پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سعید کلانتری، کارشناس سوئیچ و ابزار پرداخت / شرکت شاپرک که بازوی اصلی بانک مرکزی در شبکه پرداخت و رگولاتور و قانونگذار این حوزه است، مدتی است که مستند به نام شاپرک ۲ را به شرکت‌های پرداخت ابلاغ کرده است (تاریخ اولین ویرایش این مستند به خردادماه ۱۳۹۸ بر می‌گردد).
تا آنجا که اطلاع دارم هیچ شرکتی به‌جز شرکت خدمات که سرویس‌دهنده سوئیچ به شرکت شاپرک است، هنوز سوئیچش را به این نسخه آپدیت نکرده، ولی قطعاً به‌زودی شرکت‌ها این به‌روزرسانی را انجام خواهند داد.
بنابراین در نظر دارم با توجه به مستندی که منتشر شده است به قابلیت‌هایی که به صنعت پرداخت می‌تواند اضافه شود بپردازم. قطعاً بعد از پیاده‌سازی در شرکت‌های مختلف ممکن است در عمل تغییراتی رخ دهد و یا اینکه ذهن‌های خلاف سرویس‌های جالب‌تری هم ایجاد کنند.
در این مطلب سعی می‌کنم به جزئیات فنی نپردازم و بیشتر تاثیراتی که مشتریان و فروشندگان درک خواهند کرد را شرح دهم.
- افزودن تراکنش تأیید رمز
- تراکنش برگشت از خرید
- تراکنش ویژه مرکز خرید
- تراکنش سوخت
- تراکنش خرید با تأیید اولیه
- تراکنش آدرس دارنده کارت
- تراکنش اطلاعات دارنده کارت
- تراکنش صورتحساب
- افزودن قابلیت اخذ کارمزد مختلف در صورت عدم دریافت کاغذ
دریافت کارمزد از دارنده کارت
بانک مرکزی در این مستند پیش‌بینی کرده است که ممکن است در آینده نزدیک از دارنده کارت در زمان تراکنش کارمزد بگیرد. بنابراین در این مستند پیش‌بینی کرده است که در صورتی‌که دارنده کارت در قبال تراکنش رسید کاغذی دریافت کند، باید کارمزد بیشتری بپردازد ولی زیاد به این موضوع نپرداخته و به مقدار تفاوت اشاره نکرده و فقط باب آن را برای آینده گشوده است.
احراز هویت دارنده کارت
امروزه تنها راه احراز هویت دارنده کارت، بررسی اطلاعات چاپ شده روی کارت است و اگر نوشته روی کارت پاک شده باشد یا اینکه نوشته‌های روی آن عمداً پاک کرده باشند و دوباره رویان چاپ کرده باشند، هویت دارنده کارت جعلی خواهد بود. بنابراین در مجموع نمی‌توان این روش را روش مطمئنی برای احراز هویت دارنده کارت در نظر گرفت.
ولی مطابق مستند جدید، پذیرنده می‌تواند از دارنده کارت بخواهد که یک تراکنش استعلام انجام دهد. با اینکار و پس از وارد کردن رمز کارت، اطلاعات دارنده کارت که حتی می‌تواند شامل آدرس ثبت شده دارنده کارت باشد، نیز توسط صادر کننده کارت به پذیرنده نشان داده شود.
لازم به ذکر است که تراکنش فوق برای مشاغل خاص، مانند فروش‌های قسطی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. مثلاً شاید در فروش‌های قسطی به درد بخورد یا اینکه برای فروش منطقه‌ای مفید باشد. مثلاً فقط اهالی یک منطقه بتوانند خرید انجام دهند.
تراکنش برگشت از خرید
قطعاً برای شما هم پیش آمده است که به فروشگاه بروید و پذیرنده اشتباهاً مبلغ بیشتری برای شما کارت بکشد و بعد مجبور شود آن را نقدی به شما بدهد یا ممکن است قصد داشته باشید جنسی را مرجوع کنید و درحالی‌که مبلغ را با کارت پرداخت کرده‌اید، پذیرنده مجبور است مبلغ را به‌صورت نقدی برگرداند که ممکن است آن لحظه در فروشگاه نداشته باشد.
در مستند جدید می‌توان با همان کارتی که تراکنش قبلی را انجام داده‌اید، با تأیید پذیرنده یک تراکنش بکشید و تمام مبلغ یا قسمتی از مبلغ تراکنش خرید قبلی را از حساب پذیرنده برداشت کنید و به حساب شما واریز شود. در مستند شاپرک در خصوص سیکل واریز زمانی مشخص نشده است ولی با توجه به اینکه گفته است پذیرنده باید در حساب خود برای برگشت تراکنش به همان مبلغ پول داشته باشد، یعنی مبلغ از حساب پذیرنده برداشت خواهد شد و در سیکل‌های شاپرکی به حساب دارنده کارت واریز می‌شود. در حالی‌که بهتر بود به بانک دارنده کارت یک دستور تصحیح برداشت فرستاده می‌شد تا برداشت قبلی خود را اصلاح کند که در این صورت واریز بسیار سریع‌تر انجام می‌شد.
پرداخت همان همیشگی
قابلیت پرداخت‌های تکراری با مبالغ شبیه به هم بدون ورود کارت و رمز آن در این نسخه میسر می‌شود. مثلاً با فشردن دکمه‌ای روی اپلیکیشن موبایل خود یک پرداخت به مقدار ۱۰ هزار تومان بدون اینکه اطلاعات کارت را وارد کرده باشید و یا رمز بزنید به‌صورت اتوماتیک و با اعتمادسازی قبلی انجام شود. این قابلیت احتمالاً در پرداخت‌هایی مثل شارژ تاکسی اینترنتی و پرداخت قبوض و غیره مورد استفاده قرار گیرد.
پرداخت کارت‌به‌کارت
امروزه شما نمی‌توانید از روی پایانه عملیات کارت‌به‌کارت را انجام دهید. عملیات کارت‌به کارت اصلا جزو تراکنش‌های مجاز شبکه پرداخت نیست و یک تراکنش شبکه بانکی است. ولی در مستند جدید این تراکنش هم جزو تراکنش شبکه پرداخت می‌شود. بنابراین چون برای عموم کاربران فرق شبکه بانکی با شبکه پرداخت مهم نیست، بهتر است بگویم امکان کارت‌به‌کارت روی پایانه‌های فروشگاهی ممکن می‌شود.
پرداخت رزرو شده
یکی از تراکنش‌های بامزه و کاربردی مستند جدید، رزرو تراکنش است. مثلاً شما به شهر بازی می‌روید و کارت می‌کشید و تا سقف ۲۰ هزار تومان به مسئول شهر بازی اجازه می‌دهید که از کارت شما برداشت کند. بعد از ورود رمز و دریافت تاییده فوق شما به بازی و تفریح می‌پردازید و در نهایت که از شهر بازی خارج شدید، توسط مسئول شهر بازی مبلغ مربوطه که می‌تواند مثلاً ۱۰۰ هزار تومان باشد از کارت شما برداشت می‌شود. لازم به ذکر است که این برداشت در انتها انجام می‌شود و با تراکنش برگشت از خرید تفاوت دارد. همچنین برای برداشت نهایی دیگر نیازی به دارنده کارت و ورود رمز نیست. این تراکنش‌ها مثلاً برای رزرو اتاق در هتل و یا اجاره ماشین و … مناسب است. با این تراکنش پذیرنده قبل از ارائه سرویس می‌تواند مطمئن شود.
درخواست صورتحساب
برای دریافت ۱۰ گردش آخر کارت خود دیگری نیازی نخواهد بود به خودپرداز مراجعه کنید. می‌توانید از یک پایانه نیز این ۱۰ گردش را دریافت کنید. باتوجه به اینکه اینکار برای شرکت‌های psp هزینه‌بر است، قطعاً کارمزد خواهد داشت.
به‌صورت خلاصه شاپرک سعی کرده است سبد محصول خود را گسترش دهد و این امکان را برای شرکت‌های پرداخت ایجاد کند که با ارائه خدمات جدید، بازارها و محصولات جدیدی را به مشتریان خود عرضه کنند و درآمدهای جدیدی کسب کنند.
خیلی خوب شده شاپرک،ممنون از توضیحات عالی شما مهندس جان
سپاسگزارم