نقش اپراتورها در حکمرانی داده

حکمرانی داده امر بسیطی است، هنگامی که از آن صحبت می‌شود عمدتاً طیف قانون‌گذار و مجری به دنبال فرصتی برای وضع قوانین و بخش‌نامه‌هایی هستند که دست فعالان صنعت تبادل داده را ببندند یا در بهترین حالت وضع را از آنچه که هست بدتر نکنند. اما هنگامی که در محقق گوگل یا همان گوگل اسکولار در میان مقاله‌های دانشگاهی به دنبال این مفهوم و کلیدواژه‌های مرتبط با آن می‌گردند تازه در می‌یابند که سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری یکی از شانزده تا بیست مولفه‌ای است که مورد اجماع دانشمندان و محققان دانشگاهی است و جالب اینکه بخش قانون‌گذاری کمترین میزان مقالات و تحقیقات دانشگاهی را به خود اختصاص داده است.

به گزارش روابط عمومی سامانه‌های تجاری نوآوران توسن (آستان)، قانون‌گذاری اگرچه فی نفسه یک مقوله‌ آکادمیک نیست اما در کشورهای پیشرفته قوانین عمدتا قوانین از روی پژوهش‌های آکادمیک تدوین و با اتکا به آن مصوب می‌شوند. با این حال تعداد مقالات آکادمیکی که بر سیاست‌گذاری و قوانین تدوین شده‌اند بخش کوچکی از کل منابع پژوهشی حوزه حکم رانی را تشکیل می‌دهند. این خود نشان‌دهنده آن است که بخش قانون‌گذاری بخش کوچکی از مقوله‌ حوزه‌ حکمرانی داده است.

حکمرانی داده پیش از آنکه به قوانین مدنی دلالت کند به مجموعه ابزارها، سیاست‌ها و قوانین داخل سازمانی و میان سازمانی است که هدفش حفاظت از منافع ذی‌نفعان این بخش است. امروزه بیشتر حکمرانی بر مفاهیمی مانند قابل فهم بودن داده، پیوندپذیری و تلخیص پذیری تمرکز دارد. آنچه گفته شد جهت تنویر ذهن خواننده‌ به منظور تغییر تلقی از حکمرانی داده به مثابه قانون‌گذاری به حکمرانی به مثابه ابزار و چهارچوب‌های فنی جهت مدیریت داده است.
مدیریت داده از تولید داده شروع شده و به تحلیل فراداده ختم می‌شود. در این میان هرچه از مفهوم حکمرانی به مثابه «تحکم» فاصله بگیریم به ابزارها و چهارچوب‌های فنی وارد خواهیم شد. حفاظت از داده‌ها، کنترل کیفیت داده‌های تولید شده و نظارت برمصرف و اخذ بازخورد همگی مسائلی در حوزه‌ تخصصی مدیریت فن‌آوری اطلاعات هستند که نیازمند ابزارهای کارآمد هستند.

اپراتورهای واسط در تبادل اطلاعات، نقش مهمی در مدیریت کیفی و کمی داده‌ها دارند و حتی این اپراتورها می‌توانند فراداده‌ تولید شده از رهگذر تبادل داده را مدیریت کنند.

اپراتورهای دولت الکترونیک مانند «شرکت نوآوران توسن» که در حال حاضر اپراتور مرکز ملی تبادل اطلاعات است به عنوان یک شرکت خصوصی می‌تواند در حوزه‌ مدیریت داده (فارغ نقش‌هایی که قانون تکلیف کرده) نقش ایفا کند. اپراتور می‌تواند نقش مرکزی در مدیریت کیفیت داده در اکوسیستم تبادل داده در کشور ایفا کند.

شرکت‌های خصوصی با چابکی، انعطاف‌پذیری و قانون‌پذیری خود می‌توانند آنچه چهارچوب‌های فنی در حوزه‌ حکمرانی داده تجویز می‌کند را سریع‌تر از دولت پیاده‌سازی کرده و مؤلفه‌های مهم حکمرانی داده مانند: امنیت؛ کیفیت؛ معماری؛ مدل‌سازی و طراحی؛ ذخیره‌سازی؛ مدیریت فراداده؛ یکپارچه‌سازی و تعامل را در تمام چرخه‌ حیات داده تضمین کند و به صورت مستمر برای بهبود آن تلاش کند.

برای بهبود تعریف حکمرانی داده و ارتقا سطح آن از تحکم در حوزه‌ داده نیاز است شرکت‌های خصوصی بیش از پیش به مؤلفه‌های فنی دخیل در امر «داده» توجه کنند و چهارچوب‌ها و زیست‌بوم‌های بومی معماری شده بر اساس علوم «داده» را توسعه دهند به صورت کاربردی مورد استفاده قرار دهند.