پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بنیان‌گذاران دیجی‌کالا در نامه‌ای خطاب به کارکنان خود، گفته‌اند که زمستان سختی در پیش است و تیم دیجی‌کالا باید از تصمیمات مدیریتی باخبر باشد. برادران محمدی تعدیل 175 نفر از خانواده 2414 نفری دیجی‌کالا را یکی از این تصمیمات می‌دانند. از طرف مقابل ابرآروان در همین هفته خبر داده که حقوق کارمندان خود را 30 درصد افزایش داده است. در این گزارش به این دو مورد پرداخته‌ایم.
شرایط اقتصادی کشور در وضعیت عادی به سر نمی‌برد و بسیاری از کسب‌وکارها در مرحله بحرانی قرار گرفته‌اند. دیجی‌کالا بی‌شک یکی از مهم‌ترین غول‌های تجارت الکترونیک ایران است تا جایی که خیلی‌ها معتقدند نمی‌توان اسم آن را دیگر استارت‌آپ گذاشت. در یکی دو ماه اخیر دیجی‌کالا دو برنامه متفاوت با حضور خبرنگاران برگزار کرد و به بخش‌های جدیدی ورود پیدا کرد.
برادران محمدی در این دو برنامه از ورود دیجی‌کالا به حوزه‌های فین‌تک و محصولات FMCG خبر دادند و شواهد نشان می‌دهد که این کسب‌وکار در حال رشد است. انتقادی که بعضی‌ها به دیجی‌کالا وارد می‌کنند این است که این کسب‌وکار به جای تمرکز روی خدمات فعلی و ارائه آن به بهترین نحو، در بسیاری از مقاطع صرفاً به فکر بزرگ‌تر شدن و ورود به حوزه‌های گوناگون است.
چیزی از انتشار این خبرها نگذشته بود که بنیان‌گذاران دیجی‌کالا خطاب به تیم خود نامه‌ای تحت عنوان «تصمیم‌های سخت برای ساختن آینده‌ای روشن» منتشر کردند. در این نامه کاهش قدرت خرید مردم، مشکل در زنجیره تأمین کالا و بی‌ثباتی در برنامه‌ریزی و سردرگمی فعالان اقتصادی و بازار را سه دلیل برای به مشکل خوردن دیجی‌کالا عنوان کرده‌اند.
در متن این نامه آمده است: «امروز برای همه ما واضح شده که شرایط اقتصاد کشور به گونه‌ای است که باید با سفت کردن کمربندهایمان خود را برای گذر از زمستان آماده کنیم. با درک عمیق از این شرایط و با مشورتِ مدیران ارشد شرکت می‌خواهیم شما را از تصمیم‌هایی سخت اما ضروری مطلع کنیم. این تصمیم‌ها که بر اساس ارزیابی شرایط اقتصادی نیمه اول امسال و برای عبور از شرایط سختِ پیش‌بینی شده اتخاذ شده شامل برخی اقدامات بسیار مهم از جمله تعدیل ۱۷۵ نفر از خانواده ۲۴۱۴ نفری دیجی‌کالاست. واقعیت این است که خداحافظی حتی یک نفر از خانواده دیجی‌کالا برای ما بسیار دشوار است؛ اما در این شرایط سخت برای محافظت از آینده خانواده چند هزار نفری دیجی‌کالا و برای حفظ آنچه تا به امروز ساخته شده نیازمند اتخاذ تصمیم‌های دشوار ولی آینده‌ساز هستیم.»
برادران محمدی در بخش دیگری از این نامه نوشته‌اند: «مطمئنیم با اتخاذ این تصمیم‌ها، سازمانی خواهیم داشت که نه تنها شرایط دشوار فعلی را با چابکی و انعطاف پشت سر می‌گذارد، بلکه قوی‌تر از پیش آینده‌ای روشن را خلق می‌کند.»
پس از انتشار این نامه در مورد آن صحبت‌های زیادی شد. عمدتاً دو نوع واکنش به این نامه نشان داده شد. از خبرگزاری‌ها و سایت‌ها که بگذریم، در توئیتر تحلیل‌های متفاوتی در این مورد نوشته شد. دسته اول کسانی هستند که از این اتفاق ابراز ناراحتی کرده‌اند و در مورد شرایط اقتصادی نوشته‌اند. دسته دوم معتقدند دیجی‌کالایی که مدام می‌گوید در حال توسعه است، دنبال بهانه برای تعدیل نیروهایی که از آنها ناراضی بوده، می‌گشته و از شرایط اقتصادی سوءاستفاده کرده است.
میلاد اسلامی‌زاد در یک رشته توئیت به این موضوع پرداخته است. او که سابقه مدیریت روابط عمومی اسنپ را در کارنامه دارد معتقد است که از متن این بیانیه دیجی‌کالا می‌توان فهمید که این تصمیم برآیندی از یک تصمیم چندماهه است و نه اقدامی هیجانی. او ادامه می‌دهد: «این یعنی هم‌زمانی شروع تصمیم‌سازی با فعالیت‌های ترویجی و توسعه‌ای دیجی‌کالا.»
اسلامی زاد در قسمت دیگری از این رشته توئیت نوشته است: «ما هنوز ماجراهای ارز دولتی برای گوشی‌های تلفن همراه را فراموش نکردیم! حتماً سقوط ریال و وضع سیاسی مملکت برای شرکت‌ها مساله‌ساز شده، اما حقیقتاً شرکت‌هایی با بنیه‌ای به مراتب ضعیف‌تر از دیجی‌کالا اینقدر زود واکنش نشان ندادند!»
فرقی نمی‌کند که کارمندان کدام کسب وکار از کار بیکار شوند، تعدیل نیرو در هر حالتی که باشد قضیه بسیار تلخی است. شاید تلخ‌ترین قسمت قضیه فکر کردن به آن 175 نفر باشد.
داستان ابرآروان
به نظر می‌رسد شرایط بحرانی اقتصادی خیلی‌ها را به عکس‌العمل‌های جدیدی واداشته است. یاد نداریم که چه تعدیل نیرو و چه افزایش حقوق، در ابعاد وسیع اطلاع‌رسانی شود. در شرایطی که نگاه‌ها معطوف به تعدیل نیرو در دیجی‌کالا بود، استارت‌آپ ابرآروان خبر داد که حقوق کارمندان خود را 30 درصد افزایش داده است.
این خبر هم در نوع خود سروصدای زیادی به راه انداخت. هرچند این حق طبیعی هر کسب‌وکاری است که دستمزد کارمندان خود را افزایش دهد و این باعث خوشحالی است؛ اما بسیاری معتقدند انتشار چنین خبری چیزی جز خودنمایی نیست.
آروانی‌ها در بیانیه خود نوشتند: «ما تصمیم گرفتیم به‌طور میانگین ۳۰ درصد حقوق آروانی‌ها را افزایش دهیم؛ چرا؟ چون نگاه ما برخلاف نگاه بسیاری از شرکت‌هایی که در سراسر دنیا فعالیت می‌کنند، انجام اقداماتی است نه در حمایت از سهام‌داران، بلکه در حمایت از مالکان واقعی شرکت یعنی توسعه‌دهندگان و معماران آروان. برخلاف کسانی‌که فکر می‌کنند در وضعیت اقتصادی بد، این شرکت است که بیشتر از همیشه به کاهش هزینه‌ها نیاز دارد، ما فکر کردیم این همکاران‌مان هستند که بیشتر از همیشه به حمایت مادی شرکت نیاز دارند.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «شاید از نظر برخی از کسانی‌که این یادداشت را می‌خوانند تصمیم ما خام یا اشتباه به نظر بیاید و تصور شود که پیامد آن، خسارت‌های جبران‌ناپذیری به شرکت وارد می‌کند، ممکن است تصور شود اگر بقای شرکت نباشد، نفع درازمدت همکاران هم اتفاق نمی‌افتد، اما با احترام به این دیدگاه‌ها، انتخاب ما کمک به افزایش درآمد همکاران‌مان بود و اعتقاد داریم علاوه‌بر نگاه انسانی، چنین تصمیمی سبب افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌های سخت‌افزاری-زیرساختی و در نتیجه بهبود وضعیت اقتصادی شرکت خواهد بود.»
بعضی از افراد معتقدند که اگر خود این استارت‌آپ به سوددهی رسیده باشد قابل ارزش است ولی اگر سرمایه‌گذار آنها این هم در شرایط اقتصادی فعلی این کار را کرده باشد، اصلاً نشانه خوبی نیست و فقط یک نمایش به حساب می‌آید. این اقدام ابرآروان که استارت‌آپی در زمینه رایانش ابری است و با گرافیک خوب آن را می‌شناسیم، در توئیتر سروصدای زیادی را به راه انداخت.
شاهین طبری در توئیتر نوشته است: «در نوشته اشاره‌ای به منبع تأمین حقوق نشده ولی من برداشتم اینه که تا به امروز هم می‌شده این پول را از سود کم کرد و به حساب هم‌کارها واریز کرد. قطعاً شرکت بعد از این هزینه هم سوده هست و در واقع حقی که گرفته شده بوده برگشته و البته با منت.»
از نظر عده‌ای، این کار ارزشمندی است که کسب‌وکارها از کارمندان خود حمایت کنند و این یعنی اهمیت دادن به رفاه کارمندان. این عده معتقدند که نباید از کسب‌وکاری که در این شرایط سخت اقتصادی در حال توسعه است، انتقاد کرد.
نه دیجی‌کالا و نه ابرآروان کار غیرقانونی نکرده‌اند و تصمیمات اخیر آنها مخالفان و موافقان زیادی دارد. تمام کسب‌وکارها می‌خواهند در شرایط بحرانی اقتصادی بهترین تصمیم را بگیرند و بیشترین استفاده را به نفع خود ببرند.
