پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اینشورتک؛ مرز گذشته و آینده / اینشورتک منجر به تحول تمام عرصه‌های سنتی صنعت بیمه می‌شود
ناصر سلوکی، تکنوکرات بیمه، معتقد است که امروز هم دیر است و اگر هرچه زودتر ساختارها و زیرساختارهای مربوط به اینشورتک را فراهم نکنیم، دچار عقب‌ماندگی خواهیم شد و حتی ممکن است خود بیمه را از دست بدهیم
ماهنامه عصر تراکنش شماره 28 / در جهانی که فناوری (فناوری اطلاعات و ارتباطات) به جزئی لاینفک از زیست شهروندانش تبدیل شده، کمتر حوزه‌ای را می‌توان یافت که از این دانش بشر بی‌نیاز باشد. به‌ویژه آنکه فناوری، از یک‌سو سبب تسریع‌بخشی به انجام خدمات شهروندی شده و از دیگر سو، هزینه‌های شهروندان در انجام امور روزمره‌شان را کاهش داده است.
هزینه‌هایی که گرچه از آنها گزیر و گریزی نیست، اما به لطف فناوری، شهروند امروز می‌تواند هم در نحوه هزینه‌کرد و هم در انتخاب خدمات شهروندی، به‌صرفه‌ترین و کاراترین مدل‌ها را امتحان و انتخاب کند. در این میان بیمه یکی از خدمات عمومی گریزناپذیر هر شهروندی است، چه آنکه یکی از مهم‌ترین دستاوردها و البته دغدغه‌های بشر به‌ویژه در عصر حاضر، اطمینان‌خاطر از رفاه امروز و فردای عمر است؛ کسب اندوخته برای امروز خانواده و باقی عمر.
بیمه از دیگر سو، صنعتی است مبتنی بر خطرپذیری و در عین حال ارائه مدل‌ها و شیوه‌های نوین به‌منظور جلب اعتماد و اطمینان بیمه‌گزار. اما ارتباط میان فناوری و بیمه در کجاست؟ دیر و دور نبود روزگاری که دریافت وجه، نقل‌وانتقال بانکی و حتی ساده‌ترین امور مالی مانند پرداخت قبوض، نیازمند مراجعه حضوری شهروندان به شعب بانک‌ها و ساعت‌ها انتظار آنها در صف‌های طولانی بود.
فناوری اما چاره‌‌ساز شد و حالا نه‌تنها در کسری از دقیقه، تقریبا تمامی امور بانکی را می‌توان در خانه یا سر کار و از طریق گوشی‌های هوشمند انجام داد؛ بلکه بانکداری الکترونیکی خدمات جدید و مشتریانی جدید را برساخته است. آیا صنعت بیمه نیز به چنین تحولی نیاز دارد؟ آیا با فرایند هوشمندسازی انواع خدمات، بیمه نیز که از جمله خدمات ناگزیر شهروند امروز است، نیازمند طرحی نو است؟
پاسخ بی‌تردید مثبت است و صنعت بیمه در جهان پیشرفته، سال‌هاست که مسیری تازه، پیچیده و در عین‌حال ساده و البته کاراتر و جامع‌تر را آغاز کرده و اندوخته‌ای نو را آزموده است؛ اینشورتک. مفهومی که اگر نگوییم انقلابی تازه، دست‌کم تحولی نو در صنعت بیمه درانداخته است و بنا به تجربه آزموده‌شده، فرکانس‌ها و امواجش به هر کجا که پای فناوری بدان‌جا باز شده باشد؛ خواهد رسید.
اما اگر بخواهیم یک تعریف جامع از اینشورتک داشته باشیم، چه مفاهیمی را می‌توانیم در شرح آن بیان کنیم؟ به‌عنوان مثال، آیا اینشورتک، همان فروش آنلاین بیمه است، یا آنکه مفهومی جامع‌تر و پیچیده‌تر در پس پشت آن نهفته است؟ اینشورتک چه دستاورد تازه‌ای برای صنعت بیمه دارد و چگونه سبب بهبود محوریت کاربر، آسان‌سازی و بهبود فرایندهای بیمه‌گزاری می‌شود؟
برای پاسخ به این پرسش‌ها با ناصر سلوکی از تکنوکرات‌های باسابقه بیمه کشور و قائم‌مقام سابق بیمه آرمان به گفت‌وگو نشستیم و از او درباره مفهوم اینشورتک، مزایا و ضرورت آن پرسیدیم.
اینشورتک چیست؟
اینشورتک تلفیقی از بیمه (insurance) و فناوری (technology) و شامل تمامی ابعاد مربوط به بیمه سخت‌افزار، نرم‌افزار، میان‌افزار، شبکه ارتباطات، بانکداری و تجارت الکترونیکی، فضای مجازی، بازار مجازی، بیمه الکترونیکی، توزیع بیمه، خسارت و پشتیبانی الکترونیکی از مشتریان است.
عرصه و عرضه بیمه در تمامی ابعاد فناوری اطلاعات
سلوکی در ابتدا با بیان اینکه اینشورتک همان‌گونه که از نامش پیداست، تلفیقی از بیمه (insurance) و فناوری (technology) است، می‌گوید: اما این ترکیب بسیار جامع‌تر از آن است که ما تنها به فروش الکترونیکی بیمه بسنده کنیم؛ «چراکه اینشورتک شامل تمامی ابعاد مربوط به بیمه سخت‌افزار، نرم‌افزار، میان‌افزار، شبکه ارتباطات، بانکداری الکترونیکی، تجارت الکترونیکی، فضای مجازی، بازار مجازی، بیمه الکترونیکی و در عرضه فروش نیز شامل توزیع بیمه، خسارت و پشتیبانی الکترونیکی از مشتریان می‌شود».
پس اگر بخواهیم تعریفی جامع از اینشورتک داشته باشیم، می‌توانیم این‌گونه بیان کنیم که «اینشورتک شامل عرصه و عرضه بیمه در تمامی ابعاد فناوری اطلاعات است.» اما اجزا و ابزار اینشورتک چیست؟
ناصر سلوکی با بیان اینکه هوش مصنوعی جزء لاینفک و از اجزای اصلی اینشورتک است، می‌گوید: «وقتی از هوش مصنوعی صحبت می‌کنیم، در واقع هوش انسان را در عرصه فناوری با هوش مصنوعی جایگزین می‌کنیم؛ به یک معنا هوش مصنوعی کار مستمر و بدون خستگی در تمام عرصه‌ها مانند سازوکارهای دفتری، اداری، بازرگانی و… انجام می‌دهد.»
از همین روست که سلوکی معتقد است اگر در اینشورتک، هوش مصنوعی به شکل کامل تحقق پیدا نکند، احتمالا نخواهیم توانست اینشورتک را به مفهوم واقعی خود پیاده‌سازی کنیم. «در واقع هوش مصنوعی، جزء پیش‌زمینه‌های انجام اینشورتک در مفهوم کامل و جامع خود است.»
هدف اصلی
ویژگی و هدف اصلی اینشورتک، شناسایی ریسک، بررسی ابعاد آن ریسک و سپس ارائه پوشش بیمه‌ای به هر آن چیزی است که دنیای فناوری و فناوری ارتباطات برای بشر به ارمغان می‌آورد.
مرز میان فعالیت‌های بیمه‌گری سنتی و بیمه‌گری آینده
اما ویژگی و هدف اصلی اینشورتک چیست؟ اینشورتک در پی دربرگیری چه ابعادی از بیمه و ارائه خدمات بیمه‌ای به کدام مشتریان/ کاربران است؟ این تکنوکرات صنعت بیمه کشور می‌گوید: «ویژگی و هدف اصلی اینشورتک، شناسایی ریسک، بررسی ابعاد آن ریسک و سپس ارائه پوشش بیمه‌ای به هر آن چیزی است که دنیای فناوری و فناوری ارتباطات برای بشر به ارمغان می‌آورد.»
به گفته ناصر سلوکی، اینشورتک در واقع «مرز»ی است میان فعالیت‌های بیمه‌گری سنتی و فعالیت‌های بیمه‌گری آینده. «در واقع ما امروز در یک دوره گذر از بیمه‌های سنتی هستیم؛ همان مفهومی که ابتدا در قهوه‌‌خانه لویدز لندن مطرح شد و به مفهوم امروزین رسید.» اما واقعیت آن است که جهان امروز، جهانی متفاوت است و هم نوع خدمات و هم شیوه خدمات‌رسانی، حتی با دهه‌های پیشین تفاوتی بسیار فاحش دارد.
سلوکی در مقایسه اینشورتک با بیمه‌های سنتی، از فناوری جدید شرکت اوبر مثال می‌آورد؛ «شاید تا 10 سال پیش پدیده‌ای به نام خودروی خودران وجود نداشت، امروز اما ما شاهد فعالیت خودروهای خودران، کامیون‌های خودران، پهپادها و… در ارائه خدمات به مشتریان هستیم.» به باور سلوکی، اینشورتک نیز مفهومی از همین جنس است.
اینشورتک و ابعاد تازه شکل و محتوای بیمه‌ای
یکی از مزیت‌های بازار رقابتی به‌ویژه در عرصه خدمات فناورانه، شکست انحصار و ارائه کیفیت بیشتر به‌منظور کسب تقاضای بیشتر است. مثال‌های فراوانی از این دست را می‌توان در جهان فناورانه و فناوری‌های نوین نام برد؛ اما آیا اینشورتک نیز در پی شکست انحصارطلبی شرکت‌های بزرگ بیمه است؟
ناصر سلوکی این تعبیر را به کار نمی‌برد، اما می‌گوید: «اینشورتک سبب می‌شود که تمام عرصه‌های سنتی صنعت بیمه متحول شود؛ به بیان دیگر اینشورتک به شکل، محتوا، مکانیسم‌ها و شاخص‌های بیمه‌ای ابعادی تازه می‌بخشد.»
تحول صنعت بیمه
اینشورتک سبب می‌شود تمام عرصه‌های سنتی صنعت بیمه متحول شود. اینشورتک ممکن است محصول بیمه‌ای ملموسی نداشته باشد؛ اما همه‌چیز در یک فضای فناورانه و شفاف شکل می‌گیرد و به شکل، محتوا، مکانیسم‌ها و شاخص‌های بیمه‌ای ابعادی تازه می‌بخشد.
اما چگونه؟ «اگر پیش‌تر بیمه‌های سنتی وجود داشت که به‌عنوان مثال آتش‌سوزی را پوشش می‌داد، امروز دنیای جدید بیمه‌ای (اینشورتک)، ممکن است محصول بیمه‌ای ملموسی نداشته باشد؛ بلکه همه‌چیز در یک فضای فناوری شکل بگیرد.» پرسش دیگر آن است که آیا اینشورتک شفافیت صنعت بیمه را برای خریداران بیمه افزایش می‌دهد؟
ناصر سلوکی با تاکید بر اینکه «اساس فناوری اطلاعات، مبتنی بر شفافیت است»؛ می‌گوید: «این خانه، خانه‌ای شیشه‌ای است.» به گفته این تکنوکرات صنعت بیمه؛ «کاربر در دنیای فناوری و در عرصه مبتنی بر بیمه‌های فناورانه (اینشورتک)، نظاره‌گر همه‌چیز است و به یک معنا، در جریان همه «بیت» و «بایت»های بیمه‌گری فناوری قرار دارد.»
پوشش همه ریسک‌ها
حال می‌توان پرسید که اینشورتک چگونه سبب بهبود محوریت مشتری، آسان‌سازی و بهبود فرایندهای صدور بیمه می‌شود؟ به یک معنا، اینشورتک نسبت به شرکت‌های بیمه‌ای سنتی، چه مزیت‌هایی برای بیمه‌گزاران دارد؟
ناصر سلوکی با یک مثال به این پرسش پاسخ می‌دهد: «در دنیای اینشورتک، مفهومی به‌عنوان اراده بیمه‌کردن (به‌عنوان مثال پیامک‌زدن به بیمه‌گزار به‌خاطر پایان مهلت بیمه‌نامه) وجود ندارد.» به گفته او، در این فضای فناورانه، بیمه‌گری «خودبه‌خود در پشت‌صحنه» انجام می‌گیرد.
سلوکی می‌افزاید: «یکی از شاخصه‌های شهروندی در دنیای فناوری آن است که شهروند در تمام طول عمر خود، پوشش بیمه‌ای کامل دارد.» به گفته او؛ «اینشورتک هر ریسکی را که شهروند در معرض آن باشد، پوشش می‌دهد؛ بی‌آنکه نیازی باشد که کاربر دخالتی فیزیکی در ثبت یا انتخاب آن داشته باشد.»
سلوکی در ادامه باز هم مثالی می‌زند از یکی از نمونه‌های اینشورتک؛ «هم‌اکنون شرکت اوبر در آمریکا خودروهای خودران در اختیار دارد و این خودروها در ایستگاه‌هایی ویژه پارک شده‌اند. شهروندان نیز از طریق یک کارت اعتباری، به جای گرفتن تاکسی می‌توانند از طریق گوشی هوشمند خود، آن خودروها را «call» کنند. با اینشورتک، از همان لحظه‌ای که شهروند خودرویی را «call» می‌کند، ریسک مربوط به تمامی حوادث احتمالی او تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد و به محض آغاز سفر نیز تمامی ریسک‌های احتمالی در سفر پیش‌رو برای کاربر بیمه می‌شود.»
ناصر سلوکی در ادامه با تاکید بر اینکه بیمه «جزء لاینفک دنیای فناوری» است، می‌گوید: «همه کاربران نیز مطلع‌اند که یک «maintenance» بیمه‌ای در پشت صحنه، پوشش بیمه‌ای ریسک‌های احتمالی برای آنها را انجام می‌دهد.» این فعال صنعت بیمه معتقد است در این جهان فناورانه، همان‌گونه که در تجارت، تولید، استارت‌آپ‌ها و…، فضا و بُعد، از جنسی دیگر است؛ در اینشورتک نیز شاهد تحولی این‌چنین هستیم. هرچند «ممکن است در ذهن مدیران سنتی ما چنین مسائلی کمتر مطرح باشد، اما کسانی که در دنیای مبتنی بر فناوری فعالیت دارند؛ این مسائل و ضرورت آن را درک می‌کنند».
پوشش تمام ریسک‌ها
اینشورتک هر ریسکی را که شهروند در معرض آن باشد، پوشش می‌دهد. در دنیای اینشورتک مفهومی به‌عنوان اراده بیمه‌کردن وجود ندارد؛ در این فضای فناورانه، بیمه‌گری «خودبه‌خود در پشت‌صحنه» انجام می‌گیرد.
اینشورتک در ایران
حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که وضعیت کنونی اینشورتک در ایران چگونه است. آیا قوانین و مقررات بالادستی، اینشورتک را به شکل مستقل پذیرفته‌اند و آیا صنعت بیمه، اینشورتک را به رسمیت می‌شناسد؟
رئیس بیمه مرکزی ایران سال گذشته در پاسخ به پرسشی درباره زمینه فعالیت قانونی اینشورتک در کشور اعلام کرد: «بر اساس ماده ۶۶ قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری، عرضه بیمه تنها توسط موسسات بیمه، کارگزاران و نمایندگان بیمه مجاز است و انجام می‌شود. در این خصوص هم تغییری در قانون مذکور و سیاست‌های بیمه مرکزی انجام نگرفته است؛ بنابراین فعالیت شرکت‌های مذکور (استارت‌آپ‌های اینشورتک) می‌تواند از طریق دریافت مجوز کارگزاری یا نمایندگی بیمه انجام شود.»
طبق این گفته‌ها، به نظر می‌رسد هنوز مقررات بالادستی، فعالیت مستقل اینشورتک در کشور را به رسمیت نمی‌شناسند. ناصر سلوکی در این رابطه معتقد است: «قوانین و مقررات در تمامی عرصه‌های تولید، منطبق بر فناوری اطلاعات و ارتباطات نیست و به شکلی دست‌وپابسته، در برابر فناوری قرار گرفته است.» از همین رو او معتقد است شکافی بزرگ میان قوانین و فناوری وجود دارد؛ چراکه «قوانین و مقررات امروزی مبتنی بر عرصه‌های سنتی گذشته بنا نهاده شده است».
ضرورت تحول صنعت بیمه
سلوکی به‌عنوان نمونه از تاکسی‌های اینترنتی مثال می‌آورد که «بیش از سه سال است در کشور در حال فعالیت هستند، اما هنوز قانونی جدید برای آنها تعریف و تصویب نشده است.» اما چرا هنوز مقررات مربوط به بخش تولید، به‌روز نشده است؟
قوانین در برابر فناوری
قوانین و مقررات در زمینه اقتصاد و تولید، مبتنی بر عرصه‌های سنتی است و در برابر فناوری قرار گرفته است. مقاومت در برابر ورود فناوری به صنعت بیمه، سبب عقب‌ماندگی این صنعت و افزایش هزینه‌های شرکت‌های بیمه می‌شود.
سلوکی در پاسخ با اشاره به قانون تجارت که از سه دهه پیش تاکنون هنوز تغییر نکرده است، می‌پرسد: «آیا آنچه امروز تحت عنوان تجارت انجام می‌شود، با آنچه سه دهه پیش با عنوان تجارت مطرح بود و برایش قانون وضع شد، نسبتی دارد؟»
این فعال صنعت بیمه سپس با اشاره به صحبت‌های رئیس بیمه مرکزی ایران (آنچه پیش‌تر ذکر شد) می‌گوید: «معنای این سخن که عرضه بیمه تنها از طریق شعب نمایندگی و کارگزاری بیمه انجام شود، آن است که ما به پدیده‌ای جدید و پیشرفته، نگاهی سنتی داریم.»
به باور سلوکی؛ «اینکه گفته شود عرضه بیمه تنها از طریق شعب نمایندگی و کارگزاری بیمه انجام می‌شود؛ مانند برخوردی است که ساکنان 200 سال قبل، با رادیو ترانزیستوری (اگر این رادیو با تونل زمان به آن دوران برده شود) خواهند داشت.»
کاهش تاب‌آوری مردم
اگر هزینه‌های اداری شرکت‌های بیمه افزایش یابد، آنها ناگزیر به افزایش حق بیمه خواهند شد. در آن صورت تاب‌آوری مردم برای پرداخت حق بیمه بیشتر، کاهش می‌یابد و شرکت‌های بیمه مشتریان خود را از دست خواهند داد.
سلوکی می‌گوید: «باید توجه داشت که امروز صنعت بیمه در جهان متحول شده است؛ بنابراین همان‌گونه که بانکداری امروز کاملا متحول شده و شعب بانکی به‌نوعی موضوعیت وجودی ایجاد خود را به سبب استفاده اینترنتی و موبایلی شهروندان از خدمات بانکی از دست می‌دهند، صنعت بیمه نیز باید متحول شود. امروز دیگر در دنیای پیشرفته، مشتری به بانک مراجعه نمی‌کند؛ بلکه بانک به مشتری مراجعه می‌کند، آن هم نه از طریق کارمند؛ بلکه با منشی‌های الکترونیکی و این تحول سبب کاهش قابل توجه هزینه‌های بانک‌ها و افزایش سود سپرده‌گذاران و سهام‌داران شده است.»
صنعت بیمه ناگزیر به انتخاب اینشورتک است
از همین‌رو سلوکی معتقد است نگاه سنتی به بیمه، یک چالش بزرگ برای این صنعت است و مقاومت در برابر ورود فناوری به صنعت بیمه، سبب عقب‌ماندگی این صنعت و همچنین افزایش هزینه‌های بنگاه‌های اقتصادی مانند شرکت‌های بیمه خواهد شد؛ «من مطمئنم شرکت‌های بیمه، تنها تا زمانی محدود خواهند توانست در برابر این افزایش هزینه‌ها مقاومت کنند، چراکه مردم باید تاب‌آوری پرداخت حق بیمه را داشته باشند؛ اگر هزینه‌های اداری شرکت‌های بیمه افزایش یابد، آنها ناگزیر به افزایش حق بیمه خواهند شد و در آن صورت تاب‌آوری مردم برای پرداخت حق بیمه بیشتر، کاهش می‌یابد و نتیجه آن خواهد شد که شرکت‌های بیمه مشتریان خود را از دست خواهند داد.»
از این رو این فعال صنعت بیمه معتقد است تنها راه گریزناپذیر برای ادامه حیات موسسات مالی مانند شرکت‌های بیمه، اتخاذ سیاست‌های مربوط به کاهش هزینه‌های اداری است؛ چراکه «کاهش هزینه‌های اداری نیز جز از طریق اینشورتک امکان‌پذیر نخواهد بود».
شرکت‌های بیمه‌ای سنتی توان رقابت با همتایان خارجی خود را ندارند
ناصر سلوکی در ادامه به آمارهای ارائه‌شده توسط سیدولی‌الله فاطمی اشاره می‌کند: «بانک‌ها سالانه چهار هزار میلیارد تومان هزینه فناوری اطلاعات کرده‌اند؛ در حالی که در صنعت بیمه تنها ۲۰۰ میلیارد تومان برای فناوری اطلاعات هزینه شده است.»
او سپس می‌گوید: «در جلساتی که با مسئولان بلندمرتبه بیمه مرکزی داشته‌ام، به‌صراحت به آنها اعلام کرده‌ام که امروز هم دیر است و اگر هرچه زودتر ساختارها و زیرساختارهای مربوط به اینشورتک را فراهم نکنیم، دچار عقب‌ماندگی خواهیم شد و حتی ممکن است خود بیمه را از دست بدهیم.»
او معتقد است به هر روی اگر روزی تحریم‌ها برداشته شود و به شرکت‌های بیمه خارجی اجازه فعالیت در کشور داده شود، با رقابت‌پذیری آنها (که نشات‌گرفته از هزینه‌های پایین اداری آنهاست) و پوشش‌های بیمه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌ای که به مشتریان ارائه خواهند کرد، «بعید است هیچ‌کدام از شرکت‌های بیمه‌ای داخلی سرپا بماند؛ مگر آنکه مشابه قوانین انحصارطلبانه‌ای که شرکت‌های خودروساز از آن بهره می‌برند، برای بیمه‌ها هم وضع شود که آن انحصار هم جواب نخواهد داد؛ چراکه امروز شهروندان به‌دنبال بهترین خدمات با کمترین هزینه هستند و بیمه نیز یکی از این خدمات است.»
ضرورت اصلاح
اصلاح قوانین و مقررات مالی و تجاری باید صنعت بیمه را نیز دربر بگیرد تا شرکت‌های بیمه‌ای به‌منظور کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری، از نگاه سنتی خود دست بردارند و به سراغ فناوری‌های جدید بروند.
مقررات سنتی؛ نیازمند اصلاح
حال با توجه به این شرایط، راهکار تحول صنعت بیمه و به‌روز شدن آن همگام با فناوری روز جهان چیست؟ ناصر سلوکی معتقد است پیش از هر چیز، مقررات بالادستی نیازمند «اصلاح» است. به گفته او، یک اراده قوی و مقتدر باید در کشور تصمیم بگیرد که مقررات سنتی در عرصه‌های اقتصادی و بازار سرمایه، به مقررات پیشرفته و فناوری‌های جدید تغییر کند و این دستورالعمل اقتصادی ـ سیاسی باید به فناوری روز جهان معطوف باشد.
«واقعیت آن است که امروز استارت‌آپ‌های موجود کشور، در شرایط مناسبی هستند، اما این شرایط کافی نیست؛ چراکه آنها خدماتی را ارائه می‌کنند که 20 سال پیش در جهان انجام و از آن گذر شده است.» از همین منظر سلوکی معتقد است اصلاح قوانین و مقررات مالی و تجاری باید صنعت بیمه را نیز دربر بگیرد تا شرکت‌های بیمه‌ای به‌منظور کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری، از نگاه سنتی خود دست بردارند و به سراغ فناوری‌های جدید بروند.
به سوی ده‌برابر شدن
این کارشناس بیمه در ادامه می‌گوید: «ما در ایران با توانایی قابل‌توجه جوانان‌مان، این توانایی را داریم که حتی در همین شرایط تحریمی نیز اینشورتک را به خدمت بگیریم؛ با این حال اما او تاکید می‌کند که این تحول «نیازمند بازنگری در مقررات بالادستی» است؛ «هنگامی که مدیر فناوری بانک ملی اعلام می‌کند بانک‌ها سالانه چهار هزار میلیارد تومان در حوزه فناوری اطلاعات هزینه می‌کنند و بیمه‌ها تنها 200 میلیارد تومان؛ نشانگر غلبه همان نگاه و مقررات سنتی در حوزه بیمه‌ای است.»
حال آنکه او معتقد است سرمایه‌گذاری بیمه‌ها در حوزه فناوری اطلاعات، دست‌کم باید نصف سرمایه‌گذاری بانک‌ها باشد؛ به‌ویژه آنکه «بازگشت این سرمایه‌گذاری در سال‌های آینده (از طریق کاهش هزینه‌های اداری) امری حتمی خواهد بود.» سلوکی معتقد است پس از اصلاح قوانین و مقررات بالادستی در عرصه‌های اقتصادی و بازار سرمایه، باید این موارد به دستگاه‌ها و شرکت‌های بیمه‌ای «ابلاغ» شود و آنها نیز به اجرای این قوانین «اجبار» داشته باشند.
زیرساخت‌های موجود اینشورتک
حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا بیمه مرکزی و سایر شرکت‌های بیمه‌ای، زیرساخت‌های لازم را برای این تحول در اختیار دارند؟ ناصر سلوکی معتقد است این زیرساخت‌ها و دیتابیس‌ها در کشور وجود دارد. او از سازمان ثبت‌احوال مثال می‌آورد که چندی است اطلاعات جامع جمعیتی را در اختیار تمامی سازمان‌ها و موسسات ذی‌ربط قرار داده است؛ «به بیان دیگر، شناسایی دقیق یک شهروند ایرانی در سامانه‌های ثبت‌احوال انجام شده و فعالیت‌های بانکداری، مالیاتی و… شهروندان نیز تجمیع شده است.»
سلوکی با بیان اینکه ما به این جزایر اطلاعاتی که برخی به هم متصل شده‌اند، دسترسی داریم؛ می‌افزاید: «امروز تنها نیازمند یک اراده متمرکز اجرایی قوی هستیم تا بتوانیم در مدت یک سال زیرساخت‌های لازم را فراهم کنیم.» سلوکی سپس می‌افزاید: «اگر ما روح کامل اینشورتک را در کشور نهادینه کنیم، قطعا تمامی بخش‌ها و رشته‌های بیمه نیز در آن جای خواهد گرفت.»
فرهنگ به‌کارگیری فناوری‌های نوین در کشور
ناصر سلوکی در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر حجم اینشورتک در ایران چندان رضایت‌بخش نیست، می‌گوید: «من آمار دقیقی از حجم فعالیت اینشورتک در کشور در اختیار ندارم، اما احتمال می‌دهم که اینشورتک به مفهوم جامع آن در ایران وجود نداشته باشد، اما چشم‌انداز اینشورتک کجاست؟ به‌ویژه آنکه دولت در شش سال گذشته وعده‌های بسیاری در خصوص اهمیت استارت‌آپ‌ها در فرایند هوشمندسازی و همچنین وعده حمایت از این صنایع را داده است.»
20 سال اختلاف
امروز استارت‌آپ‌های موجود کشور، در شرایط مناسبی هستند، اما این شرایط کافی نیست؛ چراکه آنها خدماتی را ارائه می‌کنند که 20 سال پیش در جهان انجام و از آن گذر شده است.
ناصر سلوکی با تاکید بر اینکه «ما ناچاریم در این مسیر گام برداریم»، می‌گوید: «اقدامات چند سال اخیر معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور در مورد استارت‌آپ‌ها (مانند شهرک‌های استارت‌آپ، برج‌های استارت‌آپ و…) اقدامات بسیار خوبی بوده است. او اشاره می‌کند که نمی‌توان ادعا کرد در حال حاضر سطح کشور در زمینه پیشرفت‌های فناورانه در سطح کشورهای پیشرفته است، «اما گام‌برداشتن و پیشرفتی که در همین زمان کوتاه انجام شده، نشانگر آن است که فرهنگ به‌کارگیری فناوری‌های نوین در کشور در حال تثبیت‌شدن است».
دیگر گزیری از فناوری نیست
به باور ناصر سلوکی نشانه این فرهنگ را می‌توان در جامعه به‌خوبی مشاهده کرد؛ «امروز درصد قابل توجهی از جمعیت کشور و حتی بسیاری از ادارات ما ناچار هستند کارهای خود را با موبایل و کامپیوتر انجام دهند.»
او به‌عنوان مثال به پلمب‌شدن ادارات ثبت شرکت‌ها و تغییر نحوه خدمات‌دهی آنها اشاره می‌کند و می‌گوید: «وقتی امروز مردم به جای مراجعه به دفاتر اداری ثبت شرکت، از طریق یک سامانه وب سفارشات و اطلاعات خود را وارد و پاسخ آن را هم در زمانی کوتاه دریافت می‌کنند، به معنای پیشرفت فرهنگ به‌کارگیری فناوری‌های نوین در کشور است.»
از این منظر، ناصر سلوکی نگاهی مثبت به ادامه این مسیر دارد و معتقد است استمرار این حرکت نیز به عمر این دولت وابستگی ندارد، زیرا «قدمی که در این زمینه برداشته شده، چنان فراگیر بوده که دیگر نمی‌توان به پیش از آن بازگشت».
او حتی بر این باور است که در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری، هر شخصی که قصد کاندیداتوری داشته باشد، ناچار است یکی از شعارهایش را «به‌کارگیری فناوری» قرار دهد. «از همین‌روست که من معتقدم در آینده شاهد پیشرفت‌های بسیار خوبی در زمینه‌های فناورانه خواهیم بود؛ چراکه جوانان ما در عرصه‌های فناورانه، رباتیک، برنامه‌نویسی، ثبت اختراعات و…، پیشرفت‌های بسیار خوبی داشته‌اند.»
راه گریزناپذیر
تنها راه گریزناپذیر برای ادامه حیات موسسات مالی مانند شرکت‌های بیمه، اتخاذ سیاست‌های مربوط به کاهش هزینه‌های اداری است؛ چراکه کاهش هزینه‌های اداری نیز جز از طریق اینشورتک امکان‌پذیر نخواهد بود.
شرط اصلی تحقق پیشرفت فناورانه؛ اصلاح مقررات سنتی در عرصه اقتصاد
اما تمام این چشم‌انداز در گروی یک شرط اصلی است؛ شرطی که به باور ناصر سلوکی برای گام‌نهادن در ادامه مسیر پیشرفت فناورانه، ناگزیر به پذیرش آن هستیم؛ «باید قوانین و مقررات سنتی در عرصه‌های اقتصاد و تولید اصلاح شود و به مقررات پیشرفته و فناوری‌های جدید تغییر کند.»
سلوکی معتقد است اگر این تحول به‌عنوان یک سیاست کلی انجام شود؛ «کمک بسیار زیادی به تسریع در پیشرفت مسیر فناوری خواهد کرد»؛ مسیری که صنعت بیمه نیز به‌عنوان یکی از ارکان مهم اجتماعی در عصر حاضر، ناگزیر به پیمودن آن است تا شهروندان و شرکت‌های بیمه‌ای، هر دو از نفعی مشترک بهره ببرند.
نویسنده: احسان اکبرپور
