راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

بوی اختلاس آید همی

[ثنا روغنی / راه پرداخت]

گرچه تا چند سال پیش رد پای اختلاس و سو استفاده مالی را فقط در فیلم‌های سینمایی پلیسی و جنایی می دیدیم، اما ظاهرا این واژگان امروزه به کلید واژه‌های اقتصاد کشور تبدیل شده‎‌اند.

در حالی که هنوز بسیاری از کارشناسان اقتصادی و البته مردم در بهت اختلاس چند هزار میلیاردی گروه اقتصادی آریا بودند چند روز پیش خبری انتشار یافت مبنی براينكه بانك مركزی از وجود يك حفره بزرگ سوءاستفاده مالی در بانك‌های زيرمجموعه خود خبر داده است.

البته هنوز بانك مركزی آماری از تعداد احتمالی فساد مالی در سيستم ساتنا و چك‌های بين بانكی نداده اما امر بدیهی آن است که این مسئله بسیار جدی بوده و در غیر این صورت کار به رسانه‌ها کشیده نمی‌شد.

نکته قابل توجه آن است که شیوه فساد مالی اخیر به شیوه گروه آریا بسیار شباهت دارد و به عبارت دیگر اين شيوه با اندكی تغيير در ساتنا نيز مشاهده می‌شود و به نظر می‌رسد كه بانك مركزی چندین بار از یک رخنه گزیده شده و كمی دير متوجه اين حفره فسادخيز در بانك‌ها شده است. براساس شيوه جديد فساد در ساتنا افراد مي‌توانند بدون كارسازی از بانك «الف» يك يا چند برگ چك بين‌بانكی بدون پشتوانه به‌عهده بانك «ب» دريافت و آنها را به بانك «ب» ارائه كنند و از اين طريق افراد متخلف بدون كار به راحتی صاحب ثروت بادآورده می‌شوند.

.

ساتنا از کجا آمد؟

سامانه ساتنا (سامانه الكترونيكی تسويه ناخالص آنی) در آذرماه 1385 به منظور پوشش انتقالات بين بانكی الكترونيك در سیستم بانکداری کشور متولد شد، چند ایراد اساسی دارد که باعث شده زمینه فساد مالی فراهم شود از جمله اینکه انتقال حواله آنی نيست و بانك تا پايان وقت اداری مهلت ثبت چك را دارد كه همين موضوع و مهلت چندساعته براي ثبت چك جلوگيري از تخلف در سيستم را سخت‌تر كرده است.

.

بخشنامه پر سر و صدای بانک مرکزی

به گزارش تسنيم، مديريت كل نظارت بر بانك‌ها و مؤسسات اعتباری بانك مركزی با صدور بخشنامه‌ای خطاب به بانكداران خصوصی و دولتی اعلام كرد: «براساس اطلاعات واصله در خصوص سوء جريانات مالی در شبكه بانكی به ويژه تأمين مالی به منظور دادوستدهای ارزی و تحصيل انتفاع نامشروع و طي بازرسی‌های به عمل آمده در زمينه ارزيابی سيستم كنترل داخلی برخی از بانك‌ها در فرآيند صدور چك‌های بين بانكی و صدور حواله ساتنا مشاهده گرديده است كه امكان صدور حواله ساتنا به صورت يكطرفه از طريق سيستم مكانيزه شعبه بدون نياز به تأمين وجه از سوی متقاضي تا پايان روز بدون ايجاد هرگونه اثر در سرفصل‌های حساب شعبه و به عبارت ديگر بدون ثبت طرف بدهكار به صورت يكطرفه وجود دارد».

در بند ديگر بخشنامه مورد اشاره قيد شده كه « در اين روش فرد متخلف از بانك «الف» يك يا چند برگ چك بين بانكی بدون پشتوانه به عهده بانك ب دريافت نموده و بدون كارسازی وجه از سوی دارنده، آنها را به بانك ب ارائه می‌كند. بانك ب چك مذكور را عمل نموده و مابه‌ازای آن را به حساب فرد متخلف واريز می‌كند اما با توجه به اينكه جهت تسويه مبلغ چك تا پايان وقت اداری زمان باقی است عملاً مبلغ چك در حساب بانك «الف» نزد بانك «ب» منظور نمی‌شود». همچنين در ادامه توضيحات بانك مركزی آمده است: «فرد متخلف (عامل) وجه را از بانك «ب» دريافت كرده يا از محل آن به دادوستدهای مورد نظر خود اقدام و پس از كسب سود و قبل از پايان وقت، وجه در دسترس را پس از كسر سود تحصيل شده به بانك «الف» (صادركننده چك اوليه) پرداخت می‌كند و در مرحله آخر بانك «ب» چك بين بانكی را در حساب‌های بانك «الف» نزد خود منظور می‌نمايد و بدين ترتيب سود حاصل از تعاملات به فرد متخلف (عامل) می‌رسد.‌»

در خاتمه بخشنامه تأكيد شده كه مديران عامل بانك‌ها دستور دهند تا ضمن بررسی موضوع و ابلاغ مراتب به تمامی شعب، اقدامات لازم برای جلوگيری از بروز اينگونه موارد در سيستم‌های نرم‌افزاری و سازگارهای عمليات بين بانكی صورت گرفته و نتيجه را به اين اداره اعلام نمايند».

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.