پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
نگذارید حرص و طمع بیتکوین دید شما را نسبت به پتانسیل فناوری بلاکچین کور کند
من یک نویسنده حوزه فناوری هستم و از این جهت اغلب توسط افرادی که درباره ارزهای رمزنگاریشده همچون بیتکوین هیجانزده هستند مورد پرسوجو قرار میگیرم. اغلب این افراد تصور میکنند که ممکن است بیتکوین شیوهای از کلاهبرداری باشد و زمانیکه من به آنها درباره اهمیت تکنولوژیپشت پرده آن میگویم، اغلب بدنبال تغییر موضوع و فرار از بحث در این رابطه هستند.
بدون تردید فناوری بلاکچین بسیار مهم است، اما حتی اگر توضیحات فراوانی در اینترنت وجود داشته باشد باز برای افراد عادی غیرقابل درک است. یکی از دلایل غیرقابل درک بلاکچین برای مردم عادی رمزنگاری موجود در هستهی آن است و از آنجا که رمزنگاری شامل محاسبات ریاضی پیچیده میشود، بنابراین از درک اکثر افراد خارج است. اما اگر کسی استعداد ذاتی درک ریاضی داشته باشد در واقع ایدهی ابتدایی برایش ساده خواهد بود. همانطور که دان و الکس تپسکات در کتاب انقلاب بلاکچین خود نوشتهاند، یک بلاکچین یک سربرگ (کتاب) دیجیتالی بینقص از تراکنشهایی است که قابلیت برنامهریزی برای ثبت نه تنها معاملات مالی بلکه هر چیز با ارزشی را دارد.
تا همین اواخر سیستم بانکداری جهانی بصورت بیوقفه از ارزهای رمزنگاریشده انتقاد میکرد. برای مثال جیمی دیمون رییس جی پی مورگان چیس (JPMorgan Chase) در یک توصیف معروف از بیتکوین با لفظ کلاهبرداری یاد کرد. اما اخیراً بنظر میرسد مسیر جریان تغییر کرده باشد. در ماه دسامبر گذشته طی دو مبادلهی بزرگ میان سی ام ای گروپ (CME Group) و سیبوایی گلوبال مارکت (Cboe Global Markets) عملیات معاملات آتی بیتکوین آغاز شد و این هفته گلدمن ساش (Goldman Sahchs) اعلام کرد که درخواستها را پیگیری میکند و بدنبال معامله و تجارت مستقیم با بیتکوین است. در حال حاضر حتی بورس اوراق بهادار نیویورک نیز در حال ایجاد بستری آنلاین برای خرید و نگهداری بیتکوین است.
پتانسیل فناوری بلاکچین
پس چه اتفاقی در حال وقوع است؟ برای تقسیر این موضوع باید بدانید که ارز رمزنگاری شده دارای دو رشتهی بهم تنیده است، از یک طرف طمع انسان و از طرف دیگر هم ایدئالیسم آرمانگرایانه. تصادفی نیست که بیتکوین پس از بحران بانکی سال ۲۰۰۸ بوجود آمد. دقیقاً بعد از اینکه مردم متوجه شدند که توسط صنعت خدمات مالی دچار سوء استفادهی تاریخی شدهاند. در دنیایی که هیچکس- حتی بزرگترین بانکها- قابل اعتماد نیستند، نابغهی گمنامی بنام ساتوشی ناکاموتو مقالهای منتشر کرد که در آن از قابل اعتماد و استفاده بودن ارز رمزگذاری شده بدون نیاز به منابع فاسد و نابسامان انسانی در معاملات صحبت شده بود. یک ارز دیجیتال جدید- بیتکوین- نمونهی کار او بود که بر پایهی بلاکچین قرار داشت که تضمین میکرد، تمام معاملات با این واحد پولی جدید، میتوانند بدون نیاز به یک موسسهی واسط، امن باشد.
از آنجا که تعداد کل بیتکوینهایی که میتوانست وجود داشته باشد، با طراحی سیستم 21m محدود بود، این ارز بسرعت به عنوان یک دارایی با ارزش مانند طلا شناخته شد. براساس همین طمعِ لگدمال شده، موجی از تفکرات مانیاک و روانی رها شد که تا به امروز هم ادامه دارد و همین موج است که امروزه گلدمن ساش و امثالش را مایل به موج سواری بر روی آن کرده است.
اما مفهوم این موضوع در مقولهی بلاکچین یک تلاش شیرین و محبوب در حکومت ایدئالیسم فناوری است، امیدی که فناوری بتواند بر برخی از جنبه های ضعف و فساد بشری غلبه کند. کلید معما در نیمهی دوم تعریف تپس کات نقل شده است:
این ایده که بلاکچین میتواند نه تنها معاملات مالی بلکه تقریبا هر چیز با ارزشی را در یک فهرست ثبت کند و اینکه امکان فساد و یا جعلی بودن آن وجود ندارد.
این ایدهی واقعاً بزرگی است. زیرا برخی از جوامع با مدیریت صحیح خود، نوع خاصی از نگهداری از اسناد و مدارک- مثل گواهیهای تولد و مرگ، قبالههای واگذاری، وصیتنامهها و غیره- را ایجاد کردهاند که در آنها اسناد و مدارک هم به صورت امن و هم به صورت عمومی نگهداری میشوند. در این جوامع این موضوع توسط موسسات قابل اعتماد (ثبت, وکالت, مقامات محلی و غیره) که مسئولیتهای قانونی و نظارت دموکراتیک دارند انجام میشود. اما جوامع دیگر در این زمینه چندان خوششانس نیستند. بهعنوان مثال در کشورهای در حال توسعه یا اقتدارگرا، موضوع ثبت احوال کشور که توسط مسئولان فاسد انجام میشود بشدت آسیب پذیر است. با استفاده از بلاکچین برای نگهداری چنین عناوینی میتوان راه مطمئنی برای حصول اطمینان از رعایت سوابق معتبر فراهم کرد، بههمین دلیل است که کشورهایی مثل گرجستان شروع به استفاده از آن کردهاند.
انجام هیچکدام از این کارها آسان نیست و مشکلات عملی زیادی در بر دارد. اما با اینهمه حرص و طمعی که اطراف بیتکوین و امثال آن وجود دارد، نباید باعث شود ما از پتانسیل فناوری بلاکچین غافل باشیم. سالها پیش مهندسی بنام پل بارن ایدهی بزرگی داشت: «اینکه میتوان با استفاده از بستههای دادهی دیجیتالی به جای استفاده از شبکهی آنالوگ یک شبکهی ارتباطی عالی ایجاد کرد. او توسطAT&T مورد تمسخر واقع شد اما بعدها معلوم شد که ایدهی بارن همان چیزی بود که بعدها باعث بوجود آمدن اینترنت شد.»
منبع: Theguardian