پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
چرا بانک مرکزی به دنبال چاپ اسکناس درشت است؟
رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی چند روز پیش از آمادگی بانک مرکزی برای انتشار پول‌های درشت خبر داده و گفته بود مقدمات لازم برای چاپ اسکناس‌های درشت در این بانک فراهم شده است. این گفته فرهاد نیلی پس از آن صورت گرفت که بانک مرکزی طی ماه‌های گذشته به جمع آوری چک پول‌های ۵۰ و ۱۰۰ هزار تومانی اقدام کرده بود. حال با چه استدلالی مدیران این بانک دوباره به این نتیجه رسیده‌اند تا سراغ چاپ اسکناس‌های درشت بروند موضوعی است که با فرهاد نیلی، رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، در گفت‌و‌گویی کوتاه مطرح کرده‌ایم.
چرادر شرایطی که بحث حذف ۴ صفر از پول ملی مطرح است باید اسکناس‌ها درشت‌تر شود؟
من معتقدم تعداد اسکناس‌های کشور در مقایسه با کشورهای در حال توسعه قابل قبول است اما اگر بانک مرکزی مجوز انتشار اسکناس‌های درشت‌تر را اخذ کند، آمادگی لازم را برای انتشار و چاپ دارد و در آن صورت سرانه اسکناس نیز اصلاح خواهد می‌شود زیرا اکنون سرانه چاپ اسکناس را در کشور بالا است و این بالا بودن سرانه اسکناس ما به این دلیل است که قطع اسکناس‌های ما پایین است و همین مسئله هزینه‌های زیادی را در زمینه چاپ بر چرخه اقتصادی تحمیل می‌کند. بنابراین اکنون بانک مرکزی برای چاپ و انتشار اسکناس‌های درشت‌ترآماده است، قطع اسکناس‌های ما در مقایسه با همه کشور‌ها پایین است و ما به اسکناس‌های درشت‌تر نیاز داریم.
درشت‌تر شدن اسکناس‌ها را در انجام مبادلات پولی چه مزایای دارد؟ با توجه به اینکه خود بانک مرکزی اقدام به جمع آوری انواع چک پول‌ها کرده است.
چاپ و رواج پول درشت دارای مزایا و معایبی است. مزیت عمدهٔ آنکه توسط دارندگان دستگاه خود‌پرداز بیان می‌شود، کم کردن استهلاک دستگاه و تسریع در ارائه اسکناس به مشتریان بانک است. متاسفانه از ابتدای اتوماسیون در ایران، دستگاه خود‌پرداز به علت هیکل بزرگش، بیشتر مورد توجه مسئولان ما قرار گرفته و باقی موارد را فدای آن کرده‌اند. وقتی می‌خواهیم تصمیم جدیدی بگیریم (مانند چاپ اسکناس درشت)، ابتدا به فکر دستگاه خود‌پرداز هستیم و سپس به فکر سایر موارد مشابه آن. اسکناس درشت باعث سهولت استفاده از پول شده، و به همین دلیل برای توسعه پول الکترونیک مضر بوده و گسترش آنرا در ایران دچار رکود جدی می‌کند.
با توجه به اینکه دستگاه‌های کارت خوان و عابر بانک رو به افزایش است آیا چاپ اسکناس درشت ضروری به نظر می‌رسد؟
به طور مثال یکی از علت‌های رویکرد مردم دنیا (غیر از ایران) به استفاده از کارت بانکی، نا‌امن بودن حمل پول نقد است. اگر ۱۰۰ یا ۱۰۰۰ دلار پول نقد همراه شما باشد، امنیت شما به مخاطره می‌افتد. این امر در ایران درست نبوده و امنیت حمل پول نقد در ایران بسیار بالا است. اسکناس درشت، باعث راحتی استفاده از اسکناس، کم کردن فشار بیهوده به دستگاه خود‌پرداز و دوری از پوز (کارت خوان) می‌شود. همچنین هزینه نصب پوز، بسیار بالا‌تر از هزینه چاپ اسکناس است، حتی اگر چند برابر کمتر از مقادیر محاسبه شدهٔ ما باشد. کاربرد پوز هم مشکل‌تر از اسکناس است، خصوصا عدم اطمینان از وجود دستگاه در تمام اماکنی که خرید انجام می‌شود، مخصوصا در شهرستان‌ها.
یعنی اسکناس‌های درشت باید جای دستگاه‌های کارت خوان را بگیرد؟
ببینید یکی از معایب دیگر دستگاه‌های کارت خوان پرداخت کارمزد فروش یک تا یک و نیم درصد، برای بسیاری از فروشندگان زیاد بوده و باعث دفع آن‌ها از قبول دستگاه پوز می‌شود. این موضوع کاملا منطقی است، چون کلیه فروش‌هایشان را یک درصد گران می‌کند که در مجموع، کاملا برایشان محسوس است. هزینه یا کارمزد شتاب و پذیرنده که دستگاه را نصب کرده، بسیار بالا است. بطوریکه بر اساس آمار ارائه شده توسط شتاب در مرداد ماه ۱۳۸۴ که بیش از یک میلیون تراکنش را ذکر کرده بود؛ درآمد شتاب از این محل حدود یک میلیارد تومان در ماه می‌شود؛ که تقریبا مساوی با هزینه ماهانه چاپ اسکناس است. سایر هزینه‌ها نیز مزید بر این می‌شود.
منبع: هدف و اقتصاد