پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
۲۸ تیرماه خبر اختلال دستگاه‌های پوز بانکی تیتر اخبار شد؛ مدیر روابط عمومی بانک مرکزی اعلام کرد که این اختلالات لحظه‌ای بوده و برطرف شده اما مدیرعامل شاپرک در گفت‌وگویی دلیل این اختلالات را اجرای مانوری برای سنجش آمادگی شبکه پرداخت عنوان کرد. از سوی دیگر اواخر هفته گذشته نیز اخباری مبنی بر این که برخی کارت‌خوان‌ها کار نمی‌کنند از سوی فعالان حوزه پرداخت به گوش رسید. راه پرداخت به همین بهانه در گزارشی به این موضوع پرداخته که آیا قطع شدن شبکه 2G تا چه حد می‌تواند بر شبکه پرداخت تاثیر بگذارد.
قطع شبکه 2G؛ دلیل اختلال عملکرد پوزهای بانکی
کیوان امیری‌کیا، مدیرعامل شرکت ارتباط راسپینا پرداز که در حوزه پرداخت و دستگاه پوز فعال است در گفت‌وگو با خبرنگار راه پرداخت ماجرا اختلال در پوزهای بانکی را این گونه توصیف کرد: «حدود ۱۰ تا ۱۲ روز پیش تماس‌هایی با شرکت آغاز شد و مراجعه حضوری مشتریان نیز افزایش یافت. این مشتریان اعلام می‌کردند که دستگاه‌هایشان از کار افتاده است. پس از بررسی‌های اولیه مشخص شد که مشکل از سخت‌افزار دستگاه‌ها نیست، بلکه نرم‌افزار دستگاه‌ها قادر به اتصال به شبکه نیست.»
به گفته او، انواع سیم‌کارت‌ها را آزمایش کردیم، نتایج نشان داد که سیم‌کارت‌های ایرانسل بیشترین میزان قطعی را دارند؛ به‌گونه‌ای که تقریباً به‌صورت کامل قطع هستند و تنها در مواردی نادر، تراکنشی انجام می‌شود.سایر سیم‌کارت‌ها مانند همراه اول، شاتل موبایل و آپسِل به ترتیب از ضعیف به قوی عملکرد داشتند. همراه اول ارتباط‌های محدود و پراکنده‌ای برقرار می‌کرد، شاتل کمی بهتر عمل می‌کرد و آپسِل تقریباً مشابه شاتل، با وجود ضعف شدید اما همچنان قابلیت انجام تراکنش داشت.
در همین زمان اخبار غیررسمی مبنی بر اینکه شرکت مخابرات شبکه‌های 2G را قطع کرده، به گوش رسید. امیری‌کیا بیان کرد: «به ما اطلاع داده شد که آمادگی تعویض دستگاه‌های 2G با دستگاه‌های مجهز به شبکه 4G را داشته باشیم. این موضوع به‌عنوان یک هشدار اولیه مطرح شد اما اشاره‌ای نیز به احتمال قطع کامل شبکه 2G شد.»
بخش زیادی از دستگاه‌های پوز موجود در بازار استوک و از نسل قدیمی هستند که فقط از طریق شبکه 2G کار میکنند. دستگاه‌های جدیدی که به‌تازگی وارد کشور شده‌اند یا در داخل تولید می‌شوند، اغلب بر بستر شبکه 4G فعال می‌شوند.
امیری‌کیا با بیان این که قطعی شبکه 2G از سوی شرکت‌های PSP نیز تایید شد، بیان کرد: «حتی در برخی موارد، وضعیت همراه اول نیز وخیم‌تر شده و تعداد تست‌های موفق نیز به‌طور چشم‌گیری کاهش یافته است.»
او درخصوص راه‌حل رفع این چالش اظهار کرد: «دو راه اصلی وجود دارد: نخست، ایمن‌سازی شبکه 2G و بازگرداندن شرایط به وضعیت سابق. دوم، نوسازی کامل سیستم پرداخت کشور و جایگزینی دستگاه‌های قدیمی با نسل جدید که مستلزم تأمین هزینه‌ها از طریق تولیدکنندگان یا برنامه‌های حمایتی است.»
با توجه به اینکه فعالیت شرکت‌های پرداخت به‌طور مستقیم به انجام تراکنش‌ها وابسته است، این اختلال به صورت مستقیم بر عملکرد آن‌ها تأثیر می‌گذارد. به گفته امیری‌کیا، شرکت‌های PSP و شاپرک اطلاعات دقیقی درباره اقدامات یا پیگیری‌های صورت‌گرفته در اختیار نمایندگان فروش قرار نداده‌اند. این در حالی است که تدوام قطع شبکه 2G باعث افت شدید درآمد PSPها و هم شاپرک خواهد شد.
اعتراض سازمان نصر به قطع شبکه 2G
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور ۲۴ تیر ماه در نامه‌ای خطاب به ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره تبعات قطع ناگهانی شبکه 2G هشدار داده است. در این نامه آمده که برای جایگزینی کامل دستگاه‌های مبتنی بر شبکه 2G با نسل جدید، حداقل به دو سال زمان نیاز دارد.
براساس این نامه، بیش از ۳۰ درصد از تراکنش‌های خرد روزانه وابسته به دستگاه‌های 2G است بنابراین قطع این شبکه منجر به فلج نسبی سیستم پرداخت الکترونیکی می‌شود. همچنین پیش‌بینی شده که جایگزینی دستگاه‌های 2G با دستگاه‌های جدید حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان هزینه خواهد داشت.
در بخش دیگری از این نامه به تشدید شکاف دیجیتال با قطعی شبکه 2G اشاره شده زیرا کسب‌وکارهای خرد و روستایی از دستگاه‌های قدیمی استفاده میکنند و هوز پوشش مناسبی از شبکه‌های نسل جدید در مناطق محروم وجود ندارد.
قابل ذکر است که شبکه 2G بستر اصلی ارتباطی ۲ میلیون دستگاه پوز فعال در شبکه پرداخت کشور به شمار می‌رود و تنها شبکه قابل دسترس برای سیستم‌های نظارتی، کنتورهای هوشمند و دستگاه‌های پزشکی در مناطق مختلف کشور است. از سوی دیگر پشتیبان ارتباطی اضطراری برای سرویس‌های امنیتی و بانکی در زمان قطعی سایر شبکه‌هاست بنابراین اهمیت راهبردی در اکوسیستم دیجیتال دارد.
احمد پیشگاه‌زاده، رئیس کمیسیون صنعت پرداخت نصر تهران در گفت‌وگو با راه پرداخت بیان کرد: «تاکنون موفق به برگزاری جلسه‌ای با وزرات ارتباطات در این خصوص نشده‌ایم؛ به صورت غیررسمی شنیده‌ایم که به مدت ۷ تا ۸ روز شبکه 2G را باز کرده‌اند تا در صورت امکان ابزارهای متصل آپدیت یا جایگزین شوند.»
او افزود: «با این حال در این مدت زمان کم امکان به‌روزرسانی یا جایگزینی وجود ندارد و این فرایند نیاز به یک تا دو سال زمان دارد؛ نه تنها ظرفیت تولید کارتخوان را در این مدت زمان نداریم بلکه بودجه مورد نیاز برای انجام این کار نیز فراهم نیست.»
سرنوشت شبکه پرداخت در هاله‌ای از ابهام
شاید در زمان از کار افتادن شبکه پرداخت در شهرهای بزرگ بتوان با استفاده از روش‌هایی مانند کارت‌به‌کارت یا درگاه‌های پرداخت جدیدتر مشکلات را تا حدی مدیریت کرد اما در مناطق محروم، روستاها، جاده‌ها یا نقاط کم‌برخوردار، امکان این جایگزینی‌ها وجود ندارد. در چنین شرایطی، مردم مجبورند تنها از پول نقد استفاده کنند.
وقتی فردی نتواند از پول خود استفاده کند، آن‌هم نه در اثر یک حمله بیرونی، بلکه در اثر یک تصمیم داخلی، این مسئله عملاً کارکردی مشابه با اختلالات ناشی از حملات سایبری دارد. این وضعیت نمونه‌ای از ضعف در پدافند غیرعامل محسوب می‌شود که می‌تواند اقتصاد کشور را با خطر جدی مواجه کند.
با سلام واقعاااا این کارها ینی چی ماها فروشنده دستگاه پوز هستیم ما و همکارهای ما ۲ هفته اس درگیر این مشکل هستیم هیچ احد و ناسی هم جواب قطعی در این خصوص نداده . متاسفم برای مسولین کشور که یک شبه و بدون برنامه ریزی عمل میکنند . این کار ناشایست ضرر میلیونی به افرادی که مشغال کوچک دارند باعث شد . از این ور هم بازار گرم دلال های کارتخوان زیاد شده . دستگاهی که ۶ میلیون بود در عرض چن روز ۸ میلیون شد . افرادی هستن که توان خرید دستگاه صفر رو ندارن . اون مسولی که اون بالا نشسته با چه عقلی این برنامه رو طرح کرده . متاسفم که فقط در این مملکت زندگی میکنم که با مسولانی که سواد چونانی هم ندارن داریم زندگی میکنیم
درود. خدا بیامرزه امواتت رو .کاملاً درست گفتی .
بخدا بالای ۱۰۰ نفر توی روستای ما کسب و کارشون فلج شده
هر تصمیمی گرفته میشه باید قبلش برای عواقبش برنامه ریزی بشه ی پیرمرد بدبخت و ۴ساله داره از دستگاه چینی قدیمی استفاده میکنه توی روستاها الان یهو قطع شده الان از کجا بیاره ۷تومن بده ی اکبند
والا وضعیت کارو بار و زندگی فرشنده های دستگاه پوز رو هواست .. مگه میشه بدون هیچ اطلاع قبلی ۷۰ درصد دستگاه پوزهای کشور قطع بشن ؟؟ اونم بختطر به تصمیم داخلی نه حملات سایبری!!!
با هر ارگانی هم تماس میگیریم یکی میگه چند روز دیگه وصل میشه یکی میگه اصلا وصل نمیشه ما موندیم این وسط چی جواب مشتری بدیم که قانع بشه ..تا ۲ ۳ روز دیگه شبکه وصل نشه خداشاهده ضرر ما دفاتر میلیاردی میشه
هر تصمیمی گرفته میشه باید قبلش برای عواقبش برنامه ریزی بشه ی پیرمرد بدبخت و ۴ساله داره از دستگاه چینی قدیمی استفاده میکنه توی روستاها الان یهو قطع شده الان از کجا بیاره ۷تومن بده ی اکبند واقعا روزگار اینای ک تو کار کارتخوانن سیاهه این روزا
خدا براتون خوش نخواد که انقد مردمو اذیت میکنین شماها از صدتا دشمن دشمن ترین
واقعا چه مملکتی چه مدیرهای بیسوادی .باید اول بیان بگن این سیستم میخوادبروزرسانی بشه بعد افرادی که دستگاه پوزقدیمی دارن بیان به صورت اقساطی تعویض کنن و زیرساخت این قضیه آماده بشه و اطلاع رسانی بشه بعد بیان این کار را انجام بدن.ما صبح اومدیم دیدیم دستگاه پوز قطع شده به هرجا هم زنگ زدیم هیچ کسی جواب درست به ما نداده و فقط گفتن دستگاهتو عوض کن رفتم دستگاه جدیدی بگیرم میگن ۷ملیون به بالا.واقعا متاسفم از این وضع مدیریت این مملکت.جور بیسوادی و ندونم کاری این احمقها را ما باید بکشیم
ایشالا خیر نبینین که هر روز یه برنامه دارین
ذلیل شود اونیکه شبکه جی۲راقطع کرده منوبدبخت کرده کارتخوان من کار نمیکنه ازکجا بیارم ۷میلیون بدم کارتخوان
خدا لعنتشون کنه فقط همین . نیاز به دشمن خارجی نداریم دشمن همینجاست و هر روز یه بلا داره سرمون میاره
واقعا خدا برا اون مسئول یاهر شخص بیسوادی نخواد ک یهو تصمیم میگیره چ انسانها و چ زندگیا و چ کاسبیا ک سر قطعی شبکه ۲جی نابود نسدن چقدر استرس و جنگ اعصاب ما کشیدیم،و داریم میکشیم خدا انشاللله نشونشون بده …تمام فروشنده های دستگاه پوز ناراحتی اعصاب و روان گرفتن