راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

اولین موبایل بانک دنیا کجا، کی و چگونه شکل گرفت؟

احتمالاً اگر به شما بگویند اولین موبایل بانک دنیا به زمان جنگ جهانی دوم برمی‌گردد شوکه می‌شوید و با خودتان می‌گویید آن موقع موبایل کجا بود که موبایل بانکش باشد! حق با شماست، اما ترکیب Mobile Bank دو معنای متفاوت دارد. اولین معنی آن به بانک‌های سیار یا متحرک گفته می‌شود که معمولاً یک دفتر جمع‌وجور را در یک کامیونت یا اتوبوس ایجاد می‌کنند و از آن در مناطق دوردست که امکان تأسیس شعبه نیست به‌طور چرخشی استفاده می‌کنند.

نمونه موبایل بانک‌های امروزی رویال بانک اسکاتلند
نمونه موبایل بانک‌های امروزی رویال بانک اسکاتلند

اصطلاح موبایل بانک یا بانک سیار با آمدن تلفن همراه و پیشرفت صنعت فناوری اطلاعات بانکی معنای دومی به خود گرفت که در مفهوم خیلی شبیه به معنای اول آن بود؛ اما موبایل بانک این روزها بیشتر به‌عنوان اپلیکیشن‌هایی که بانک‌ها روی سیستم‌عامل‌های مختلف برای تلفن‌های همراه ارائه می‌کنند شناخته شده است که می‌شود گفت کاری شبیه به همان بانک‌های سیار را می‌کند و البته ما در زبان فارسی به این مفهوم جدید موبایل بانک یا همان همراه بانک می‌گوییم.

آنچه این روزها با شنیدن موبایل بانک در ذهن خود تجسم می‌کنیم
آنچه این روزها با شنیدن موبایل بانک در ذهن خود تجسم می‌کنیم

حالا که تعریف روشنی از موبایل بانک داریم باید بدانید که اولین موبایل بانک یا بانک سیار دنیا درست بعد از اتمام جنگ جهانی دوم در سال 1946 توسط بانک ملی اسکاتلند طراحی و ارائه شد. داستان از اعتراض مردم روستایی آن منطقه شروع شد که به خاطر موقعیت جغرافیایی و پراکندگی خانه‌ها مجبور بودند ساعت‌ها تا اولین شعبه بانک ملی اسکاتلند پیاده بروند که در عین خسته‌کننده بودن، از لحاظ امنیتی خطرناک هم بود. به خاطر این اعتراضات بود که شعبه استورنووی (Stornoway) این بانک دست به ابتکاری زد تا این بانک بتواند هر چه سریع‌تر در روزهایی که مردم به‌شدت به کمک نیاز داشتند، به آن‌ها خدمت ارائه کند.

آن‌ها یک ون نیروهای نظامی آمریکایی که از جنگ باقی‌مانده بود را از یک دلال محلی خریدند و تجهیزات لازم برای یک شعبه کوچک را در آن سوار کردند. این‌چنین بود که اولین موبایل بانک دنیا کارش را شروع کرد. این ون 9 روز از هر دو هفته را در حرکت بود و به‌طور میانگین هر روزی که حرکت داشت 80 کیلومتر را طی می‌کرد.

اولین موبایل بانک یا بانک سیار دنیا که بعد از اتمام جنگ جهانی دوم در سال 1946 توسط بانک ملی اسکاتلند طراحی و ارائه شد
اولین موبایل بانک یا بانک سیار دنیا که بعد از اتمام جنگ جهانی دوم در سال 1946 توسط بانک ملی اسکاتلند طراحی و ارائه شد

این ایده با استقبال خوبی روبرو شد و در سال 1947 دومین ون بانک ملی اسکاتلند کارش را شروع کرد. خیلی سریع نه‌تنها دیگر شعبه‌های بانک ملی اسکاتلند نیز از این شیوه بهره بردند، بلکه رقبای این بانک در اسکاتلند و دنیا نیز از این ایده کپی‌برداری و استفاده کردند.

در سال 1949 این ون‌ها با ون‌هایی جدیدتر و با امکاناتی بیشتر جایگزین شدند و بانک ملی اسکاتلند هم بعد از ادغام‌های پی‌در‌پی سرانجام در سال 1969 با رویال بانک اسکاتلند ادغام شد و تا امروز این بانک با نام رویال بانک اسکاتلند فعالیت می‌کند.

    نمونه موبایل بانک بانک ملی اسکاتلند در سال 1949 که جایگزین مدل‌های قدیمی شدند
نمونه موبایل بانک بانک ملی اسکاتلند در سال 1949 که جایگزین مدل‌های قدیمی شدند
    نمونه موبایل بانک بانک ملی اسکاتلند در سال 1956 که جایگزین مدل‌های قدیمی شدند
نمونه موبایل بانک بانک ملی اسکاتلند در سال 1956 که جایگزین مدل‌های قدیمی شدند

البته ناگفته نماند گفته می‌شود شکل ساده‌تر این ایده نوآورانه در طول جنگ جهانی دوم توسط آمریکایی‌ها مورد استفاده قرار گرفت و سرهنگ‌هایی در آن زمان وظیفه داشتند که حقوق سربازان آمریکایی را در هر کشوری که مقیم بودند به پول رایج همان کشور پرداخت کنند. در واقع این سرهنگ‌ها همیشه مبلغ زیادی پول با خودروهای ون محکم‌سازی شده حمل می‌کردند و حتی به درخواست سربازان تمام یا بخشی از حقوقشان را با پول رایج کشور خودشان به خانواده‌هایشان در آمریکا پرداخت می‌کردند. حتی اولین خودروی ونی که توسط بانک ملی اسکاتلند مورد استفاده قرار گرفت یکی از همین ون‌ها بود. این ایده در آن زمان توسط ارتش آمریکا و به شکلی محدود مورد استفاده قرار گرفت؛ اما اولین بانکی که این ایده را اجرا کرد بانک ملی اسکاتلند بود.

یک زن روستایی اسکاتلندی در حال دادن پس اندازهایش به مسئول موبایل بانک بانک ملی اسکاتلند در سال 1957
یک زن روستایی اسکاتلندی در حال دادن پس اندازهایش به مسئول موبایل بانک بانک ملی اسکاتلند در سال 1957

علاوه بر آنچه ما امروز به عنوان موبایل بانک می‌شناسیم هنوز عبارت موبایل بانک به عنوان بانک‌هایی که سیار هستند و از محلی به محل دیگر می‌روند و انواع خدمات بانکی ارائه می‌کنند نیز گفته می‌شود.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.