پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بررسی مدیرعامل ملی انفورماتیک از فرصت‌ها و تهدیدهای بانکداری غیرمتمرکز / تهدیدها را نباید بزرگنمایی کرد
علیرضا ماهیار، مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک در رویداد ۹ ژانویه در سخنرانی‌ای به موضوع بانکداری غیرمتمرکز، فرصت‌ها، تهدیدها و روندهای آن پرداخت. او معتقد است که گاهی اوقات تهدیدها را بزرگنمایی می‌کنیم و در هر جلسه‌ای که می‌نشینیم بخش خصوصی و دانشگاهیان و دانش‌بنیان‌ها فقط تهدید را نشان می‌دهند؛ در صورتی که زمینه‌های فرصت‌سازی مثل توکنایز سبدها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، فراوان است. بهتر است، بیش از اینکه درباره تهدیدها بگوییم، به مزایا اشاره کنیم. او در این سخنرانی تأکید کرد که در استراتژی جدیدشان، به هیچ عنوان دنبال رقابت با بخش خصوصی نیستند و فقط می‌خواهند جنبه‌های تکنولوژی و اجرایی صنعت بلاکچین را از سمت حاکمیت تقویت کنند و از فین‌تک‌ها در حوزه‌های مختلف؛ به‌خصوص در زمینه نظارت هوشمند و هوش مصنوعی استقبال خواهند کرد.
ماهیار سخنرانی‌‌اش را با اشاره به موضوع بانکداری غیرمتمرکز اینگونه آغاز کرد: «وقتی در حوزه بانکی راجع به سیستم‌های غیرمتمرکز یا decentralized حرف می‌زنیم، ملاحظاتی به همراه دارد. خود من یکی از طرفداران نظام غیرمتمرکز تبادل مالی هستم، زیرا امکان توسعه بازار را به ما می‌دهد و از حالت متمرکز به حالت غیرمتمرکز می‌رویم. در اکوسیستم بانکی نیز همین اتفاق می‌تواند بیفتد. منتها مهم‌ترین نکته این بازار، صرافی‌ها نیستند، بلکه فرصت‌ها هستند. تهدیدها را نباید بزرگنمایی کنیم.»
فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی بانکداری غیرمتمرکز
مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک با تأکید بر اینکه نباید تهدیدها را بزرگنمایی کنیم، بلکه باید بیشتر روی فرصت‌ها تمرکز کرد گفت: «گاهی اوقات تهدیدها را بزرگنمایی می‌کنیم و در هر جلسه‌ای که می‌نشینیم بخش خصوصی و دانشگاهیان و دانش‌بنیان‌ها فقط تهدید را نشان می‌دهند؛ در صورتی که زمینه‌های فرصت‌سازی مثل توکنایز سبدها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، فراوان است. داستان ETF Fund هم اتفاق عجیب‌وغریبی است و به‌زودی به اتریوم هم می‌رسد. به نظرم بیش از اینکه درباره تهدیدها بگوییم، بهتر است به مزایا اشاره کنیم. تمام دوستان مزایای این حوزه را می‌شناسند، اما نقش بانک مرکزی یا هر نهاد قانون‌گذار و ناظر را نیز نمی‌توان انکار کرد.»
او در ادامه افزود: «قطعاً پررنگ شدن فعالیت‌های بازار در گرو روشن بودن خط و مرزهاست. شاید بهتر باشد مصداق همان سندی که نام بردند، بیش از پرداختن به بایدها، نبایدها را بگوییم و وقت خود را صرف این حوزه کنیم. وقتی به ارزش بازار مالی دیفای بنگریم با عدد و رقم‌های عجیب‌وغریبی مواجه می‌شویم. رشدی که در فاصله سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ پیش‌بینی می‌شود، نشانگر آن است که سالانه حدود ۴۰ درصد افزایش خواهیم داشت. سؤال من این است: «ما کجای کیک هستیم؟» اگر فرض کنیم چنین فرصت و ظرفیتی پیش رو وجود دارد و عده‌ای در این حوزه متخصص هستند واقعاً آگاهی همه ما در چه حد است؟ شاید وقتی در بیرون این سالن به گفت‌وگو بنشینیم، حتی درباره مفاهیم بلاکچین به اختلاف برسیم.»
حجم مالی در گردش دارایی‌های دیجیتال
ماهیار با اشاره به عددهای در گردش اکوسیستم دارایی دیجیتال کشور گفت: «در چنین اکوسیستمی که با چنان عدد و رقم‌هایی همراه شده و حوزه‌های کاری مختلفی را به سمت خود کشانده، درمی‌یابیم که ترندهای جهانی به سمت‌وسویی غیر از انتظار ما گرایش دارند. این وسط چه اتفاقی می‌افتد؟ در حوزه پرداخت، چه رویکردهای سنتی و چه رویکردهای غیرمتمرکز با سیر تحول به سمت تکنولوژی‌های جدید همراه شده‌اند. مثلاً تحول وب ۳، تحول متاورس، تحول دستیار هوشمند بانکی که ما در نمایشگاه نظام‌های پرداخت با نام «نیکای» به نمایش گذاشتیم، نشان داد که یک آدم می‌تواند در یک‌جا باشد و در هفتاد نقطه پاسخگوی هفتاد نفر باشد. شاید امروز لازم ببینیم این کار را بکنیم و شاید فردا نیازی به حضور در همان یک نقطه هم پیدا نشود و یک ربات بتواند به جای ما ایفای نقش کند. این یعنی معجزه هوش مصنوعی که امروز شاهدش هستیم و می‌بینیم که با فرصت‌ها در فضای پرداخت و با استفاده از انواع افزونه‌هایی که در وب 3 فراگیر می‌شود و اتفاقاتی که در گوشی‌های هوشمند همه ما می‌افتد به‌تدریج یاد می‌گیریم که به جز تلفن کردن و شبکه‌های اجتماعی و دیدن تصویر و خبر و… کارهای دیگری هم می‌شود با گوشی انجام داد؛ مثلاً اینکه Tap And Go و کیف پول تعامل‌پذیر را راه بیندازیم.»
دارایی‌های دیجیتال و قانون‌گذاری
مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک با اشاره به اتفاقاتی که طی سال‌های اخیر برای پروژه‌هایی رمزارزی رخ داده بیان کرد: «اتفاقاتی که در این سال‌ها برای برخی توکن‌ها رخ داد، قانون‌گذاران را به تحرک واداشت. مثلاً طبق «قانون میکا» در اتحادیه اروپا برای استیبل‌کوین‌ها سقف انتقال تعیین کردند. این نشان می‌دهد که اتفاقاً در همین حوزه نیز رفتار کسانی که به میدان می‌آیند و سرمایه‌گذاری می‌کنند نهاد بالاسری را وادار می‌کند همه چیز را آزاد نگذارد، وگرنه ناگهان ارزش دارایی همه با یک کوین به باد می‌رود و همه می‌پرسند که «حالا شیشه کجا را بشکنیم؟ آیا جایی هست که جلوی آن بایستیم و اعتراض کنیم؟» نه! هوشمندی و تفکر خودمان است که راه و رسم سرمایه‌گذاری را به ما یاد می‌دهد. در اینجاست که اهمیت CBDC نمود پیدا می‌کند.»
ارزهای دیجیتال بانک مرکزی و سؤالات رایج
ماهیار در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع CBDC اشاره و بیان کرد که چرا بانک‌های مرکزی به سمت آن حرکت می‌کنند. او در این خصوص گفت: «وقتی راجع به CBDC می‌گوییم یک نقشه گویا را پیش روی خود می‌بینیم. ما چه کشورهایی را می‌شناسیم که ارز دیجیتال خود را منتشر کرده‌اند؟ کشورهای اروپایی و حتی آمریکای شمالی، تازه دنبال منتشر کردن ارز دیجیتال می‌روند. اتفاقاً ما در اینجا جلو هستیم. در این زمینه ما مثل خیلی از کشورهای حوزه شرق، بستر اجرای آزمایشی آن را فراهم کرده‌ایم. مشکل CBDC ما در کجاست؟ مشکل CBDC ما در کاربردپذیری است. وقتی که ما آن را در بانک ملی اجرایی کردیم و روی کیف پول «بام» و «بله» گذاشتیم، سراغ هر پذیرنده که رفتیم، اولین سؤالی که از ما پرسید این بود: «روی این CBDC به من چقدر سود می‌دهید؟ بابت ریال دیجیتال چقدر می‌پردازید؟» سؤال دوم: «آیا امکان کش‌بک هم دارد؟» و سؤال سوم: «ملاحظات مالیاتی آن چطور می‌شود؟» و همه ترجیح دادند سراغ راهکارهای جایگزین بروند و بدین ترتیب یک فرصت طلایی برای کاربردپذیری ریال دیجیتال بانک مرکزی از بین رفت.»
فرصت‌های کریپتویی
او در ادامه افزود: «الان قانون جدید اقتصاد کشور این‌طور شده که ورود ارز و ثبت آن آزاد خواهد بود. حالا یک سؤال می‌پرسم: «آیا ورود کریپتو هم آزاد است؟» بگذارید یک جور دیگر سؤال کنم: «آیا محدودیت یا ممنوعیتی برای ورود کریپتو وجود دارد؟» اگر داشت که هیچ‌کدام از شما اینجا نبودید! «آیا می‌توان آن را تبدیل به ریال دیجیتال کرد؟» این سؤال، زمینه‌ساز اصلی همان فرصتی است که درباره‌اش تأکید دارم.»
ماهیار در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع بانکداری غیرمتمرکز و روندهای آن در دنیا اشاره کرد و گفت: «مشابه خیلی از روندهای دیگر که ابتدا در دوران توهم بود و خیلی‌ها در مورد آن فکرهای عجیب‌وغریب می‌کردند و سپس تبدیل به رفتارهای هیجانی شد، مثل همان چیزی که در آینده راجع به وب ۳ رخ می‌دهد؛ می‌بینید که در حوزه صرافی‌های غرمتمرکز و حتی NFTها و بلاکچین و IOT به دوران کاربرد و شکوفایی می‌رسیم و به‌مرور سطح آگاهی و بهره‌برداری مردم بالا می‌رود. آمارها نشان می‌دهد که دیفای در یک نقطه عطف قرار گرفته و به همین دلیل فرصت ادامه کار زیاد خواهد بود.»
طرح‌های سندباکس بانک مرکزی
مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک با اشاره به تجربه اجرایی سندباکس بانک مرکزی در شرکت ملی انفورماتیک گفت: «وقتی من به شرکت ملی انفورماتیک رفتم، یکی از سؤالاتم در مورد سندباکس این بود: «چند طرح را به سندباکس برده‌اید؟» که گفتند: «پنج طرح در سندباکس هستند». ۱۵ طرح آمد، چند تا از آنها پذیرفته شد؟ ۱۵ تا آمد، سه تا به کاربردپذیری رسید! چرا ۱۵ تا؟ چرا ۱۵۰ تا نه؟! آیا خوب اطلاع نداده‌ایم؟ یا اینکه کسی به مسیر باور نداشت؟ من خدمت شما می‌گویم که از حالا به بعد بهتر اطلاع می‌دهیم و باور داریم که مسیر درستی طراحی شده است. ما در سندباکس چه چیزی کم داشتیم؟ تیم فنی در همه جا به‌خوبی پیدا می‌شود، اما چه چیزی کم داشتیم؟ حقوقدان کم داشتیم! اقتصاددان و تحلیلگر اقتصادی نداشتیم! کسی که جنبه‌های توسعه کسب‌وکار را ببیند نداشتیم. سندباکس ما قرار است کنار تیم باشد، ولی چنین افرادی را نداشتیم؛ امروز داریم! در طرح بعدی که منتشر می‌شود حوزه اصلی کار خود را متمرکز بر نظارت هوشمند کرده‌ایم. حالا چراغ‌ها سبز است و فرش قرمز پهن شده تا بیایید و شروع به کار کنید تا مسئله‌ها یکی‌یکی حل شوند. گروه ملی انفورماتیک این بشارت را به شما در حوزه زیرساخت می‌دهد.»
بانکداری هوشمند و هوش مصنوعی
ماهیار در ادامه افزود: «دومین نکته مهم، مربوط به همان رویداد «اینوتکنیک» است که مرحله اولش برگزار شد و من هنوز معارفه نشده بودم. این بحث صورت گرفت که باید راجع به رگ‌تک و سوب‌تک بیشتر بگوییم. یکسری مباحث اقتصادی و فنی و نظارتی شکل گرفت و خیلی‌ها طرح آوردند و طرح خود را ارائه دادند. دور بعدی اینوتکنیک در بهمن‌ماه برگزار می‌شود و سعی می‌کنیم تمام دانشگاهیان و کسانی را دعوت کنیم که حرفی برای گفتن دارند. در آنجا، محور کار را روی هوش مصنوعی و لبه تکنولوژی می‌گذاریم! به قول یکی از دوستان، شما از بانکداری الکترونیک و بانکداری دیجیتال جهیده و به سمت بانکداری هوشمند رفته‌اید». اشکالی ندارد! الان در این نقطه هستیم.»
مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک در بخش پایانی سخنان خود تأکید کرد: «یکی از راهبردهای اصلی کشور این است که تبدیل به ۱۰ کشور برتر در حوزه هوش مصنوعی شویم. اینجا حیطه سخت‌افزار نیست که تحریم باشیم. اتفاقاً در اینجا اگر گلی هم در دنیا زده شده، یک قسمتش به بچه‌های ایرانی وصل بوده! در حیطه هوش مصنوعی هر اندازه که راهکار و ایده بیاوریم، چه در حوزه حاکمیت و چه در عرصه بانکی مفید و مؤثر خواهد بود. همان‌طور که توضیح دادم، در استراتژی جدیدمان، به هیچ عنوان دنبال رقابت با بخش خصوصی نیستیم و فقط می‌خواهیم جنبه‌های تکنولوژی و اجرایی صنعت بلاکچین را از سمت حاکمیت تقویت کنیم.»
او در پایان بیان کرد: «به‌عنوان جمع‌بندی می‌گویم که ما آماده استقبال از همه فین‌تک‌ها در حوزه‌های مختلف؛ به‌خصوص در زمینه نظارت هوشمند و هوش مصنوعی هستیم. این آمادگی وجود دارد و امیدواریم با کمک تمام دست‌اندرکاران و دلسوزان آن حوزه گام‌های بزرگ و مهمی برداریم.»