وقتی «تجارت الکترونیکی» با «اینترنت اشیا» ملاقات می‌کند

محمد زرین صدف / آنچه امروز ما به‌عنوان تجارت الکترونیکی می‌شناسیم، در آینده‌ای نزدیک با تغییراتی بنیادین روبه‌رو خواهد شد. هر چیز متصل به شبکه به یک کانال تجارت تبدیل می‌شود. در مورد آینده‌ای صحبت می‌کنیم که دو مفهوم «تجارت الکترونیکی» (E-Commerce) و «اینترنت اشیا» (Internet of Things) باهم ملاقات کرده و مفهوم «تجارت اشیا» (Commerce of Things) را رقم می‌زنند. در ادامه با جزییات بیشتری به این موضوع می‌پردازیم. با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.

تا پیش‌ازاین در مورد اینترنت اشیا و بنیان‌های فکری خالق این مفهوم برایتان نوشته بودیم. حالا می‌خواهیم کاربرد جدیدی از این مفهوم نامأنوس را به تصویر بکشیم. اینترنت اشیا – از خانه‌های هوشمند گرفته تا خودروهای متصل و گجت‌های هوشمند – این پتانسیل را دارد که به زیرساختی برای تجارت الکترونیکی آینده تبدیل بشود. اینترنت اشیا می‌تواند فرایند تجارت الکترونیکی را دگرگون کند. هم‌زیستی این دو پدیده، سفر مشتری برای خرید یک محصول، از کسب دانش لازم تا رسیدن به نیت خرید و درنهایت اقدام به خرید را متحول خواهد کرد. در این سیستم، پایانه‌های فروش، دیگر به صفحات وب، اپلیکیشن‌ها و دستگاه‌های PoS محدود نیستند. در این وضعیت، هر چیز (شیء یا کالا) به یک پایانه‌ی فروش (PoS) تبدیل می‌شود. اما مسیر رسیدن به این ادغام رؤیایی چیست؟ اینترنت اشیا چه وضعیتی دارد و چطور قرار است تجارت الکترونیکی را تحت تأثیر قرار بدهد؟

پیش‌بینی شده که طی سال‌های آینده تجارت الکترونیکی با سرعت زیادی به رشد خود ادامه دهد. «تجارت همراه» (m-commerce) یا همان تجارت بر بستر شبکه‌های موبایل، اوضاع به‌مراتب بهتری دارد. تجارت همراه با سرعتی دو برابر تجارت الکترونیکی سنتی به‌پیش می‌رود. پیش‌بینی شده که ارزش تجارت همراه تا سال ۲۰۱۸ به ۶۰۰ میلیارد دلار برسد.

از سوی دیگر ما پدیده‌ی نوظهور اینترنت اشیا را هم داریم. دوران ماه‌عسل اینترنت اشیا رو به‌پایان است و کم‌کم به سودآوری نزدیک می‌شود. تا سال ۲۰۲۰ به ازای هر کاربر تلفن همراه هوشمند، تعداد اشیای (چیزها یا گجت‌های) متصل، ۵ برابر خواهد شد. تا آن موقع ارزش بازار اینترنت اشیا به ۱٫۷ تریلیون دلار می‌رسد.

تا امروز، تجارت الکترونیکی و اینترنت اشیا، پا به‌پای هم و به‌طور موازی رشد کرده‌اند. اما به نظر می‌رسد این دو از یکجا به بعد، سفر مشترکی را شروع کنند. به کمک اینترنت اشیا، ماشین لباس‌شویی‌تان می‌تواند تشخیص دهد که پودر ماشین لباس‌شویی شما تمام شده؛ سپس بر اساس میزان مصرف و نوع لباستان قادر است پودر مناسب را پیشنهاد یا در صورت لزوم خودش سفارش دهد. خودروها می‌توانند بر اساس مسیر سفرتان، جایگاه‌های سوخت موجود و چندین پارامتر دیگر به شما پیشنهاد بدهند که کجا سوخت‌گیری کنید. درواقع اپلیکیشن گوگل ویز (Google Waze) همین حالا این کار را انجام می‌دهد.

پتانسیل ساعت‌های هوشمند و گجت‌های تندرستی هم در این زمینه خیلی زیاد است. یک سناریو را باهم مرور می‌کنیم: همان‌طور که می‌دانید ساعت‌ها و مچ‌بندهای هوشمند قادرند ضربان قلب، حرارت، وضعیت سلامتی و ریسک‌های سلامتی افراد را زیر نظر داشته باشند. تصور کنید که کانالی ارتباطی بین سازندگان گجت‌های تندرستی و شرکت‌های بیمه‌ی سلامت برقرار باشد. در این وضعیت، سازندگان این گجت‌ها می‌توانند بابت کنترل سلامتی بیمه‌شدگان، از شرکت‌های بیمه کمیسیون دریافت کنند.

همین حالا، تجارت الکترونیکی بزرگ‌ترین مدل درآمدزا برای توسعه‌دهندگان موبایل است. البته افراد و شرکت‌های معدودی این پتانسیل عظیم را درک کرده‌اند و اقلیت کمی دودستی به آن چسبیده‌اند. آن دسته از توسعه‌دهندگان موبایل که در حوزه‌ی تجارت الکترونیکی فعالیت می‌کنند، میانه‌ی درآمد ماهیانه‌‌شان در حدود ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار است. این رقم برای سایر توسعه‌دهندگان حدود ۲۰۰ تا ۳۵۰ دلار است.

بر اساس نظرسنجی وب‌سایت Developer Economics، تا ماه می ۲۰۱۵ تنها ۹ درصد توسعه‌دهندگان موبایل، زمینه‌ی کاری تجارت الکترونیکی را انتخاب کرده‌اند. این رقم از میان ۱۳ هزار توسعه‌دهنده‌ی موبایل در سطح جهانی به‌دست آمده است. البته پیش‌بینی می‌شود این آمار روزبه‌روز بیشتر شود. با راه افتادن مراکز پردازش سفارشات و همچنین پلتفرم‌های پرداخت یکپارچه و مدرن، مشکلات مربوط به مدیریت کالاها، مشتریان و تراکنش‌ها برطرف شده و توسعه‌دهندگان بیشتری به این سمت‌وسو کشیده می‌شوند.

با Dash Button آمازون، خرید اقلام روزانه مثل پودر لباس‌شویی یا تیغ اصلاح آسان می‌شود

دکمه‌ی خرید در کنار پست‌های شبکه‌های اجتماعی Pinterest

سرویس‌هایی مثل خرید آسان با Dash Button آمازون یا خرید از طریق پست‌های شبکه‌ی اجتماعی پینترست (Pinterest) هنوز در ابتدای راه هستند. اما می‌توان آن‌ها را اولین مثال‌های واقعی تلفیق اینترنت اشیا و تجارت الکترونیکی دانست. این دو مثال ساده چگونگی تکامل تجارت الکترونیکی را نشان می‌دهند. حالا دیگر مشتریان می‌توانند ‌به‌جای جست‌وجو و گشتن در میان هزاران یا میلیون‌ها کالا، به‌راحتی و در بطن زندگی واقعی و روزمره نسبت به انتخاب و خرید اقدام کنند. یافتن کالای موردنظر و فرایند پرداخت دو مورد از دردسرهای کاربران در خرید آنلاین است. با یکپارچه ‌شدن دو پدیده‌ی تجارت الکترونیکی و اینترنت اشیا تمام این مشکلات به حداقل رسیده و حتی حذف می‌شوند.

تجارت الکترونیکی اشیا (e-commerce of things)، تازه در ابتدای راه است. این پدیده‌ی جدید تأثیر عمیقی روی تجارت الکترونیکی و اینترنت اشیا می‌گذارد. حتی فرایند تولید، خرید و مصرف کالاها و محصولات هم متحول می‌شود.

منبع: دیجی کالا