پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
هفت نکته شگفت‌انگیز درباره قوانین رمزارز دبی که آینده این صنعت را شکل می‌دهد
وارا به جای دویدن به دنبال نوآوری، راه نوآوری را طراحی می‌کند؛ دبی با وارا فقط قانون‌گذاری نمی‌کند؛ الگوی جهانی اعتماد در دنیای رمزارز را دوباره می‌سازد
دبی امروز به یکی از قطب‌های جهانی ارزهای دیجیتال و دارایی‌های مجازی تبدیل شده است. اما چه چیزی این شهر را به بهشت سرمایه‌گذاران رمزارز بدل کرده؟ پاسخ در یک واژه خلاصه می‌شود: وارا Virtual Assets Regulatory Authority (VARA).
سازمان تنظیم مقررات دارایی‌های مجازی دبی، نخستین نهاد مستقل در جهان برای تنظیم این حوزه است. وارا فقط به‌دنبال ایجاد منطقه‌ای رمزارزدوست نیست؛ بلکه مشغول طراحی چارچوبی دقیق و سخت‌گیرانه برای صنعتی است که همیشه با شعار «سریع حرکت کن و مرزها را بشکن» شناخته می‌شود. در ادامه، هفت ویژگی منحصربه‌فرد مقررات وارا را مرور می‌کنیم؛ قوانینی که نشان می‌دهند دبی نه‌فقط به‌دنبال جذب سرمایه، بلکه در حال تعریف استانداردهای آینده این صنعت است.
۱. فراتر از دبی؛ جاه‌طلبی جهانی:
مأموریت وارا فقط محدود به بازار دبی نیست. هدف این نهاد، طراحی الگویی جهانی برای تنظیم‌گری دارایی‌های مجازی است. همان‌طور که در وب‌سایت رسمی آن آمده:
VARA aims to take its mission global by creating an easy-to-replicate framework to regulate the industry.
وارا می‌خواهد چارچوبی بسازد که کشورها بتوانند آن را به‌راحتی تکرار کنند. چنین دیدگاهی دبی را از یک منطقه رمزارزدوست، به معمار احتمالی استانداردهای نظارتی جهان تبدیل می‌کند.
۲. متولدِ بحران FTX؛ تمرکز بر حفاظت از سرمایه‌گذار:
قوانین جامع وارا در فوریه ۲۰۲۳، درست پس از فروپاشی صرافی FTX منتشر شدند؛ زمانی که اعتماد عمومی به صنعت در پایین‌ترین حد خود بود. وارا در این شرایط باید میان دو هدف تعادل برقرار می‌کرد: تشویق نوآوری و حفاظت از سرمایه‌گذاران. از همین‌رو، مقررات آن در زمینه مدیریت ریسک، مبارزه با پولشویی و حفظ یکپارچگی بازار، یکی از سخت‌گیرانه‌ترین‌ها در جهان است.
۳. قوانینی با دامنه جهانی:
یکی از ویژگی‌های کمتر شناخته‌شده مقررات وارا، دامنه فراسرزمینی آن است. طبق این چارچوب، حتی شرکت‌هایی که در خارج از دبی فعالیت دارند، اگر با بازار دبی در تعامل باشند، باید حداقل استانداردهای وارا را رعایت کنند. این تصمیم هوشمندانه، نفوذ نظارتی دبی را فراتر از مرزهایش گسترش می‌دهد.
۴. بدون «لیست سفید»، اما با مسئولیت کامل:
وارا برخلاف بسیاری از رگولاتورها، فهرست ازپیش‌تعیین‌شده‌ای از دارایی‌های مجاز ندارد. در عوض، مسئولیت بررسی و تأیید دارایی‌ها را به دوش خود شرکت‌ها (VASPها) گذاشته است.
این آزادی ظاهری در واقع نوعی «اعتماد همراه با راستی‌آزمایی» است؛ شرکت‌ها باید استاندارد داخلی خود را برای پذیرش دارایی‌ها بنویسند و مسئولیت کامل تصمیم‌هایشان را بپذیرند.
۵. ممنوعیت‌ها و تعهدهای سنگین:
برای آن‌که کسی دبی را به‌اشتباه پناهگاه مقررات سهل‌گیر نداند، وارا دو قانون سخت و روشن دارد:
ممنوعیت کامل توکن‌های حریم خصوصی (Privacy Tokens) که هویت کاربران را پنهان می‌کنند.
تعهد انطباقی ۱۰ ساله: حتی اگر فعالیت یک شرکت تحت نظارت وارا پایان یابد، تا ۱۰ سال پس از خروج نیز همچنان باید پاسخ‌گو باشد.
این قانون برای تضمین مسئولیت‌پذیری بلندمدت طراحی شده و پاسخی است به فرهنگی که در آن پروژه‌های شکست‌خورده ناپدید می‌شوند.
۶. مقررات سبز؛ ورود ESG به رمزارز:
وارا نخستین رگولاتور رمزارزی است که الزامات زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) را وارد چارچوب خود کرده است. به‌ویژه شرکت‌های فعال در استخراج رمزارز باید میزان استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و برنامه‌های کربن‌زدایی خود را به‌صورت عمومی منتشر کنند.
این رویکرد نه فقط نشانه آینده‌نگری است، بلکه راهی برای جذب سرمایه‌گذاران نهادی و مقاوم‌سازی اکوسیستم رمزارز دبی در برابر مقررات جهانی تغییرات اقلیمی است.
۷. شفافیت بی‌سابقه؛ از ترازنامه ماهانه تا سوابق مدیران:
وارا به‌طور جدی با پنهان‌کاری مبارزه می‌کند. الزامات شفافیتی آن در صنعت دارایی‌های دیجیتال کم‌سابقه است و به اعتماد عمومی و ثبات بازار کمک می‌کند:
گزارش مالی ماهانه: شرکت‌ها باید ترازنامه و صورت سود و زیان خود را هر ماه به وارا ارائه دهند.
نگهداری ۱۰۰ درصد دارایی مشتریان: وارا صراحتاً اختلاط وجوه مشتریان با دارایی شرکت را ممنوع کرده است.
افشای سوابق کیفری مدیران: همه اعضای هیئت‌مدیره و مدیران ارشد باید سابقه کیفری یا پرونده‌های حقوقی خود را، صرف‌نظر از کشور وقوع، اعلام کنند.
شرط‌بندی بر روی شفافیت
دبی با وارا تنها به‌دنبال جذب استارتاپ‌های رمزارزی نیست؛ بلکه روی مدلی شرط‌بندی کرده که بر پایه شفافیت رادیکال و مسئولیت‌پذیری بلندمدت استوار است.
اکنون پرسش اصلی برای جهان رمزارز این نیست که آیا دوران مقررات فرا رسیده یا نه، بلکه این است که چه مدلی برنده خواهد شد.
دبی نقشه خود را روی میز گذاشته است؛ حال باید دید این چارچوب سخت‌گیرانه به «استاندارد طلایی» تبدیل می‌شود یا به مانعی مهندسی‌شده در مسیر نوآوری‌ای که خود وعده‌اش را داده است.
تنظیم‌گری دارایی‌های مجازی توسط وارا در دبی
وارا نخستین نهاد مستقل تنظیم‌گر دارایی‌های مجازی در جهان است که مسئول نظارت بر تمامی فعالیت‌های مرتبط با دارایی‌های مجازی (VA) در امارت دبی است.
مقررات اصلی این نهاد، با عنوان «مقررات محصول کامل بازار» (FMP) که در فوریه ۲۰۲۳ منتشر شد، چارچوبی جامع برای صدور مجوز ارائه‌دهندگان خدمات دارایی مجازی (VASP) ایجاد کرده است. هدف این چارچوب، تضمین حفاظت از سرمایه‌گذار، امنیت مالی فرامرزی و تقویت نوآوری مسئولانه است.
مقررات وارا حوزه‌هایی مانند صدور مجوز، ثبت‌نام، مبارزه با پولشویی و انواع فعالیت‌های مجاز (از مشاوره و تبادل تا حضانت و مدیریت سرمایه‌گذاری) را دربرمی‌گیرد تا با شفافیت و حاکمیت قوی، جایگاه دبی را در اقتصاد دیجیتال جهانی تثبیت کند.
چارچوب نظارتی وارا چگونه امنیت سرمایه‌گذاران و نوآوری را تضمین می‌کند؟
چارچوب نظارتی وارا با رویکردی متناسب و چندلایه، همزمان دو هدف را دنبال می‌کند: حفاظت از سرمایه‌گذاران و تسهیل نوآوری در دارایی‌های مجازی.
۱. حفاظت از سرمایه‌گذاران
انطباق و مدیریت ریسک: آیین‌نامه‌های وارا شامل الزامات دقیق در زمینه حاکمیت شرکتی، جرایم مالی و امنیت فناوری است و بر همه VASPهای دارای مجوز اعمال می‌شود.
حفظ دارایی‌های ذخیره: شرکت‌ها موظف‌اند دارایی‌های ذخیره معادل ۱۰۰ درصد بدهی‌های مشتریان خود نگه دارند.
مبارزه با پولشویی و جرایم بازار: مقررات وارا شامل الزامات ضد پولشویی (AML) و مقابله با دستکاری یا تجارت داخلی است.
افشا و گزارش‌دهی: VASPها باید سوابق اعضای هیئت‌مدیره و مدیران ارشد را افشا و گزارش‌های مالی ماهانه (ترازنامه و صورت سود و زیان) به وارا ارائه کنند.
ممنوعیت توکن‌های حریم خصوصی: استفاده از Privacy Tokens در دبی مجاز نیست.
قوانین حضانت: دارایی‌های مشتریان باید در کیف‌پول‌های جداگانه نگهداری شود.
۲. حمایت از نوآوری
وارا با شعار «توانمندسازی نوآوری از طریق تنظیم‌گری مسئولانه» فعالیت می‌کند. هدف، ایجاد چارچوبی قابل اعتماد برای کاهش ریسک، تسهیل فعالیت‌های فرامرزی و حمایت از پذیرش ایمن بازار است.
اقدامات کلیدی شامل:
چارچوب تنظیم‌گری متناسب: اولین رژیم جهانی با تمرکز ویژه بر موضوعاتی مانند استیکینگ و پرداخت‌های بلاک‌چینی.
همکاری بین‌المللی: بهره‌گیری از تجربیات کارشناسان جهانی برای تنظیم‌گری هماهنگ.
تبدیل دبی به مرکز جهانی دارایی‌های مجازی.
آگاهی‌بخشی و مشاوره: آموزش سرمایه‌گذاران و ترویج نوآوری پایدار.
الزامات ESG: نهادهای فعال در استخراج یا نگهداری دارایی‌های مجازی باید گزارش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و طرح‌های کربن‌زدایی را منتشر کنند.
نقش کلیدی وارا در تثبیت جایگاه دبی به‌عنوان قطب جهانی دارایی‌های مجازی چیست؟
وارا به‌عنوان نخستین نهاد مستقل تنظیم‌گر دارایی‌های مجازی در جهان، ستون اصلی استراتژی دبی برای تبدیل‌شدن به مرکز جهانی دارایی‌های دیجیتال است.
این نهاد با طراحی چارچوبی شفاف، قابل اعتماد و تکرارپذیر، صنعت دارایی‌های مجازی را از دبی به جهان متصل می‌کند.
مقررات وارا بر سه اصل استوارند: پایداری اقتصادی، حفاظت از مصرف‌کننده و امنیت مالی فرامرزی.
نتیجه، ایجاد محیطی کم‌ریسک، قابل نظارت و در عین حال باز برای نوآوری است؛ مسیری که دبی را به رهبر جهانی در اقتصاد دیجیتال تبدیل می‌کند.
الزامات مجوز وارا برای فعالان حوزه دارایی‌های مجازی چیست؟
تمام نهادهایی که قصد فعالیت در حوزه دارایی‌های مجازی (VA) در دبی دارند، باید مجوز وارا را دریافت کنند.
طبق مقررات ۲۰۲۳، فعالیت‌هایی که نیاز به مجوز دارند عبارت‌اند از:
- خدمات مشاوره
- کارگزاری یا معامله‌گری
- خدمات حضانت دارایی‌های مجازی
- خدمات تبادل و تبدیل
- وام و قرض دارایی‌های مجازی
- پرداخت و حواله
- مدیریت و سرمایه‌گذاری دارایی‌های مجازی
- الزامات اصلی
- چهار آیین‌نامه اجباری: شامل آیین‌نامه شرکت، آیین‌نامه انطباق و مدیریت ریسک، کتاب قوانین فناوری اطلاعات و آیین‌نامه رفتار بازار.
- قوانین فعالیت خاص: هر نهاد باید از مقررات مربوط به نوع فعالیت مجاز خود پیروی کند.
- حفظ دارایی‌های ذخیره: حداقل معادل ۱۰۰ درصد بدهی مشتریان.
فرایند صدور مجوز در چهار مرحله
۱. مجوز موقت
۲. مجوز محصول مقدماتی با حداقل دوام (MVP)
۳. مجوز MVP عملیاتی
۴. مجوز کامل بازار (FMP)