پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
وب 3.0 چیست و چرا باید آن را مورد توجه قرار داد؟
وب 3.0 که شاید نام آن را شنیده باشید، چه مفهومی دارد؟ آیا ما واقعاً به نسخه دیگری از اینترنت نیاز داریم؟ مگر اینترنت حال حاضر ما چه مشکلی دارد؟ وب 3.0 چه مزایای جدیدی به همراه خواهد داشت؟
من بهعنوان فردی که در فضای بلاکچین فعالیت میکنم، هر کاربرد خاصی از فناوریهای غیرمتمرکز برای من جالب توجه است. این فضا حائز اهمیت است؛ چراکه وب 3.0 به اینترنت امکان میدهد به همان صورتی باشد که از همان ابتدا برای آن برنامهریزی شده بود، یعنی یک راه کاملاً باز که دسترسی بیپایانی را به اطلاعات فراهم میکند. وب 3.0 اساساً نسخه پیشرفتهتری از اینترنتی است که در حال حاضر از آن استفاده میکنیم.
از این نظر، من فکر میکنم باید در مورد مزایایی که قرار است وب 3.0 ارائه دهد، هیجانزده باشیم؛ چراکه اینترنت به جنبه مهمی از زندگی همه ما تبدیل شده است. بهطور کلی، تمرکززدایی کنترل را از دست مراجع متمرکز خارج خواهد کرد و این کنترل را در اختیار همه افراد قرار خواهد داد. این موضوع در نهایت برابری را افزایش خواهد داد.
وب 1.0
وب 1.0 اولین نسخه از اینترنت بود. در این فضا تولیدکنندگان محتوای زیادی وجود نداشت و اغلب کاربران اینترنت مصرفکننده بودند. یکی از ویژگیهای شاخص وب 1.0 این بود که تعداد کمی از افراد محتوا تولید میکردند و اغلب افراد مصرفکننده این محتوای تولیدشده بودند.
در وب 1.0، صفحات وب ایستا رایجتر از صفحاتی بودند که از HTML پویا استفاده میکردند و محتوا نه از یک سیستم پایگاه داده، بلکه از یک سیستم فایل ایجاد میشد. وبسایتها در فضای وب 1.0 کارکردهای محدودی داشتند. وب 1.0 بسیار سادهتر بود؛ چراکه محتوای موجود در اینترنت توسط تعداد انگشتشماری از افراد تولید میشد.
وب 2.0
اصطلاح وب 2.0 برای اولین بار حدود سال 1999 مطرح شد و همان نسخه اینترنتی است که به استفاده از آن عادت کردهایم. در وب 2.0، مصرفکنندگان محتوا تشویق شدند که تولیدکننده محتوا باشند. وب 2.0 به جای در پیش گرفتن رویکردی منفعلانه در استفاده از اینترنت و صرفاً فراهمکردن امکان مشاهده ساده اطلاعات، محیطی ایجاد کرد که در آن بیشتر کاربران بتوانند مشارکت فعال داشته باشند.
وب 2.0 این امکان را فراهم کرد که افراد مقالهها و دیدگاههای خود را منتشر کنند و کاربران بتوانند در سایتهای مختلف حساب ایجاد کنند. این موضوع در نهایت مشارکت را تقویت کرد و تعداد افرادی را که بهطور معمول از اینترنت استفاده میکنند، افزایش داد. وب 2.0 به گونهای ساختار یافته بود که افراد بیشتری را به تولید محتوای منحصربهفرد تشویق میکرد.
یکی از شاخصههای اصلی وب 2.0 ظهور اپلیکیشنها بود. از جمله آنها میتوان به پلتفرمهایی چون وردپرس و اسکوئراسپیس که امکان خودانتشاری را فراهم کردند و پلتفرمهای شبکههای اجتماعی همچون فیسبوک، اینستاگرام، لینکدین و یوتیوب که توسعه و مدیریت ارتباط همگانی را تسهیل کردند، اشاره کرد. این وبسایتها بر محتوای تولیدشده توسط کاربر، مشارکت و صفحهآرایی کاربرپسند تأکید میکنند. همه این موارد از ویژگیهای متمایز وب 2.0 هستند. به زبان ساده، وب 2.0 به ایده «اینترنت بهعنوان یک پلتفرم» تبدیل شد.
وب 2.0 تحولی است که اینترنت پس از حباب داتکام دستخوش آن شد، اما اینترنت بار دیگر در یک فرایند تحول قرار گرفته است. این فاز جدید اینترنت برای کاربران و تولیدکنندگان محتوا مزایای جدیدی به همراه خواهد داشت.
وب 3.0
وب 3.0 یک مفهوم کاملاً جدید نیست. امروزه آنچه آن را وب 3.0 در نظر میگیریم، در اصل تحت عنوان «وب معنایی» و توسط تیم برنرز لی، مخترع وب جهانگستر طرحریزی شده است. او این فضا را بهصورت یک اینترنت هوشمند که مستقلتر و بازتر است متصور شد.
وب 3.0 غیرمتمرکز خواهد بود
بر خلاف نسل 2.0 اینترنت که دادهها عمدتاً در مکانهای ذخیرهسازی متمرکز ذخیره میشدند، در وب 3.0 دادهها بهصورت غیرمتمرکز به هم متصل خواهند بود. همچنین در وب 3.0، کاربران میتوانند با بهکارگیری فناوری هوش مصنوعی و یادگیری ماشین با دادهها ارتباط برقرار کنند. در نهایت، وب 3.0 مفاهیم وب معنایی و هوش مصنوعی را با یکدیگر ترکیب خواهد کرد.
وب 3.0 از هوش مصنوعی بهره خواهد برد
بهکارگیری هوش مصنوعی این امکان را فراهم میکند که دادهها سریعتر و دقیقتر در اختیار کاربران قرار گیرد. ما از طریق برخی الگوریتمها میتوانیم تا حدی کاربرد این فناوری را در اینترنت مشاهده کنیم. بهعنوان مثال، میتوان به الگوریتمهایی اشاره کرد که به کاربران بر اساس تاریخچه جستجویشان، محصولات، ویدئوها و موارد دیگر را پیشنهاد میدهد. با این حال، فناوری هوش مصنوعی در فضای وب 3.0 حتی پیشرفتهتر خواهد بود.
بازگشت به مفهوم اولیه
وب 3.0 از جهاتی به مفهوم اولیه وب باز خواهد گشت، فضایی که در آن برای ارسال یک پست نیازی به کسب مجوز از یک مرجع مرکزی نیست و هیچ کنترل و نقطه آسیبپذیر مرکزی وجود ندارد.
وب 2.0 با ویژگیهای متمرکز سازی، نظارت و تبلیغات تهاجمی شناخته میشود، اما بهکارگیری فناوریهای غیرمتمرکزی چون بلاکچین محیط بازتری را فراهم خواهد آورد که در آن دادهها در اینترنت غیرمتمرکز خواهند بود. وب 3.0 به اپلیکیشنهای غیرمتمرکز امکان خواهد داد که جایگزین شبکههای اجتماعی متمرکزی چون فیسبوک شوند. در چنین شرایطی افراد مالکیت دادههای شخصی خود را حفظ خواهند کرد.
گسترش وب 3.0 از طریق پروتکلهای غیرمتمرکز امکانپذیر خواهد شد؛ بنابراین من پیشبینی میکنم آینده اینترنت، فناوری بلاکچین و رمزارزها با بهکارگیری قراردادهای هوشمند به یکدیگر متصل شده و خودکار شود.
وب 3.0 یک نسخه بهروزرسانیشده و پیشرفته از اینترنتی خواهد بود که امروزه استفاده میکنیم، اما بهدلیل تمرکززدایی مزایای بیشتری به همراه خواهد داشت:
- قابل راستیآزمایی؛
- بدون نیاز به اعتماد به یک شخص یا سازمان؛
- خودمختار؛
- بدون نیاز به دریافت مجوز از یک مرجع مرکزی.
یکی از جنبههای امیدوارکننده وب 3.0 ماهیت غیرمتمرکز آن است. این ویژگی کنترل اینترنت را از چنگ شرکتهای متمرکزی که در حال حاضر بر آن تسلط دارند، در خواهد آورد. در وب 3.0، وبسایتها و اپلیکیشنها به اطلاعات بیشتری دسترسی خواهند داشت و این اطلاعات به شیوه مفیدتری به کاربران ارائه خواهد شد.
چرا وب 3.0 اهمیت دارد؟
مدت زیادی است که چند شرکت بزرگ بر اینترنت تسلط دارند و افراد کنترل کمی داشتهاند. این سازمانها از ما میخواهند دادههای شخصی خود را در ازای دسترسی به پلتفرم و خدمات آنها در اختیارشان قرار دهیم و سالهاست از این طریق کسب درآمد میکنند.
اگر به امکان بازپسگیری مالکیت دادههای شخصی خود اهمیت میدهید، شما باید به وب 3.0 نیز اهمیت دهید. اگر میخواهید از اینترنتی استفاده کنید که مزایای یکسانی را برای همه کاربران فراهم کند، وب 3.0 شما را شگفتزده خواهد کرد.
بهعلاوه، اگر شما مزایای تمرکززدایی را درک میکنید، وقت آن رسیده که توجه خود را به وب 3.0 معطوف کنید. اگر شما نسخه اولیه وب جهانگستر را به خاطر دارید، وب 3.0 از بسیاری جهات مظهر آن است.