی از مشتریان ریپل، شرکت آمریکایی کوالیکس (Cuallix) است که پرداخت‌هایی را به مقصد مکزیک انجام می‌دهد. این شرکت قبل از اینکه مدل ایکس‌رپید و XRP ریپل را بکار بگیرد، مجبور بود منابع مالی خود را چندین روز زودتر، تبدیل به پزو کرده و در مکزیک نگهداری کند.
تریچر می‌گوید: «با توجه به نوسانات قیمت پزو و دلار، این روش دارای ریسک‌های زیادی است.» اکنون با استفاده از روش جدید، کوالیکس می‌تواند منابع مالی خود را با کمترین نوسان و به دلار آمریکا نگهداری کند.
چرا بانک یورو اکسیم طرفدار روش جدید است؟
در اکتبر گذشته، وقتی که تعدادی از مدیران یورو اکسیم، برای شرکت در کنفرانسی با نام سوول (Swell) به سانفرانسیسکو دعوت شده بودند، به ریپل علاقه‌مند شدند.
برایت می‌گوید: «ما متوجه شدیم کمپانی‌های شرکت‌کننده در این کنفرانس، دیدگاه‌های آینده‌نگرانه‌ای نسبت به نوآوری دارند. ما دریافتیم که بااستفاده از این تکنولوژی می‌توانیم به‌سرعت و بدون هیچ رابطه دوطرفه‌ای پرداخت‌های خود را انجام دهیم.»
بانک نیز از ایده حسابرسی و ثبت و ضبط همه اتفاقات در شبکه، استقبال کرد.
برایت همچنین بیان کرد که «این شفافیت و نظارت بر روند انتقال، اهمیت به‌سزایی دارد.»
در مصاحبه‌ای که برایت در چهارم ژانویه داشت، از شبکه سوئیفت انتقاد کرد. او گفت که بانک یورو اکسیم در 29 دسامبر مبلغی را از طریق شبکه سوییفت منتقل کرده است و هنوز از روند انتقال پول اطلاعی ندارد.
برایت که خود 20 سال برای شبکه سوئیفت کار کرده است، در گفتگوی خود اشاره می‌کند که این پول در باتلاقی در گوشه‌ای از سازمان مرکزی درحال غرق شدن است و ما هیچ اطلاعی از آن نداریم. تمام چیزی که از طرف قرارداد به گوشمان می‌رسد، این است که: «ما پیام شما را دریافت نکرده‌‌ایم».
قابلیت دیگر ریپل که برای شرکت‌ها جذابیت دارد سرعت آن است. ریپل ادعا می‌کند که قادر است 1500 مبادله را در هر ثانیه انجام دهد. شبکه سوئیفت یک شبکه سپرده‌گذاری و انتقال است، به همین دلیل، هر مبادله در آن می‌تواند یک روز یا بیشتر به طول بی‌انجامد.
برایت در ادامه می‌گوید:
در تامین مالی اموری تجاری، هنگامی که مقدار زیادی محموله در بندرگاه انبار شده باشد و خریداران منتظر دریافت آنها باشند، فراهم شدن امکان انجام پرداخت در طی چند دقیقه مزیت بزرگی به شمار می‌رود. تعدادی از مشتریان یورو اکسیم مشتاقانه منتظر بهره‌مندی از این سیستم جدید هستند.
او همچنین اعلام می‌کند: «بسیاری از مشتریان بانک‌ها، نیاز دارند که کالاهایی را از کشورهای خارجی و از طریق ارز محلی آن کشور تهیه کنند. در چنین مواردی، انجام مبادلات بین‌مرزی کاری چالش‌برانگیز به حساب می‌آید. تبدیل XRP به نایرای نیجریه یا رینگیت مالزی، بسیار ساده‌تر است.» این متد، بانک‌های واسطه را که در روند انجام پرداخت تاخیر ایجاد می‌کنند، از فرآیند مبادله حذف می‌کند.
یورو اکسیم از سه‌ماهه اول امسال، XRP را در مبادلات برون‌مرزی خود به‌کار می‌گیرد. این بانک نه تنها امیدوار است اولین بانکی باشد که از XRP و ایکس‌رپید برای مبادلات برون‌مرزی خود استفاده می‌کند؛ بلکه مشتاق است به بانک‌های دیگر هم برای در پیش گرفتن این راه کمک کند.
سوالات حقوقی راجع به XRP
باتوجه به تعداد زیاد سوالات حقوقی که درمورد XRP وجود دارد، باید گفت که بانک یورو اکسیم کار شجاعانه‌ای را انجام داده است. حتی پاسخ به این سوال که XRP چیست؟ هم کار آسانی نیست.
در بیشتر ICOها، شرکت توکن‌هایی را صادر می‌کند که یا مانند اوراق بهادار عمل می‌کنند (درواقع قطعه‌های کوچکی از کمپانی هستند که شما می‌توانید آنها را بخرید و با رشد کمپانی به ارزش آن افزوده می‌شود)، یا توکن‌های کاربردی (توکن‌هایی هستند که حق استفاده از محصولات و خدمات کمپانی را به محض آماده شدن در اختیار کاربر قرار می‌دهند) هستند و یا به شکل ارزهای دیجیتال (دارائی‌های دیجیتال غیرمتمرکز که می‌توانند برای خرید اشیا مورد استفاده قرار گیرد)، در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند. با تعاریفی که ارائه شد، می‌بینیم XRP در هیچ‌یک از این دسته‌ها قرار نمی‌گیرد.
در سال 2013 بنیانگذاران ریپل 100 میلیارد XRP ایجاد کردند (در آن زمان اسم کمپانی اوپن‌کوین (OpenCoin) بود). ریپل اکنون تنها صاحب 60 درصد از XRPها است و ماهانه یک میلیارد XRP را برای فروش آزاد می‌کند. این XRPها با هدف بزرگ‌تر کردن تیم، کسب‌وکار و اکوسیستم آزاد میشوند. در سال 2017 ریپل 55 میلیارد واحد XRP را در تعدادی سپرده تضمینی قرار داد. در این سپرده‌ها، حق برداشت به صورت یکجا وجود ندارد و حتما باید سقف برداشت رعایت شود.
کمپانی ریپل نام کسانی که سهم‌های بزرگی از XRP را در اختیار دارند، فاش نمی‌کند. فوربس در گزارشی که سال گذشته تهیه کرده بود، ادعا کرد کریس لارسن (Chris Larsen) هم‌بنیانگذار و مدیر عامل ریپل سابق، که در نوامبر سال 2016 از این مقام کنار کشید و اکنون مدیرعامل بخش اجرایی است، صاحب 5/19 میلیارد واحد XRP است و 17 درصد سهام شرکت را در اختیار دارد. این مقدار XRP و سهام، به او ثروتی به ارزش خالص 37/3 میلیارد دلار می‌دهد که او را در رتبه‌ی 15امین فرد ثروتمند آمریکا قرار می‌دهد. همچنین در مقاله ادعا شده است که مدیرعامل فعلی ریپل، برد گارلینگ‌هاوس (Brad Garlinghouse) صاحب 6/3 درصد از سهام ریپل و تعداد نامشخصی XRP است.
جد مک‌کالب (Jed McCaleb) یکی از بنیانگذاران ریپل و مدیر ارشد سابق بخش فنی بوده است. وی صاحب 9 میلیارد واحد XRP بود. او در سال 2013 این کمپانی را ترک کرد و در سال 2014 اعلام کرد که قصد دارد تمامی XRPهایش را به فروش برساند. او بعد از جدال حقوقی که با ریپل داشت، در سال 2016 اعلام کرد که 2 میلیارد واحد از XRP خود را به خیریه خواهد بخشید و 5/3 میلیارد واحد باقیمانده درا در یک حساب محافظت شده در ریپل نگهداری خواهد کرد. او می‌تواند درصد خیلی کوچکی از موجودی حساب خود را به‌صورت روزانه به فروش برساند.
اینکه چه کسی صاحب ریپل و XRP است و آن را کنترل می‌کند، برای برخی از افراد اهمیت دارد.
لکس سوکولین (Lex Sokolin)، مدیر بخش جهانی استراتژی فین‌تک در آتونوموس ریسرچ (Autonomous Research) است. او می‌گوید: «درست است که ورژن جهانی سوئیفت سرعت کمتری دارد، ولی هر کسی در آن سهم دارد و در بین افرادی که از این شبکه استفاده می‌کنند، احساس مالکیت و کنترل بالایی وجود دارد. سوال‌هایی که در مورد ریپل و XRP وجود دارند، پیچیده هستند و باعث ایجاد حسی ناخوشایند در افراد میشوند. نمونه‌هایی از این سوالات عبارتند از: چه کسانی سهام ریپل را دراختیار دارند؟ چه کسانی عضو کنسرسیوم ریپل هستند؟ چه کسی صاحب بخش بزرگی از ارزهای XRP است و از این طریق به یک میلیاردر تبدیل شده است؟ چرا آنها باید آن‌چه را که اساسا باید از طریق یک بازار سرمایه بدست بیاید را بوسیله یک سیستم خدمات مالی به دست آورند؟»
ولی برای برایت مهم نیست ریپل، تا چه میزان بر روی XRP کنترل دارد.
او می‌گوید: «این شرکت در فرم فعلی خود، خدمت‌رسانی بهتری به جامعه مالی انجام می‌دهد، ولی به‌اندازه بیت‌کوین و اتریوم باز و شفاف نیست».
در اوایل سال 2018 ارزش XRP سقوط کرد. تعدادی از سرمایه‌گذاران ریپل بعد از این اتفاق از کمپانی شکایت کردند. بنابر ادعای این گروه، XRP یک نوع اوراق بهادار است و کمپانی با عدم ثبت XRP در کمیسیون بورس و اوراق بهادار پیش از فروش آن به سرمایه‌گذاران، قوانین فدرال را نقض کرده است.
رایان کافی (Ryan Coffey) یک بانکدار سابق در ولز فارگو، در سوم می 2018 یک دادخواست را علیه ریپل تنظیم کرد. او در ژانویه 2018، 150 واحد XRP را به قیمت 2/60 دلار خرید و دو هفته بعد به قیمت 1/70 دلار فروخت…
او در جلسه دادخواهی گفت: «تمام 100 میلیارد واحد XRP موجود در بازار، در سال 2013 و به صورت یکباره توسط ریپل لبز ایجاد شده است. متهمان از زمان تولید این XRPها از فروش انبوه و بی‌سروصدای آنها به مردم سود هنگفتی به‌دست آورده‌اند. این کار در واقع یک ICO بی‌پایان و همیشگی است.»
اما ریپل ادعا می‌کند XRP یک کالاست.
تریچر جواب کافی را این‌گونه می‌دهد: «ریپل XRP را نگه می‌دارد. دقیقا مثل نگه داشتن یک لیوان قهوه یا شیرکاکائو. ما به‌عنوان یک شرکت، نقشی در کنترل دارائی دیجیتال XRP نداریم. به همین علت است که می‌گوییم XRP کالاست نه یک نوع از اوراق بهادار».
برای سوکولین، «XRP صرفا تصورات خیالی تعداد زیادی از مردم در اینترنت است.» با این حال، او از دعوی‌هایی که برعلیه XRP طرح شده‌اند، نگران نیست. او اعتقاد دارد در هر نوع از سرمایه‌گذاری، هیشه کسانی هستند که بر علیه کمپانی شکایت می‌کنند.
برایت از بانک یورو اکسیم، XRP را یک ارز دیجیتال می‌داند که باید توسط بانک مرکزی قانون‌گذاری شود.
او اعتقاد دارد که:
تنظیم قوانین رگولاتوری توسط بانک مرکزی، اقدام مثبتی است و موجب می‌شود XRP پیشرفت کرده و با آن مانند یک ارز معمول رفتار شود.
در شکایات طرح شده بر علیه XRP، همچنین به بیانیه‌‌های صادر شده توسط دست‌اندرکاران کمپانی ریپل که گارلینگ‌هاوس هم عضو آن‌هاست، اشاره شده است. در این بیانیه‌ها آمده است که XRP با نرم‌افزار شرکت ادغام شده و این کار باعث افزایش قیمت آن شده است. آنها ادعا می‌کنند منبع درآمد ریپل تنها از طریق فروش دوره‌ای XRP به سرمایه‌گذاران است. از طرفی این شرکت میزان موجودی و دفترکل XRP را کنترل می‌کند و قیمت این ارز رمزنگاری شده، مستقیما به کسب‌وکارها و مدل عملیاتی ریپل بستگی دارد.
برخی از افراد، معتقدند که این امر، با ایده یک واحد پول غیرمتمرکز و مفهوم دموکراتیک اساسی تکنولوژی بلاکچین که بر پایه در دسترس بودن برای همه و کنترل نشدن توسط قدرت مرکزی پایه‌ریزی شده، در تضاد است.
آشیش بیرلا (Asheesh Birla) معاون ارشد محصولات ریپل است. (او بر تمام محصولات نرم‌افزاری شرکت ریپل مانند: ایکس‌کارنت (xCurrent)، ایکس‌رپید و ایکس‌ویا (xVia) نظارت دارد). او ادعا می‌کند دفترکل XRP باز و غیرمتمرکز است. این دفترکل از یک مکانیزم اجماع استفاده می‌کند که در آن، 150 گره اعتبارسنج به صورت همزمان و در طی دو الی سه ثانیه، ورودی‌های جدید را تایید می‌کنند (بیت‌کوین و اتریوم از روش ماینینگ برای تایید به‌روزرسانی‌های دفترکل خود استفاده می‌کنند).
بر طبق گفته‌های بیرلا، ریپل تنها کنترل 7 گره اعتبارسنجی را در اختیار دارد و از اینکه چه کسی 143 تای دیگر را کنترل می‌کند، اطلاعی ندارد.
بیرلا می‌گوید: «هرکسی می‌تواند یک اعتبارسنج را دراختیار داشته باشد. بسیاری از مشتریان ما تمایل خود را برای دراختیار داشتن یک اعتبارسنج XRP نشان داده‌اند. اعتبارسنج‌ها همچنین نقشه راه دفترکل XRP را نیز مدیریت می‌کنند».
ریپل تمامی شکایات مطرح شده از سوی سرمایه‌گذاران را در یک جا گردهم آورده تا در دادگاه فدرال مورد ارزیابی قرار بگیرند. ریپل همچنین رئیس سابق کمیسیون بورس اوراق بهادار، مری جو وایت (Mary Jo White) و یکی از مقامات سابق کمیسیون بورس اوراق بهادار اندرو کرسنی (Andrew Ceresney) را برای انجام اقدامات لازم مربوط به این شکایات استخدام کرده است.
مسیر آینده ریپل
سؤالی که آینده ریپل را تعیین می‌کند این است که آیا بانک‌ها انگیزه‌ای برای کاهش هزینه پرداخت‌های بین‌المللی دارند یا خیر؟
سوکولین می‌گوید: «پایین آوردن هزینه جابه‌جایی پول در سطح بین‌المللی، به حدی که تقریباً رایگان شود، باعث از دست رفتن یکی از روش‌های درآمدی بانک‌ها خواهد شد.»
اما این سؤال نیز وجود دارد که ریپل با چه سرعتی می‌تواند نوعی از اثر شبکه‌ای را ایجاد کند که توان رقابت با سوئیفت را داشته باشد؟ این شرکت اخیراً به تازگی شاهد رشدهایی ناگهانی بوده است.
در ماه ژانویه گذشته، این شرکت با شرکت مانی‌گرم (MoneyGram) برای آزمودن کاربرد XRP و ایکس‌رپید وارد مشارکت شد. در ماه اکتبر، ریپل، نرم‌افزار ایکس‌رپید را به صورت تجاری عرضه کرد و اعلام کرد که کوالیکس، مرکوری اف‌ایکس (MercuryFX) و اتحادیه اعتباری کاتالیست (Catalyst Corporate Credit Union)، برای استفاده از آن نام‌نویسی کرده‌اند. در ماه دسامبر، دو بانک کویتی نیز برای استفاده از این روش ثبت‌نام کردند. همچنین در ماه اکتبر، گروهی از بانک‌های ژاپنی برنامه‌ای را برای پرداخت داخلی با استفاده از ریپل راه‌اندازی کردند. تعداد زیادی از صرافی‌ها نیز در طول سال گذشته، اعلام کردند که در پرداخت‌های خود از XRP پشتیبانی خواهند کرد.
در حال حاضر ریپل بیش از دویست بانک، استارتاپ و شرکت فعال حوزه پرداخت را از ایالات متحده، برزیل، اروپا، خاورمیانه، شمال آفریقا و شرق دور در شبکه کاربران ریپل‌نت خود دارد. بیشتر آنها از نرم‌افزار ایکس‌کارنت برای پرداخت‌های بین‌المللی خود استفاده می‌کنند.
آینده XRP ممکن است نامعلوم باشد، اما نرم‌افزار ریپل دست کم خارج از ایالات متحده، آشکارا بر ارابه محبوبیت سوار است.
منبع: Americanbanker
