پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
اولین موبایل بانک دنیا کجا، کی و چگونه شکل گرفت؟
احتمالاً اگر به شما بگویند اولین موبایل بانک دنیا به زمان جنگ جهانی دوم برمیگردد شوکه میشوید و با خودتان میگویید آن موقع موبایل کجا بود که موبایل بانکش باشد! حق با شماست، اما ترکیب Mobile Bank دو معنای متفاوت دارد. اولین معنی آن به بانکهای سیار یا متحرک گفته میشود که معمولاً یک دفتر جمعوجور را در یک کامیونت یا اتوبوس ایجاد میکنند و از آن در مناطق دوردست که امکان تأسیس شعبه نیست بهطور چرخشی استفاده میکنند.
اصطلاح موبایل بانک یا بانک سیار با آمدن تلفن همراه و پیشرفت صنعت فناوری اطلاعات بانکی معنای دومی به خود گرفت که در مفهوم خیلی شبیه به معنای اول آن بود؛ اما موبایل بانک این روزها بیشتر بهعنوان اپلیکیشنهایی که بانکها روی سیستمعاملهای مختلف برای تلفنهای همراه ارائه میکنند شناخته شده است که میشود گفت کاری شبیه به همان بانکهای سیار را میکند و البته ما در زبان فارسی به این مفهوم جدید موبایل بانک یا همان همراه بانک میگوییم.
حالا که تعریف روشنی از موبایل بانک داریم باید بدانید که اولین موبایل بانک یا بانک سیار دنیا درست بعد از اتمام جنگ جهانی دوم در سال 1946 توسط بانک ملی اسکاتلند طراحی و ارائه شد. داستان از اعتراض مردم روستایی آن منطقه شروع شد که به خاطر موقعیت جغرافیایی و پراکندگی خانهها مجبور بودند ساعتها تا اولین شعبه بانک ملی اسکاتلند پیاده بروند که در عین خستهکننده بودن، از لحاظ امنیتی خطرناک هم بود. به خاطر این اعتراضات بود که شعبه استورنووی (Stornoway) این بانک دست به ابتکاری زد تا این بانک بتواند هر چه سریعتر در روزهایی که مردم بهشدت به کمک نیاز داشتند، به آنها خدمت ارائه کند.
آنها یک ون نیروهای نظامی آمریکایی که از جنگ باقیمانده بود را از یک دلال محلی خریدند و تجهیزات لازم برای یک شعبه کوچک را در آن سوار کردند. اینچنین بود که اولین موبایل بانک دنیا کارش را شروع کرد. این ون 9 روز از هر دو هفته را در حرکت بود و بهطور میانگین هر روزی که حرکت داشت 80 کیلومتر را طی میکرد.
این ایده با استقبال خوبی روبرو شد و در سال 1947 دومین ون بانک ملی اسکاتلند کارش را شروع کرد. خیلی سریع نهتنها دیگر شعبههای بانک ملی اسکاتلند نیز از این شیوه بهره بردند، بلکه رقبای این بانک در اسکاتلند و دنیا نیز از این ایده کپیبرداری و استفاده کردند.
در سال 1949 این ونها با ونهایی جدیدتر و با امکاناتی بیشتر جایگزین شدند و بانک ملی اسکاتلند هم بعد از ادغامهای پیدرپی سرانجام در سال 1969 با رویال بانک اسکاتلند ادغام شد و تا امروز این بانک با نام رویال بانک اسکاتلند فعالیت میکند.
البته ناگفته نماند گفته میشود شکل سادهتر این ایده نوآورانه در طول جنگ جهانی دوم توسط آمریکاییها مورد استفاده قرار گرفت و سرهنگهایی در آن زمان وظیفه داشتند که حقوق سربازان آمریکایی را در هر کشوری که مقیم بودند به پول رایج همان کشور پرداخت کنند. در واقع این سرهنگها همیشه مبلغ زیادی پول با خودروهای ون محکمسازی شده حمل میکردند و حتی به درخواست سربازان تمام یا بخشی از حقوقشان را با پول رایج کشور خودشان به خانوادههایشان در آمریکا پرداخت میکردند. حتی اولین خودروی ونی که توسط بانک ملی اسکاتلند مورد استفاده قرار گرفت یکی از همین ونها بود. این ایده در آن زمان توسط ارتش آمریکا و به شکلی محدود مورد استفاده قرار گرفت؛ اما اولین بانکی که این ایده را اجرا کرد بانک ملی اسکاتلند بود.
علاوه بر آنچه ما امروز به عنوان موبایل بانک میشناسیم هنوز عبارت موبایل بانک به عنوان بانکهایی که سیار هستند و از محلی به محل دیگر میروند و انواع خدمات بانکی ارائه میکنند نیز گفته میشود.