پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نرم نرمک می‌رسد اینک بهار / کنفرانس رگولاتوری بلاک‌چین و رمزارزها برگزار شد
این روزها در کشور بحث ارزهای رمزنگاری‌شده داغ شده است. این داغ بودن هم به سطوح بالای حاکمیتی نفوذ کرده و هم به نقل محافل فعالان این عرصه تبدیل شده است. در همین راستا اولین کنفرانس رگولاتوری بلاک‌چین و رمزارزها 10 اسفند در مرکز همایش‌های صدا و سیما برگزار شد. علی دیواندری از دستور رئیس بانک مرکزی درخصوص مطالعه بر روی این ارزها خبر داد و کارشناسان دیگری از سازوکار بلاک‌چین و ارزهای رمزنگاری‌شده سخن راندند تا جایی که در این کنفرانس پیشنهاد تشکیل وزارت دارایی‌های دیجیتال عنوان شد. در ادامه آنچه در افتتاحیه کنفرانس گذشت را می‌خوانید.
ابتدا دبیر این کنفرانس شهرام سلطانی به حضار خوش‌آمد گفت و برنامه کلی این همایش را تشریح کرد. او از سختی‌های مسیر برگزاری کنفرانس صحبت کرد و از اینکه جمعیت حاضر همگی در اینجا گرد هم آمده‌اند ابراز خوشحالی کرد.
ریاست پژوهشکده پولی و بانکی اولین سخنران این کنفرانس بود. علی دیواندری بلاک‌چین را یک موضوع کلیدی دانست و سخنرانی او با عنوان «تنظیم مقررات ارزهای رمزپایه» ارائه شد.
از نظر دیواندری ارزهای رمزنگاری‌شده زمانی می‌تواند رایج شود و در اقتصاد ملی و جهانی اثر بگذارد که ۴ ویژگی مهم پول یعنی واحد شمارش، ایجاد تعهد، ابزار معامله و ذخیره ارزش را دارا باشد.
علی دیواندری، در اولین کنفرانس رگولاتوری بلاک‌چین و رمز ارزها که در محل سالن همایش‌های صدا و سیما برگزار شد، اظهار داشت: «بلاک‌چین یک تحول بزرگ تکنولوژی است که باید کارکردهای این تکنولوژی بررسی و مطالعه شود زیرا این تکنولوژی کاربردهای متفاوتی غیر از پول دارد که باید به آن توجه شود.»
او افزود: «ظهور ارزهای رمزنگاری‌شده در ابتدای راه قرار داد و بانک مرکزی نیز به مانند سایر کشورها در حال بررسی و تحقیق درباره این ارزها است.»
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی ادامه داد: «موضوع قابل توجه این است که مقررات گذاران در دنیا نسبت به این ارزها بی‌تفاوت نیستند گرچه در حال حاضر حجم این ارزها در مقیاس اقتصاد جهانی اندک است، اما توانسته با رشد سریع همراه باشد.»
او افزود: «بر همین اساس قانون‌گذاران نسبت به این ارزها بی‌تفاوت نیستند زیرا غفلت از این ارزها ممکن است مشکلاتی را ایجاد نماید.»
دیواندری در ادامه درباره فعالیت پژوهشکده پولی و بانکی در این زمینه توضیح داد و گفت: «مطالعات ما در پژوهشکده پولی و بانکی در این زمینه آغاز شده و نشان از این دارد که بخش‌های پژوهشی سیاست‌گذاران پولی دنیا نیز نیم‌نگاهی به بحث رمزارزها دارند.»
او با بیان اینکه، یکی از جنبه‌های تکنولوژی در زندگی ما در زمینه پول است، اظهار داشت: «هنگامی که از اقتصاد دیجیتال صحبت می‌شود، باید تمامی جنبه‌های آن بررسی شود زیرا اگر اقتصاد دیجیتال اجرایی شود، بانکداری دیجیتال، پول دیجتیال و … نیز لازم و ضروری است.»
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی، گفت: «البته در حال حاضر نیز سهم انتشار پول فیزیکی محدود است و پول جنبه دیتا دارد و عمده پول‌ها در قالب اطلاعات و دیتا نگهداری می‌شود.»
او ادامه داد: «بر همین اساس سیستم‌های بانکی در دنیا هزینه‌های زیادی برای نگهداری از این دیتاها متحمل می‌شوند. لیکن موضوع امنیت و تحولات حاصل از بلاک چین کاملاً متفاوت است و می‌تواند سرنوشت بانکداری دنیا را تحت تأثیر قرار دهد.»
دیواندری افزود: «بلاک‌چین یک تحول و انقلاب فکری و ذهنی است و نباید این تکنولوژی را تنها محدود به یک اپلیکیشین و معاملات ارزهای رمزنگاری‌شده در نظر گرفت زیرا تحول حاصل از بلاک‌چین بسیار اساسی و جدی است.»
دیواندری درباره دیدگاه‌های موجود در این زمینه، گفت: «بانک‌های مرکزی دنیا دو وظیفه اصلی دارند که شامل حفظ ارزش پول و رصد متغیرهای اقتصاد کلان مانند تورم و وظیفه دیگر صیانت از سپرده‌های مردم است که معتقدم برخی با رواج بلاک چین و پول‌های دیجیتالی این وظایف نظارتی کم‌رنگ نخواهد شد.»
او ادامه داد: «به اعتقاد من چنین اتفاقی نخواهد افتاد زیرا هم بانک‌های مرکزی دنیا می‌توانند خودشان انتشاردهنده پول‌های دیجیتالی باشند و مقررات گذار باقی بمانند.»
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی افزود: «اما نکته بعدی نظارت و حفظ امنیت و سلامت این پول‌هاست بر همین اساس قانون‌گذاری بر پول‌های دیجیتال امری ضروری و لازم است زیرا نمی‌توان دنیایی را متصور بود که پولی در آن در حال فعالیت باشد که هیچ مقرراتی بر آن حاکم نباشد.»
دیواندری درباره امنیت و تقلب در این پول‌ها، گفت: «از نظر علم ریاضی هم اثبات شده که تقلب در این ارزها ممکن نیست و در حال حاضر هم توسط یک نهاد مرکزی ایجاد نمی‌شود و از مداخلات دولتی نیز دور است؛ اما این دلیل نمی‌شود که نهادهای ناظر به این موضوع وارد نشوند. به نظر من باید نهادهای ناظر به دلایل مختلف در این موضوع ورود کنند زیرا وظیفه پول تنها ذخیره در صندوق ذهن افراد و برقراری امنیت آن نیست.»
او ادامه داد: «حفظ پول و ایجاد امنیت آن نزد خودمان تنها بخشی از موضوع است اما پول موتور محرک اقتصاد داخلی و جهانی است و وظایف فراتر از منافع شخصی دارد زمانی پول‌های رمزی می‌تواند در اقتصاد ملی و جهانی اثرگذار باشد که خصوصیات پول رایج را داشته باشد که نهادهای نظارتی و قانون‌گذار باید به این موضوع توجه کنند.»
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی درباره وظایف پول، توضیح داد: «پول وظایف مختلفی دارد از جمله سنجش ارزش، ذخیره ارزش، ابزار معامله و حفظ حافظه مبادلاتی است.»
این مقام مسئول درباره جایگاه ارز رمزها در ایران، توضیح داد: «ارزهای دیجیتال در کشور ما در مرحله مطالعه و بررسی است که اگر به این ارزها به عنوان یک وجه حامل دیده شود، بحث پول مطرح می‌شود اما اگر به عنوان یک اوراق بهادار نگاه شود، نیازمند قانون‌گذاری از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار است همچنین اگر به عنوان یک کالا در نظر گرفته شود، نیازمند مقررات گذاری از سوی بورس کالا است.»
جایگاه ارز رمزنگاری‌شده
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی ادامه داد: «در همین حال اگر به عنوان یک سیستم پرداخت به آن نگاه شود، نیازمند قانون‌گذاری و رگولاتوری از سوی بانک مرکزی است پس باید جایگاه این ارزها مشخص شود.»
دیواندری افزود: «اگر در کشور ما مشخص شود که جایگاه این ارزها در کجا قرار دارد، قانون‌گذار و ناظر بر این بخش ورود خواهد کرد و یا اگر چند سازمان باشد همه باید در این خصوص همکاری داشته باشند.»
او درباره جایگاه این ارزها در دنیا، گفت: «در دنیا کشورهای مختلف با این ارزها برخوردهای مختلف داشته و برخی استفاده از این ارز را مجاز، برخی ممنوع، برخی مشروط به قانون، برخی ممنوع و برخی به کنترل مباحث پول‌شویی وارد شده‌اند.»
دیواندری اظهار کرد: «اگر هر چه سریع‌تر ارزهای رمزنگاری‌شده مقررات گذاری نشود، حجم تخلفات بالا می‌رود. باید موضع‌گیری مشخص داشته باشیم و به این وسیله به اقتصاد ملی کمک کنیم. با دستور آقای سیف پژوهشکده پولی و بانکی در حال تحقیق در این مورد است و ما هم همانند خیلی از کشورهای دیگر این مقوله را بررسی می‌کنیم.»
دیواندری درپایان اظهار داشت: «یکی از مباحثی که باعث شده تا حاکمیت‌ها در دنیا مانع فعالیت این ارزها باشند، امنیت و ایجاد زمینه تخلف و پول‌شویی است و باید مقررات گذاری به سمتی برود که از این موضوع جلوگیری شود.»
ضرورت نوآوری ارز رمزنگاری‌شده
دوایی مشاور وزیر ارتباطات سخنران بعدی این کنفرانس «رگولاتوری بلاک‌چین و رمزارزها» بود. به گفته مشاور وزیر ارتباطات، دو سه درصد از ۱۴۰۰ ارز رمزنگاری‌شده معروف هستند. او خاطرنشان کرد: «ارز رمزنگاری‌شده هم مانند هر کالا باید دارای یک بیزنس مدل باشد و اگر می‌خواهد تمایزی داشته باشد، باید نوآوری خاصی را ارائه دهد. به عنوان مثال ریپل برای سیستم بانکی طراحی شده و در بانک مستقر می‌شود و اجازه می‌دهد بانک‌ها با هم تراکنش انجام دهند. مزیت ریپل این است که دنیای مجازی و واقعی را به هم مرتبط می‌کند. عدم تمرکز هم نقطه ضعف این ارز است.»
دوایی ادامه داد: «بیت‌کوین محدودیت‌های جدی دارد. مصرف انرژی زیاد و خسارت زیاد به محیط زیست، ارتباط پیچیده با پول فیزیکی، افزایش سفته بازی، نوسان خیلی زیاد قیمت و احراز هویت سومین چالش است. بسیاری از ارزهای رمزنگاری‌شده می‌خواهند به این موضوع پاسخ دهند و مشکلات بیت‌کوین را حل کنند.»
او در ادامه با عنوان کردن این موضوع که یک ارز رمزنگاری‌شده ملی باید پشتوانه داشته باشد و اگر بانک مرکزی پشت آن باشد، تأثیر خوبی می‌تواند بگذار افزود: «راه‌های زیادی برای پولدار شدن یک شخص وجود دارد ولی راه‌های زیادی برای نفع همگانی و ارتقای اقتصاد جامعه وجود ندارد. خیلی‌ها وارد خرید و فروش این ارزها شده‌اند و این افراد اطلاعات دقیقی ندارند و ممکن است متضرّر شده باشند.»
بلاک‌چین عامل رشد اقتصادی کشور
رئیس شورای سیاست‌گذاری کنفرانس سخنران بعد این کنفرانس بود. علی میزانی اسکویی ابتدا در خصوص فناوری بلاک‌چین صحبت‌هایی ارائه داد. به گفته او، پول باید در اختیار دولت باشد.
میزانی اسکویی بیان کرد: «سال ۲۰۶۰ رشد فناوری سرسام‌آور خواهد بود. ارزهای رمزنگاری‌شده را می‌توان این‌گونه تعبیر کرد که انگار طلای خودمان را به فضای مجازی فرستاده‌ایم. سوم مارس سالگرد روی است که قیمت بیت‌کوین از قیمت هر انس طلا پیشی گرفت. پیش‌بینی می‌شود یک‌چهارم کل مارکت‌کپ دنیا ارزهای رمزنگاری‌شده خواهد بود.»
مدیرعامل سیتکس افزود: «بلاک‌چین صداقت را سیستماتیک کرد. اینترنت دست آمریکاست و این کشور می‌تواند فلکه اینترنت را ببندد. چنین دیکتاتوری‌هایی به وسیله بلاک‌چین رنگ خواهند باخت. بانک‌های مرکزی کم‌کم ارزهای رمزنگاری‌شده را در کنار ذخایر طلا و ارزهای خارجی پراهمیت خواهند دانست. اگر زمانی که هر بیت‌کوین ۲۳۰ دلار بود، روی آن سرمایه‌گذاری کرده بودیم، قیمت آن ۲۰ تا ۲۵ برابر شده بود.»
میزانی اسکویی ادامه داد: «بلاک‌چین می‌تواند به وضوح به رشد اقتصادی ملی کمک کند. نباید احساساتی عمل کنیم. امکان فرار مالیاتی و باج‌افزارها و پول‌شویی باید جدی گرفته شود. نگرانی دولت‌ها این است که کنترل پول از بین برود. قرار نیست که ارزهای رمزنگاری‌شده کنترل را از دست دولت بگیرند. دولت‌ها باید به خوبی وارد شده و خودشان این قضیه را مدیریت کنند.»
به نظر رئیس شورای سیاست‌گذاری کنفرانس رگولاتوری بلاک‌چین، بیشترین حجم کل بیت‌کوین در دنیا اول مربوط به ین ژاپن و دوم دلار آمریکا است که این نشان می‌دهد که تئوری توطئه‌ای که در خصوص بیت‌کوین بعضی‌ها مطرح می‌کنند، واقعی نیست. او عنوان کرد: «اگر نگران خروج ارز هستیم به جای رویکرد تخریبی باید رویکرد آموزشی را پیش بگیریم. شاسی نظام اقتصادی جهان در حال تغییر است. جنگ‌های آینده بر سر ارزهای رمزنگاری‌شده خواهد بود.»
مدیرعامل سیتکس دو پیشنهاد ارائه داد. از نظر او تشکیل صندوق ذخیره ارزی دیجیتالی و تشکیل وزارت دارایی‌های مجازی می‌تواند به بهبود این فضای کسب‌وکار کمک به‌سزایی کند. مدیرعامل سیتکس گفت: «چهارمین اقتصاد صنعتی دنیا در حال وقوع است و برای سوار شدن بر قطار این انقلاب یک پنجره ده‌ساله برای در برابر ما قرار دارد.»
او در آخر صحبت‌هایش از جمعیت درخواست کرد که بایستند و برای ساتوشی ناکاموتو دست بزنند.
چالش‌های ارز رمزنگاری‌شده
نفر بعدی جانشین فنی پلیس فتا بود که در خصوص «رمزارزها و امنیت عمومی» به صحبت پرداخت. سرهنگ علی‌محمد رجبی در حوزه تنظیم مقررات پول‌های مجازی از نگاه فتا صحبت کرد و به چالش‌های این حوزه پرداخت و او بیان کرد: «اینکه به چالش‌های این حوزه می‌پردازم منظور من این نیست که این موضوع منفی است؛ ولی لازم می‌دانم که هشدارهای لازم را در این خصوص به همگی بدهم.»
علی‌محمد رجبی ادامه داد: «ارزهای رمزنگاری‌شده از سه زاویه امنیت عمومی، ابزار جرم و انگیزه جرم بررسی می‌شوند. فضای جرمی عوض شده است و جرم‌های سنتی شکلشان در حال تغییر است. زمانی وزارت دارایی ارزهای رمزنگاری‌شده می‌تواند شکل بگیرد که اعتماد عمومی به وجود بیاید. مثلاً اتفاق اخیر مؤسسات غیرمجاز به معنی واقعی کلمه چالش بزرگی برای کشور بود. بدون آموزش و ریل‌گذاری درست نمی‌توان پیش‌بینی خوبی از این حوزه داشت. پول‌شویی، سرقت کیف پول و استخراج متقلبانه از سوءاستفاده‌های این حوزه است.»
او در ادامه تصریح کرد: «بیش از ۹۰ درصد افرادی به دنبال تجارت از این فضا هستند، قصد بدی ندارند و به دنبال کسب‌وکاری شرافتمندانه هستند. باید آگاهانه به این فضا نگاه کرد و مراقب چالش‌های این حوزه بود.»
در آخر سرهنگ رجبی ۴ پیشنهاد برای بهبود این فضای کسب‌وکار ارائه کرد. تعیین صرافی‌های آنلاین، پیاده‌سازی زیرساخت‌های احراز هویت، تشدید مجازات مجرمین و افزایش آگاهی اجتماعی مواردی بودند که جانشین فنی پلیس فتا آنها را بیان کرد.
تشکیل کمیته بلاک‌چین
عباس آشتیانی از اعضای شورای سیاست‌گذاری این همایش سخنران بعدی بود. او ابتدا یک تعریف کلی در خصوص بلاک‌چین و کاربرد آن عنوان کرد و سپس در خصوص مفهوم امنیت، ابزارهای نقل‌وانتقال ارزش در بلاک‌چین، ضرورت قانون‌گذاری و قانون‌گذاری به دور از شتاب‌زدگی سخن گفت.
آشتیانی در ادامه پیشنهادی ارائه داد. او از تشکیل «کمیته بلاک‌چین» به عنوان مرجع واحد بررسی‌های این حوزه سخن گفت و ترکیب پیشنهادی‌اش برای این کمیته نهادهای زیر بود:
- بانک مرکزی
- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
- کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی
- پلیس فتا
- شورای فقهی
- معاونت فناوری ریاست جمهوری
- بازار بورس کالا
- بازار بورس اوراق بهادار
او در آخر تصریح کرد: «ارزهای رمزنگاری‌شده به سه دسته تقسیم می‌شوند. اولین دسته بلاک‌چین خصوصی، کوین‌های تخصصی با بلاک‌چین خصوصی و توکن‌هایی بر پلتفرم سایر کوین‌ها دسته دوم این ارزها و دسته سوم کوین‌های با بلاک‌چین عمومی قابل استخراج هستند.»
ارزهای رمزنگاری شده هم قانونی و هم شرعی
سپهر محمدی مدیر انجمن بلاک‌چین ایران و هیات رئیسه این کنفرانس صحبت‌هایش را در قالب شرکت سهامی بیت‌کوین ارائه کرد. او گفت: «ماهیت ارزهای رمزنگاری‌شده مانند بیت‌کوین همانند یک شرکت سهامی عمل می‌کند. دارایی این شرکت کد نرم‌افزار این شرکت است. از نظر شرعی طبق احکام عقد شرکت و عقد مضاربه و از نظر قانونی طبق ماده ۱۰ قانون مدنی مبنای قانونی انواع قراردادهای خصوصی است و این کار هم قانونی و هم شرعی است.»
او در ادامه نام چند ارز رمزنگاری‌شده که تجارت با آنها حرام است را نام برد: «بیگ‌کانکت، اسپکت‌چین، کاناپیس و بات‌کوین از ارزهای رمزگذاری شده هستند که غیر شرعی هستند ولی بقیه ارزهای رمزنگاری‌شده نه برای قمار هستند و نه چیز حرامی در آنهاست.»
