پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
درآمد یا رشد؟ روی کدام یک باید تمرکز کرد؟
این روزها در برخی از محافل تخصصی و مرتبط با فضای کسبوکارها این سؤال اشتباه مطرحشده که استارتآپها و کسبوکارهای نوپا باید روی درآمد تمرکز کنند یا رشد؟ بهطور خاص درباره کسبوکارهای بزرگ هم این تز داده میشود که در سالهای گذشته روی رشد تمرکز کرده بودند و اکنون باید بر درآمد تمرکز کنند. برخی نشانهها هم از کسبوکارهای بزرگ که دیگر استارتآپ نیستند صادر میشود که نشان میدهد شرایط اقتصادی بد است و آنها هم دیگر نمیتوانند بر رشد تمرکز کنند و حالا باید بر درآمد متمرکز شوند. واقعیت اما چیست؟
چنین دوگانگی در اقتصاد و مدیریت وجود ندارد و درآمد و رشد در مقابل هم نیستند. بهعنوان نمونه آیا اپل در سالهای گذشته که رشد خیرهکنندهای داشته درآمد خالص نداشته است؟ مهمترین مثالی که در سالهای قبل در این زمینه وجود داشت آمازون بود. منتها بسیاری اینکه آمازون سر سال سود نمیدهد را معادل این میگرفتند که این کسبوکار سودده نیست و برای رشد مجبور است فقط هزینه کند. این درک اشتباه از مدلهای نوین مالی کسبوکارهای جهان به دو دلیل رخداده است: یکی عدم آشنایی بسیاری از مدیران کسبوکارها با مدیریت مالی و البته عدم آشنایی بیشتر ما با روندهای جدید مالی در کسبوکارهای پیشروی جهان.
تا پیش از مدلهایی مانند آمازون کسبوکارها باید ظرف مدتزمان محدودی مثلاً سه سال به حدی بازدهی داشته باشند که نقطه سربهسری را رد کرده و سرمایه اولیه را به صاحبان سرمایه بازگردانده و مدلهای پایدار کسبوکاری هم مییافتند. کسبوکارهایی مانند آمازون پیشروی این طرز فکر بودند که بازدهی داشته باشند ولی درآمدها را به شکل سود شناسایی نکنند. همین الان هم در قوانین مالیاتی ایران هر کسبوکاری ۵ درصد سود خود را به شکل اندوخته قانونی در حسابهای کسبوکار ذخیره میکند. به عبارتی طبق قوانین فعلی مالیاتی در ایران هیچ کسبوکاری ۱۰۰ درصد سودی که شناسایی کرده را به صاحبان سرمایه و سهامداران شرکت نمیدهد و بخشی از آن را برای انجام فعالیتهای جاری در داخل کسبوکار نگه میدارد. ازنظر تئوری کسبوکارها این توان را دارند که همه سودشان را دوباره وارد چرخه کسبوکار کنند و هیچ سودی بهصورت نقدی به سهامداران پرداخت نکنند. همین الان در کسبوکارهای ایرانی حاضر در بورس هم همه سود شناسایی شده به صاحبان سهام و سرمایه پرداخت نمیشود.
آمازون جزو اولین کسبوکارهایی بود که برخلاف منطق حاکم همه سود کسبوکار را به درون فعالیتهای شرکت برگرداندند. آنها این پول را صرف عرصههای جدیدتر کردند و نتیجه این شد که یک کتابفروشی آنلاین بهمرور به یکی از مهمترین بازیگران تکنولوژی در آمریکا تبدیل شد. یک خردهفروشی گسترش یافت و به عرصههای سختافزاری وارد شد و امروز یکی از مهمترین سرویسدهندههای زیرساخت فناوری در آمریکا و جهان است. شاید سودهایی که از درآمدهای شرکت بهدستآمده بود در کسبوکار هزینه نمیشد امروز آمازون یکی از ۵ شرکت مهم فناوری آمریکا نبود. البته این ریسک هم وجود داشت که سرمایهها بر باد برود و فعالیتهای آنها نتیجهای نداشته باشد. این معنای واقعی رشد به شیوه استارتآپی است.
اینکه برخی از کسبوکارهای ظاهراً استارتآپی ایرانی در سالهای گذشته موفق نشدهاند سود کنند و بازدهی کافی نداشتند را برخی بهاشتباه به مردم استارتآپ معرفی کردند. استارتآپ به این معنا نیست که یک کسبوکار پول سرمایهگذار را میخورد و هیچ چشماندازی برای بازدهی مالی ندارد.
بنابراین در این فضا است که برخی بهاشتباه در سالهای گذشته بازدهی نداشتن خودشان را به معنای رشد معرفی کردهاند و امروز که کفگیرها به ته دیگ خورده از تمرکز بر درآمد صحبت میکنند. یک کسبوکار یک اولویت بیشتر ندارد و آن کسب سود است. مدیر کسبوکاری که بگوید برای سود فعالیت نمیکند یا شارلاتان است یا جاهل! کسبوکارها همیشه باید بر درآمد و کسب سود تمرکز کنند و تفاوت کسبوکارها و سرمایهگذارها فقط زمان است.