راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

هر دم از این باغ بری می‌رسد / باهمتا هم بسته شد

به‌روز رسانی ۲۶ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۹: مخاطبان راه پرداخت دقت دارند که این مطلب مربوط به ۱۳ شهریور‌ماه ۱۳۹۵ است. در حال حاضر باهمتا فعال است و به صورت کامل با چارچوب‌های پرداخت‌یاری تطبیق دارد و مجوز فعالیت به عنوان پرداخت‌یار را دارد.


دوشنبه هفته گذشته یعنی 9 شهریور ماه بود که صبح را با خبر نامیمون بسته شدن استارت‌آپ فین‌تکی پی‌پینگ شروع کردیم و شنیده‌ها خبر از آن داشت که همه استارت‌آپ‌های فین‌تک کشور باید خودشان را برای بسته شدن سرویس‌هایشان آماده کنند. حالا دومین قربانی موج جدید محدودکردن استارت‌آپ‌های کشور توسط نهادهای نظارتی و حاکمیتی، از دم تیغ گذشت. امروز صبح، یعنی شنبه 13 شهریورماه 95 متوجه شدیم که استارت‌آپ فین‌تکی «باهمتا» هم سرویس‌هایش قطع شده است و هنوز مشخص نیست که چه نهادی مسئول این بسته‌شدن‌ها است؟ بانک مرکزی ایران؟ شاپرک؟ مرکز توسعه تجارت الکترونیکی؟ و یا …؟ هر چند شاپرک دستور قطع کردن سرویس‌های این استارت‌آپ‌ها را صادر کرده است ولی گفته می‌شود شاپرک صرفا دستورات بالادستی را اجرا می‌کند و خود تصمیم‌گیر نیست.

هر که هست خوب نیست! این همه نهادهای حاکمیتی و نظارتی و دولتی در مجامع مختلف دم از حمایت و همراهی می‌زنند ولی وقتی به پای عمل می‌رسد، به رنگ دیگری می‌شوند و ظاهراً به جر منافع ملی، به منافع دیگری هم فکر می‌کنند که ما خیلی از آن‌ها خبر نداریم. به قول حافظ: «واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند / چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می‌کنند». در هفته دولت شاهد رونمایی صدها طرح دولتی برای تولید اشتغال و حمایت از تولید ملی و جلوگیری از فرار مغزها بوده‌ایم از این طرف با گرز و داس و طبر افتاده‌ایم به جان ریشه جوان‌های نخبه‌ای که ماندن در کشور را به رفتن ترجیح داده‌اند. چه بگوییم که سینه پر از درد است.

در تازه‌ترین اقدام، استارت‌آپ باهمتا سرویس‌هایش قطع شد و این استارت‌اپ عملاً بسته شد. به همین منظور این استارت‌آپ اعلامیه‌ای را روی وب‌سایت خود منتشر کرده است که در ادامه آمده است:

دو سال پیش وقتی کار در شرکت دانش‌بنیان «باهمتا» را در حوزه فین‌تک (FinTech) شروع کردیم،‌ با دل‌هایی پر از امید تصمیم داشتیم تا نیازهای نوین کاربران شبکه پرداخت کشور را شناسایی و برای آن‌ها راه‌حل‌هایی نوآورانه و خلاق ارائه کنیم. سعی کردیم سرویس‌های خارجی را کپی نکنیم و برای مشکلات به توان تیم خودمان متکی باشیم و ضمن شناخت آخرین روندهای فناوری در دنیا، راهکاری بومی طراحی کنیم. سعی کردیم به کاربرانمان در بالاترین استانداردها سرویس بدهیم. سعی کردیم با وجود نبود قوانین کافی، در چهارچوب قوانین سرویس بدهیم و در طی مسیر مسئولین را برای تدوین قوانین لازم همراهی کنیم.

رشد و استقبال کاربران از سرویس «باهمتا» فوق‌العاده بود تا اینکه شش ماه قبل شاپرک بانک مرکزی به‌عنوان ناظر پرداخت‌های الکترونیک، اعلام کرد که این سرویس باید متوقف شود تا طرح موردبررسی قرار گیرد! باکمال تأسف از روز گذشته به دستور شاپرک درگاه‌های بانکی «باهتما» بسته شدند.

در تمام این مدت تلاشمان را کردیم به مسئولین منتقل کنیم که توقف یک کسب‌وکار نوپا به‌منظور تدوین قوانین لازم، مساوی با مرگ آن کسب‌وکار است. تمامی تلاشمان را کردیم و از مشاوران و کارشناسان این حوزه راهنمایی گرفتیم تا نشان دهیم الزامات و قوانین بانک مرکزی و ریسک‌های مربوط به ارائه این نوع خدمات را می‌شناسیم و در چهارچوب‌ها هستیم و تغییرات لازم را جهت نزدیک شدن به قوانین ناکافی موجود انجام دادیم. تمام تلاشمان را کردیم نشان دهیم در عرصه «فین‌تک» ضعف در قوانین وجود دارد و برای پاسخ به نیازهای پرداخت کشور باید قوانین جدید و به‌روز تدوین شوند و مسدود کردن سرویس‌هایی شبیه «باهمتا» نادیده گرفتن نیاز موجود در جامعه و پاک کردن صورت‌مسئله است.

در این شش ماه دقیقه‌ای نبوده که به حل این مشکل فکر نکنیم. کاری نبوده که انجام نداده باشیم. فردی نبوده که با او صحبت نکرده باشیم. از مسئولین دعوت می‌کنم که کمی به دو سال کار شبانه‌روزی تعدادی جوان متخصص این کشور فکر کنند. کمی به دو سال هزینه‌های زمانی و سرمایه‌گذاری چند صدمیلیونی بیندیشند. کاربرانی که با استفاده از این سرویس خدمات خود را توسعه داده بودند را در نظر بگیرند. مگر این‌ها منابع این سرزمین نیست؟ آیا تصمیمات این‌چنینی هدر رفت منابع و سرمایه این مملکت نیست؟

طرح پیشنهادی باهمتا در نامه‌ای به شماره ۲۴/۹۵/۱۵۰/۹۱۹۹ و به تاریخ 28/02/1395 به شاپرک ارائه شد و در بازگشت به این نامه، شاپرک طی نامه‌ای به شماره ۱۹۲۶/ص/۹۵ تاریخ 18/03/1395 ایرادات طرح را مطرح کرد و دستور غیرفعال شدن درگاه‌های باهمتا در اسرع وقت را صادر کرد! پس‌ازآن دیگر به هیچ‌کدام از نامه‌ها و درخواست جلسه‌های ما پاسخی داده نشد. ما اما به ایرادات شاپرک پاسخ گفتیم. این ایرادات و پاسخ‌ها را منتشر می‌کنیم تا بزرگان و کارشناسان پرداخت کشور نیز قضاوت کنند آیا شرکت نوپای ما شایسته چنین برخوردی بود؟

ایراد اول شاپرک:

با عنایت به مدل کسب‌وکاری طرح موصوف (ارسال لینک درگاه پرداخت اینترنتی از سوی دریافت‌کننده وجه به دارنده کارت و پرداخت از طریق درگاه پرداخت اینترنتی) و در نظر داشتن این نکته که در شبکه پرداخت کشور برای کسب‌وکارهای فروشگاهی استفاده از پایانه‌های فروش و برای کسب‌وکارهای مجازی استفاده از درگاه پرداخت اینترنتی متداول است، چه نوع کسب‌وکارهایی متقاضی استفاده از این مدل خواهند بود؟ بدیهی است تبادلات مالی که در آن فروش کالا و یا ارائه خدمت معینی صورت نمی‌پذیرد (مانند پرداخت هزینه شارژ ساختمان) در حوزه بانکی بوده و قابل‌ارائه در شبکه پرداخت کشور نخواهند بود.

پاسخ:

نکته قابل‌تأمل این است که مطرح کردن چنین سؤالی در تضاد آشکار با توسعه زیرساخت‌های پرداخت کشور است. آیا قرار است تا ابد همین دو ابزار پاسخگوی نیازهای پرداخت کشور باشد؟ در حال حاضر کاربرانی از خدمات باهمتا استفاده می‌کنند که هم پایانه فروش دارند و هم درگاه اینترنتی، اما هنگامی‌که با خدمات نوآورانه و دارای ارزش‌افزوده برخورد می‌کنند، با اشتیاق از این خدمات استفاده می‌کنند. چراکه راهکارهای جدید ارائه شده، فراتر از مسئله ابتدایی دریافت وجه کالا از طریق پایانه فروش و درگاه اینترنتی بوده و پاسخگوی بسیاری از نیازهای مدیریتی آن‌ها هم هستند. آیا قرار است نوآوری به چارچوب‌های قوانین و مقرراتی که سال‌ها پیش وضع شده‌اند محدود شود؟ یا قوانین باید در جهت رفاه عمومی مردم با نوآوری‌ها همگام شوند؟

ایراد دوم شاپرک:

تجمیع وجوه ناشی پرداخت هزینه کالا یا خدمات صرفاً در حساب بانکی پذیرنده ممکن خواهد بود و وجود هرگونه حساب واسط برای این منظور مغایر با الزامات و مقررات شبکه پرداخت کشور تلقی می‌شود.

پاسخ:

در همکاری با شرکت‌های پرداخت، برای کاربران باهمتا درگاه اینترنتی مستقل ایجاد شده و پول به‌حساب آن‌ها مستقیم واریز می‌شد و تجمیعی صورت نمی‌گرفت. تنها کاربران جدید تا زمان ایجاد درگاه مستقل، وجه آن‌ها به‌حساب باهمتا واریز می‌شد و باهمتا با آن‌ها تسویه انجام می‌داد و این نیز به دلیل محدودیت‌های زیرساخت پرداخت کشور بود. در مذاکرات با مرکز توسعه تجارت و شاپرک بانک مرکزی قرار بود مجوزی با عنوان تجمیع کنندگان پرداخت‌های خرد ابلاغ شود که آن هم اتفاق نیفتاد.

ایراد سوم شاپرک:

در پرداخت‌های از طریق باهمتا، در ازای ارائه سرویس پرداخت الکترونیک، کالا یا خدمات مرسوم ارائه نمی‌گردد و احتمال پول‌شویی وجود دارد.

پاسخ:

در همکاری که بین ما و شرکت‌های پرداخت الکترونیک صورت گرفته بود تمامی کاربرانی که برای آن‌ها درگاه مستقل ایجاد می‌شد احراز هویت و احراز اهلیت می‌شدند و زمینه فعالیت آن‌ها مشخص و مجوزهای لازم دریافت می‌شد. کاربران جدید نیز سقف محدود در پرداخت داشتند که ریسک پول‌شویی را تا حد بسیار خوبی کم می‌کرد و سابقه دوساله فعالیت باهمتا نشان داد که حتی یک مورد نیز اتفاق نیفتاده و این به دلیل استفاده از روش کارآمدی بود که ما در پیش گرفته بودیم. از طرف دیگر موضوع پول‌شویی یک بحث کلان اقتصادی و مالی است که قوانین مشخص و نظارت دقیق مسئولان و نهادهای مسئول متضمن کاهش ریسک آن است و نه مسدود کردن سرویس‌های جدید اینترنتی که اتفاقاً درنهایت به شفاف شدن تبادلات مالی در کشور کمک می‌کنند.

ایراد چهارم شاپرک:

ازآنجایی‌که شبکه پرداخت الکترونیک کشور به‌منظور ارائه سرویس‌های پرداخت و نه انتقال وجه ارائه خدمت می‌کند، نقل‌وانتقال وجوه از این بستر خلاف مقررات کلان بانک مرکزی ج.ا.ا بوده و می‌بایست از طریق سرویس‌های بانکی اقدام شود.

پاسخ:

بازه زمانی تسویه با کاربران مطابق قوانین شاپرک (یک‌بار در روز) است و قابل‌رقابت با زیرساخت انتقال وجه مانند کارت به کارت و پایا و … نیست و کاربران به‌هیچ‌وجه برای نیازهای انتقال وجه از سرویس باهمتا استفاده نمی‌کردند چراکه روش‌های دیگر بسیار سریع‌تر و ارزان‌تر هستند.

ایراد پنجم شاپرک:

به دلیل استفاده این طرح از درگاه پرداخت اینترنتی، کسب نماد اعتماد الکترونیکی از مرکز توسعه تجارت الکترونیک الزامی بوده و تاکنون سایت موردنظر دارای نماد اعتماد الکترونیکی نشده است.

پاسخ:

سرویس باهمتا اپلیکیشن موبایل است و مرکز توسعه تجارت به‌عنوان متولی نماد اعتماد، روالی برای بررسی اپلیکیشن‌های موبایل ندارد و طبق بخشنامه موجود اپلیکیشن‌های موبایل می‌توانند از درگاه پرداخت اینترنتی بدون داشتن نماد اعتماد الکترونیکی و با امضای قرارداد و احراز هویت در نزد شرکت پرداخت الکترونیک از درگاه پرداخت اینترنتی استفاده کنند. همچنین با پیگیری و مکاتباتی که با مرکز توسعه تجارت انجام دادیم، پرونده‌ای به شماره ۱۷۲۳۰۱۹۰ از تاریخ ۱۳۹۴/۱۱/۳۰ نزد مرکز توسعه تجارت، جهت اعطای نماد باز کردیم و تمامی تاییدات لازم را اخذ نمودیم، ولی هنوز بعد از شش ماه در وضعیت تأیید مدیریت مانده است.

طبق قانون برنامه ششم توسعه، آگه ظرف شش ماه از زمان اعلام فعالیت و درخواست به مرجع مربوطه، قانونی وجود نداشته باشد، کسب‌وکار مجاز به فعالیت است.

ایراد ششم شاپرک:

با توجه به بررسی طرح ارسالی، اقلام تراکنشی ردوبدل شده مابین باهمتا و شرکت پرداخت مبهم بوده و در صورت ارسال شماره کارت به باهمتا، این امر خلاف الزامات شاپرک است.

پاسخ:

برای ایجاد حساب کاربری در باهمتا به‌هیچ‌عنوان شماره کارت از کاربران گرفته نمی‌شود و شماره شبا گرفته می‌شود که با الزامات شاپرک تناقضی ندارد. در هنگام پرداخت نیز کاربران اطلاعات کارت خود را در درگاه بانکی وارد می‌کنند و اطلاعات در باهمتا وارد نمی‌شود.

ضمن احترام به افرادی که با ایرادات این‌چنینی دستور مسدود کردن سرویسی را که سال‌ها برای آن زحمت کشیده‌ایم و هزینه کرده‌ایم را صادر کرده‌اند، حق قانونی خود می‌دانیم که در چهارچوب قوانین نسبت به این حکم ناعادلانه و غیر کارشناسی اعتراض و دادخواهی کنیم و از مراجع ذی‌ربط ازجمله معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، رئیس بانک مرکزی و دبیر شورای عالی فضای مجازی می‌خواهیم حق ما جوانانی که برای یک کسب‌وکار ساده و نوآورانه اینترنتی با چنین تضییقاتی و مشکلاتی روبه‌رو شده‌ایم را بازستانند.

مرا مهر سیه‌چشمان ز سر بیرون نخواهد شد / قضای آسمان است این و دیگرگون نخواهد شد

خدا را محتسب ما را به فریاد دف و نی بخش / که ساز شرع از این افسانه بی‌قانون نخواهد شد

تیم باهمتا

3 دیدگاه
  1. بینام می‌گوید

    من موندم چرا کسی کاری به زرین پال نداره! اون هم که درگاه واسط هست و طبق نامه مغایر با قوانین است!

  2. PM می‌گوید

    به نظر بنده بایستی به دو روش عمل نمود :
    1 – تحریم کردن نمایشگاه الکامپ 2016 ، بگونه ای که همگاه به چشم ببیند و باور کنند که بیتدبیری حاکم بر حمایت از کسب و کار است
    2 – دوستان دور هم جمع بشوند و یک نامه اعتراض آمیز به رهبری ( حضرت آیت الله خامنه ای ) ارسال بشود و درخواست قرار ملاقات با وی داشته باشند
    بلکه مسئول و مسئولین پشت پرده مشخص و راه چاره ای اندیشیده شود ، دنیا اکنون دنیای تکنولوژی میباشد هر روز یک ایده یک اختراع و نوآوری ، دیگر دوران چرتکه و ماشین حساب و کاغذبازی نیست
    چگونه میشود قانون تک تک دوستان را زیر نظر دارد و بطور دقیق و خیلی سریع برخورد میکند ولی برای زرین پال که حتی دامنه های مورد استفاده فاقد پرونده نماد که یکی از ابتداعی ترین کارها در ضمینه اعتمادسازی بشمار میرود ، نادیده میگیرد از طرفی دارای درگاه های بانکی مختلف میباشد ، در پنل کاربری هم بصراحت لینک های بازاریابی و جذب کاربر با پورسانت را ارائه مینماید ،از طرفی پول ها همیشه حداقل 4 روز بلوکه میشوند ولی نه شرکت شاپرک میبیندشان ، نه سامانه نماد و نه اینکه سازمان مجرمانه کشور و سازمان ساماندهی کاری به کارشان دارند
    مگر بی قانونی فراتر از این که تا این اندازه چشم پوشی و در این وسعت نادیده گرفتن فرد مورد نظر

    رتبه الکسای زرین پال : 80
    رتبه الکسای باهمتا : 31,982

    بنظر شما چند دقیقه زمان میبرد که سایت باهمتا رو پیدا کرد و چه مقدار زمان برای دیدن زرین پال؟
    این واقعا بی تدبیری و بی لیاقتی و بی سوادی فرد مسئول رو میرساند که سعی بر له کردن نخبگان کشور را دارد .

  3. حسین می‌گوید

    از یه طرف میگن جوانان کارآفرینی کنن. این این طرف میان جلوی نوآوری اونا رو میگیرن. کارآفرینی فقط فروش یه جنس نیست! ارائهٔ خدمات جدید هم یه نوع کارآفرینی هست.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.