پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
رضا قربانی / دو هفته گذشته در همین صفحه گزارشی تحلیلی منتشر کردیم درباره این‌که در دو سال گذشته هزینه‌های انجام تراکنش‌های پرداخت در ایران افزایش‌یافته است. این گزارش فیدبک‌هایی داشت و ایرادی از طرف برخی دوستان گرفته شد که اگر درصد رشد تراکنش‌ها در سال ۹۳ و ۹۴ را ببینیم متوجه می‌شویم که نه‌تنها به ازای هر تراکنش هزینه افزایش نیافته بلکه شاهد اندکی کاهش هزینه به ازای هر تراکنش در سال ۹۴ نیز هستیم؛ یعنی افزایش هزینه‌های تراکنش با توجه به افزایش تعداد تراکنش‌ها در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ طبیعی است. درباره این موضوع فعلاً نمی‌توانم قضاوت کنم و نیاز به تحلیل بیشتر وجود دارد اما با فرض درست بودن کاهش هزینه به ازای هر تراکنش می‌خواهم بگویم آن چیزی که مهم است و در آن گزارش هم وجود داشت و نباید به حاشیه برود این است که هزینه سرسام‌آوری بابت پرداخت‌های الکترونیکی داده می‌شود که گویی بانک‌ها و مردم توافق کرده‌اند بانک‌ها آن را نپردازند ولی در مقابل از طریق سود بانکی به مردم تحمیل کنند. حرف اصلی آن گزارش که مطمئناً رگولاتور بانکی هم آن را قبول دارد این است که هزینه تراکنش را مصرف‌کننده باید بپردازد نه این‌که سیستم بانکی این هزینه را بپردازد و بعد از طریق سود بانکی به مردم تحمیل کند. برخی ممکن است بگویند چه تضمینی وجود دارد که سیستم بانکی این هزینه را بگیرد و بعداً باز هم سودهای کلان بانکی را بر مردم تحمیل نکند؟ هیچ تضمینی وجود ندارد اما تا زمانی که ساختار یک کسب‌وکار اشتباه است، تغییر در آن و بهبود اوضاع هم ممکن نیست. این احتمال وجود دارد که این جراحی هم انجام شود اما مشکلات رفع نشود اما این‌که این جراحی انجام نشود و مشکلات به‌صورت یک سرطان بدخیم درآید حتمی است. بیماری داریم که دچار یک مرض مسری شده که اگر درمان نشود همه را بیمار خواهد کرد. بسیاری از تولیدکنندگان از سیستم بانکی گلایه دارند و گلایه آن‌ها هم به‌حق است. تولیدکنندگان می‌گویند که بانک‌ها به آن‌ها وام نمی‌دهند و در عوض به شرکت‌های زیرمجموعه‌شان وام‌های ارزان می‌دهند. تا زمانی که این رقابت نابرابر وجود دارد سیستم بانکی به نفع تولید عمل نمی‌کند و هرکسی به دنبال سود خودش خواهد بود. برخلاف تصور این سیستمِ بازار و اقتصاد آزاد نیست. این‌که رانت‌های قانونی و غیرقانونی تولید را سرکوب کند و کسب‌وکارها را فلج کند با هیچ‌کدام از اصول اقتصاد بازار نمی‌خواند. در ایران متأسفانه از دو طرف تحت‌فشار شدید هستیم: یکی آن‌ها که افکار سوسیالیستی دارند و کسانی که دیدگاه‌های سودجویانه دارند و کسب سود در کسب‌وکار را معادل سودجویی جا زده‌اند. در همین ستون و چند شماره پیش نسبت به رشد کاسب‌هایی که آبروی کاسبی را می‌برند هشدار داده بودم.
مشکلات بزرگ را نمی‌توان یک‌باره حل کرد و هرکسی از هرجایی که هست باید شروع کند. اصلاح نظام کارمزدی بانک‌ها در ایران یکی این اقدامات کوچک است که در کنار صدها و هزاران اقدام کوچک دیگر منجر به نجات اقتصاد ایران می‌شود.
منبع: هفته‌نامه عصر ارتباط
