راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

فین‌تک غروب کرده یا در حال طلوعی دوباره است؟

هفته‌نامه شنبه / مجموع سرمایه‎گذاری‌های انجام‌شده در حوزه فین‌تک در سال 2017 رشد خوبی داشته است. در سه ماهه نخست سال 2017، این مقدار سرمایه‌گذاری به 3.6 میلیارد دلار رسید. در سه ماهه دوم با بیش از دو برابر افزایش، به 8.4 میلیارد دلار افزایش پیدا کرد و در سه ماهه سوم سال 2017، بر اساس گزارش KPMG این سرمایه‌گذاری به 8.2 میلیارد دلار رسید.

در این گزارش‌های منتشرشده از سال 2017، شاید سرمایه‌گذاری جهانی M&A با 5.9 میلیارد دلار، بیشترین کمک و تاثیر را در بهبود وضعیت کنونی بازار سرمایه‌گذاری در این حوزه داشته است. از طرف دیگر سرمایه‌گذاری صندوق‌های خطرپذیر هم با انجام 2.5 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری و 227 قرار داد می‌شود گفت که تقریبا در وضعیت ثابتی قرار دارد. سرمایه‌گذاری مشارکتی صندوق‌های خطرپذیر روی کسب‌وکارهای فین‌تک هم با مقدار 3.3 میلیارد دلار در سه ماهه سوم سال 2017 در وضعیت پایین‌تری نسبت به میزان 9.6 میلیارد دلاری سال 2016 دارد.

از طرف دیگر، حضور مشارکتی در کسب‌وکارهای فین‌تک با 21 درصد، افزایش چهار درصدی نسبت به حضور 17 درصدی در سال 2016 داشته است. سرمایه‌گذاری در حوزه رگ‌تک هم افزایش چشم‌گیری داشته است. 591 میلیون دلار در نیمه اول سال 2017، مقدار قابل توجهی نسبت به 583 میلیون دلار سرمایه‌گذاری است که در سال 2015 انجام شد.

این آمار و ارقامی که بالاتر ارائه کردیم، بخشی از گزارش KPMG از میزان سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در حوزه فین‌تک در سال 2017 بود که در برخی حوزه‌ها می‌شود گفت که درمقایسه با سال 2016 افزایش خوب و قابل قبولی داشته است.

نمودارهای منتشرشده در گزارش KPMG را که ببینید متوجه می‌شوید که سال 2015، به‌ویژه سه ماهه چهارمش، سه ماهه رویایی برای استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای فین‌تک بوده است و با ثبت سرمایه‌گذاری 4.6 میلیارد دلاری شرکت‌های فین‌تک به نوبه خودش رکورد بالایی نسبت به دوره‌های قبلی زد.

اگر روال به همین منوال پیش می‌رفت خوب بود و شاید نمودارهای منتشرشده سال 2017 رکورد جدید و بی‌سابقه‌ای از خودشان به جا می‌گذاشتند. اما سال 2016 همه‌چیز را تغییر داد و اگر بخواهیم خلاصه‌ای از وضعیت فین‌تک در آن سال را ارائه دهیم باید گفت که سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های فین‌تک در با 85 درصد کاهش نسبت به سال 2015 مواجه شد و به 24.7 میلیارد دلار رسید.

البته اگر بخواهیم کمی جزئی‌تر به قضیه نگاه کنیم باید گفت که میزان سرمایه‌گذاری M&A و خصوصی در فین‌تک در 2016 کاهش پیدا کرده بود درحالی‌که سرمایه‌گذاری صندوق‌های خطرپذیر با 13.6 میلیارد دلار، نسبت به سال 2015، افزایش داشته است.

البته حوزه‌های زنجیره بلوک و بیت‌کوین هم از دیگر بخش‌هایی بود که سرمایه‌گذاری روی آنها با 543 میلیون دلار در سال 2016 نسبت به سال 2015 افزایش داشته است.

اما چه شد که این آماروارقام از عرش تقریبا به فرش آمد و خیلی‌ها را کنجکاو کرد تا بدانند که در این حوزه چه اتفاقی افتاده است و آیا فین‌تک‌ها دیگر آن جذابیت گذشته را در بازار ندارند و آیا سرمایه‌گذارها از انجام چنین سرمایه‌گذاری‌هایی پشیمان شده‌اند و یا اینکه کسب‌وکارهای فین‌تک هم جزو آن دسته از بخش‌هایی بوده که زمانی در اوج بوده و دیگر دورانش به سرآمده. در نگاه اول شاید این سوال‌ها، اولین ذهنیت‌هایی باشد که در ذهن ما شکل می‌گیرد.

وارن مید از مدیران شرکت KPMG می‌گوید که سال 2015، اوج سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در حوزه فین‌تک بوده است و پس از آن کمی عقب‌نشینی برای مشاهده نتایج این سرمایه‌گذاری‌ها اتفاق دور از ذهن و عجیبی نیست. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاران کمی دست از کار می‌کشند تا ببینند کدام فین‌تک در نهایت برنده میدان خواهند بود و بعد از آن با خیال راحت‌تری پول‌هایشان را روی آن سرمایه‌گذاری کنند.

نتیجه هم همین شد که سال 2016 سقوط چشمگیری در میزان سرمایه‌گذاری‌ها روی کسب‌وکارهای فین‌تک ثبت شد که البته در بخش اروپا می‌توان اتفاق Brexit را هم مزید بر علت دانست. درواقع دو روند اصلی در سال 2016، همکاری و مشارکت فین‌تک‌ها با بانک‌ها و همینطور ظهور کشور چین در این حوزه بوده است.

چین را دیگر می‌توان قطب اصلی فین‌تک، چه در حوزه سرمایه‌گذاری و چه بخش قراردادی دانست این سه علت را شاید بتوان از عامل‌های اصلی برای کاهش سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارهای فین‌تک در اروپا دانست. وقتی بانک‌ها وارد این حوزه می‌شوند، از طریق سرمایه‌گذاران و صندوق‌هایی ورود کرده‌اند که به آنها وابسته هستند و همچنین قدرتمند شدن یک بخش آسیایی مانند چین، مانند یک حوزه بکر و دست‌نخورده، بیشتر حواس‌ها را به سمت خودش پرت می‌کند.

از طرف دیگر وقتی در انگلستان، دولت و قانون‌گذاری متعهد به حمایت و ارتقا فین‌تک می‌شوند و از طرفی هم لندن، همچنان به‌عنوان بازار اصلی در اروپا باقی می‌ماند. کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارهای فین‌تک ازطرف دیگر سرمایه‌گذاران و صندوق‌های سرمایه‌گذاری اتفاق معمولی به نظر می‌رسد.

جالب است که برخلاف روندی که فین‌تک در سال 2016 در اروپا داشته است، آسیا بیشتر و بیشتر سهم خودش از حوزه فین‌تک را افزایش می‌داده و نه‌تنها سرمایه‌گذاری در آسیا افزایش پیدا کرد؛ بلکه میزان سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر در این منطقه در سال 2016 به 7.1 میلیارد دلار رسید و همین موضوع باعث شد تا آسیا بتواند به‌عنوان ناحیه «هنوز سالم‌مانده» در حوزه فین‌تک را به دست بیاورد.

فرضیه‌هایی درباره علت چنین اتفاقی به وجود آمد. یکی از این فرضیه‌ها این بود که شاید در بازارهای بالغی مانند ایالات متحده برخی حوزه‌ها در فین‌تک هستند که با اینکه محوبیت بیشتری هم دارند، اما دیگر بازارشان اشباع شده است؛ مانند حوزه‌های پرداخت و وام‌دهی. به عبارتی سرمایه‌گذاران نسبت به انجام سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در این حوزه‌ها محتاطانه‌تر عمل می‌کنند.

مورد جالبی که در اینجا وجود دارد این است که در کشورهای در حال توسعه مانند هند و برزیل، ماجرا برعکس است و بخش‌هایی مانند پرداخت و وام‌دهی، کلید اصلی افزایش درآمد در صنعتی مانند فین‌تک به شمار می‌آیند. نمی‌شود منکر خوب و مناسب بودن و همین‌طور جای رشد داشتن فین‌تک در کشورهایی مانند چین، هند، بزریل، سنگاپور، اندونزی، آفریقا و غیره شد و مسلما از آنجایی که بازار هنوز در این مناطق دست نخورده مانده، جذابیت بیشتری برای افراد دارد.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.