پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
۷ چالش مهم بر سر راه توسعه بانکداری الکترونیک؛
مهندس علیرضا عیدی‌مراد، مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک از آن دسته مدیرانی است که با نگاهی واقع‌بینانه، هم پیشرفت‌ها و دستاوردهای ارزشمند شبکه بانکی کشور را در زمینه بانکداری الکترونیکی می‌بیند و هم فاصله جدی وضع موجود در این حوزه را با نقطه مطلوب از نظر دور نمی‌کند. این مدیر باتجربه هم تلاش کار‌شناسان و مدیران نظام بانکی کشور را در دو دهه اخیر قدر می‌نهد و مسیر پیموده شده و سرعت حرکت نظام بانکی را در این مسیر از یاد نمی‌برد و هم چشمی به راه پیش رو دارد و بر ضرورت حرکت سریع و سخت‌کوشانه برای پیش رفتن در مسیر مد نظر انگشت می‌فشارد. وی ضمن مرور مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلات نظام بانکی کشور در حوزه بانکداری الکترونیک به راه‌حل‌ها هم اشاره‌ای دارد. گزارشی از نقطه‌نظرهای مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک پیش روی شماست.
پیشرفت‌ها باعث نمی‌شوند که مهندس عیدی‌مراد فاصله ما را با کشورهای پیشرفته و ضعف علمی بانک‌های کشور را در زمینه بانکداری الکترونیکی دنبال نکند. از نگاه او پر کردن فاصله‌ای که با کشورهای پیشرفته در بانکداری الکترونیکی داریم اولویت دارد و شاید به همین خاطر به این نکته واقع‌بینانه بها می‌دهد که با برنامه‌هایی که در این زمینه در کشورهای پیشرفته در حال اجراست، فاصله‌ای جدی داریم و باید به سرعت در پی کاستن از این فاصله باشیم.
مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک در تحلیل راهی که نظام بانکی در توسعه بانکداری الکترونیکی پشت سر گذاشته، روند را مثبت و تکاملی ارزیابی می‌کند، اما در عین حال یادآور می‌شود که تلاش بانک‌ها عمدتاً متوجه آسان‌سازی مراحل کار و شیوه‌های دریافت و پرداخت و انتقال پول بوده است و کمتر توانسته‌اند به دیگر جنبه‌های نظام بانکداری از قبیل اوراق بهادار، تسهیلات بانکی و… بپردازند.
وقتی از او می‌خواهیم از دریچه نگاه خود، مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های پیش روی نظام بانکی را در پیاده‌سازی و استقرار کامل بانکداری الکترونیکی برایمان توصیف کند، به شکلی منسجم، چالش‌ها و مشکلات را از بستر مخابراتی مورد نیاز شروع می‌کند تا به میزان آگاهی و تسلط کارکنان بانک‌ها بر چند و چون فعالیت‌های بانکداری الکترونیکی برسد.
عیدی‌مراد بر این باور است که بانکداری الکترونیکی با وجود یک بستر مخابراتی امن، کارا و پاسخگو و نیز یک شبکه اینترنت با سرعت و امنیت قابل قبول معنا پیدا می‌کند. او می‌گوید: یکی از مشکلات بزرگ در حال حاضر عدم وجود این بستر است. هر لحظه از قطعی خطوط ارتباطی، برابر با زیان مادی و معنوی بزرگی است که به شبکه بانکداری الکترونیکی تحمیل می‌شود. همچنین سرعت کم اینترنت باعث افزایش زمان انجام عملیات بانکی می‌شود و همین اتفاق، احتمال نفوذ و دسترسی هکر‌ها را به حساب اشخاص و کاربران افزایش می‌دهد.
در بخش دیگر او بر گسترش ناموزون و توزیع نامتناسب ابزارهای پرداخت، به‌عنوان یکی دیگر از مشکلات اصلی این حوزه در کشور تأکید می‌کند و می‌افزاید: بار‌ها در رسانه‌ها اعلام شده که نزدیک به یک میلیون و ۸۰۰ هزار دستگاه کارتخوان، تنها در حدود ۶۰۰ هزار نقطه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حوزه دستگاه‌های خود‌پرداز نیز وضعیتی بهتر از این نداریم. بنابراین عدم استفاده بهینه از امکانات یکی دیگر از مشکلات فعلی است.
بر خلاف جهش بزرگی که در ۱۵ سال گذشته در افزایش نرم‌افزار‌ها و سخت‌افزارهای بانکی در کشور ایجاد شده است، مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک به ضعف سیستم در برآورد‌ها اشاره دارد؛ ضعفی که در ارائه برآورد نادرست از حجم عملیات بانکی و عدم پیش‌بینی درست از افزایش این حجم در آینده نمایان می‌شود. وی این ضعف را در افزایش شدید هزینه‌ها و هدر رفتن سرمایه‌های بانکی مؤثر می‌داند و معتقد است که با توجه به هزینه‌های گزاف بانکداری الکترونیکی، مطالعه نیازهای آینده و داشتن برآورد واقعی از آن‌ها، و آنگاه اقدام کردن به تهیه ملزومات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری ضرورت دارد.
با توجه به رواج روزافزون خدمات بانکداری الکترونیکی در کشور، مهندس عیدی‌مراد تصویب مقررات و قوانین مناسب و مرتبط با این حوزه را از الزامات کشور می‌داند و می‌افزاید: «متأسفانه کار جدی در این حوزه انجام نشده و لازم است برای رفع برخی محدودیت‌ها و به رسمیت شناختن عملیات بانکداری الکترونیکی خلأهای قانونی فعلی رفع شود.»
عدم وجود نرم‌افزارهای جامع بومی در کشور هم از نگاه مدیر عامل شرکت ملی انفورماتیک مشکلی جدی و با اهمیت تلقی می‌شود. او معتقد است دستاندرکاران باید اهتمام بیشتری نسبت به این امر داشته باشند. او تأکید می‌کند که برای مقابله با تحریم لازم است بانک‌های کشور به این نرم‌افزار‌ها دسترسی داشته باشند.
عیدی‌مراد یکی دیگر از مشکلات موجود را عدم آشنایی کافی کاربران یا مشتریان بانکداری الکترونیکی می‌شمارد و می‌گوید: مشکل عدم آشنایی کافی با مقوله اینترنت و نیز داشتن رایانه مناسب و با قابلیت اتصال به اینترنت هم اهمیت دارد. این مشکل هنوز هم باعث گرایش کمتر مشتریان به استفاده از بانکداری اینترنتی است.
او از آگاهی نه چندان کافی متصدیان بانکی مرتبط با این حوزه نیز به‌عنوان یکی از مشکلات یاد می‌کند. او بر این باور است که ناتوانی پاسخگویی متصدیان به مشتریان، ممکن است باعث ایجاد یأس و نومیدی شود و به سرخوردگی مشتریان این حوزه بینجامد.
بانک مرکزی هر ساله دو همایش منظم در حوزه سیاست‌های پولی و ارزی و بانکداری اسلامی برگزار می‌کند. با در نظر گرفتن تأثیر بانکداری الکترونیکی بر توسعه کشور و به‌ویژه نظام بانکی از مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک می‌پرسیم تداوم منظم و برگزاری هرساله «همایش بین‌المللی بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت» را چه‌قدر ضروری و مهم می‌داند؟ که در پاسخ می‌گوید: «اهداف برگزاری این همایش با اهداف همایش‌های سالانه نظام بانکی متفاوت است. همان‌گونه که اشاره کردید همایش‌های سالانه نظام بانکی برای تبیین سیاست‌های پولی و بانکی کشور برگزار می‌شود، در حالی‌که اهداف همایش بین‌المللی بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت معطوف به آشنایی جامعه بانکی و غیر بانکی با این حوزه و مقایسه برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت نقشه راه بانکداری الکترونیکی و نظام‌های پرداخت در ایران با الگوهای موفق در دنیاست. همچنین پژوهشکده پولی و بانکی و شرکت ملی انفورماتیک با توجه به نقش فزاینده بانکداری الکترونیکی در کشور، به دنبال ارتقای سطح دانش تخصصی مدیران بانکی و نخبگان دانشگاهی در این حوزه هستند. برگزاری این همایش فرصتی است تا حداقل سالی یک بار جامعه مرتبط با حوزه بانکداری الکترونیکی در فضای مناسبی به تبادل نظر در این باره همت بگمارند.»
منبع: نشریه بانکداری الکترونیک مرکز فابا