ارزش‌آفرینی برای مشتریان بانک‌ها و خلق کسب‌وکارهای جدید با کمک کلان داده‌ها

مدیر مرکز فینوا با اشاره به اهمیت توجه به کلان داده‌ها گفت: «بانک‌ها می‌توانند به کمک کلان داده‌ها هم ارزش‌های زیادی برای مشتریانشان خلق کنند و هم می‌توانند با مشاهده روندها و تحلیل رفتارهای مشتری، کسب‌وکارهای جدیدی را ایجاد کنند.»

ناصر غانم‌زاده در حاشیه سمینار تخصصی کاربرد کلان داده‌ها در سازمان‌های بزرگ، در خصوص اهمیت استفاده از کلان داده‌ها در بانک‌ها گفت: «واقعیت این است که بانک‌ها سال‌هاست که چه در دنیا و چه در ایران مدل کسب‌وکاری مشخصی داشتند. الآن همه بانک‌ها در حوزه محصولات و خدمات تقریباً به یک جایگاه مشابه رسیده‌اند؛ بنابراین اگر بخواهند مشتریانشان را حفظ کنند و یا مشتریان بیشتری جذب کنند، باید ارزش بیشتری برای مشتری ایجاد کنند. از سوی دیگر، مشتریان نیز در کنار خدمات رایج بانکی خدمات بیشتری می‌خواهند. از طرف دیگر، بانک‌ها تعداد زیادی مشتری دارند که هرکدامشان تراکنش‌های متعددی انجام می‌دهند که داده‌های هر کدام از آن‌ها موجود است؛ بنابراین بانک‌ها بدون اینکه خودشان متوجه باشند روی چاه نفت یا یک گنجی از داده خوابیده‌اند که کسب‌وکارهای جدید زیادی را می‌توانند بر اساس آن‌ها ایجاد کنند. جامعه مخاطب این کسب‌وکارهای جدید می‌تواند گروه‌های مختلفی باشد؛ مثلاً خود مشتریان بانک یکی از مشتریان بالقوه این کسب‌وکارها هستند؛ برای مثال یکی از استارت‌آپ‌هایی که ما در مرکز فینوا روی آن کار می‌کنیم این طور است که با توجه به اطلاعات بسیار ساده‌ای که از مشتریان می‌گیرد و بر اساس رفتار تراکنش‌هایشان به آن‌ها کمک می‌کند که پول ذخیره کنند. این یکی از ساده‌ترین نمونه کارهایی است که می‌توان با کمک کلان داده انجام داد؛ بنابراین بانک‌ها می‌توانند به کمک کلان داده‌ها هم ارزش‌های زیادی برای مشتریانشان خلق کنند و هم می‌توانند با مشاهده روندها و تحلیل رفتارهای مشتری، کسب‌وکارهای جدیدی را ایجاد کنند.»

این متخصص خلق کسب‌وکارهای نوآورانه در پاسخ به اینکه بانک‌ها برای بهره‌برداری از کلان داده‌ها باید از کجا شروع کنند، گفت: «اولین چیز این است که اصلاً بهره‌برداری از کلان داده‌ها، دغدغه مدیران ارشد بانکی باشد؛ یک دوستی داشتم که می‌گفت در ایران ما روی داده‌های معمولی هم کار نمی‌کنیم چه برسد به کلان داده‌ها. حالا اگر دغدغه استفاده از کلان داده‌ها در جایی وجود داشت می‌رویم سراغ قدم بعدی. اگرچه حجم داده‌ها زیاد است اما چون این داده‌ها متعلق به مردم است باید امنیت آن‌ها را حفظ کرد؛ پس فکر می‌کنم گام دوم شاید ملاحظات امنیتی است که باید مجموعه قوانینی را برای آن تدوین کنند. بعد از تدوین این قوانین، دو رویکرد وجود دارد یکی اینکه بانک‌ها داخل خودشان به تحلیل داده‌ها بپردازند و رویکرد دوم این است که آن‌ها را به‌صورت مجموعه داده‌هایی در اختیار شرکت‌های دیگری قرار دهند که آن‌ها روی این داده‌ها کار کنند. هر دو رویکرد وجود دارد. در هر دو رویکرد بانک می‌توان به خواسته خودش برسد؛ مثلاً برای وام دادن اگر بانک از روی رفتار چند سال گذشته مشتری بتواند ضریب احتمال بازگشت تسهیلات را مشخص کند دیگر لازم نیست که از مشتری بخواهد برود چند ضامن بیاورد. رفتار مشتری، ضامن خود مشتری است.»

غانم‌زاده در پایان به‌عنوان متخصصی که تعامل زیادی با تیم‌های استارت‌آپی دارد، در خصوص چالش‌هایی که استارت‌آپ‌های فعال در حوزه کلان داده‌ها با آن‌ها مواجه هستند، گفت: «دو چالش اساسی وجود دارد که چون بانک‌ها ذهنیت درستی از پتانسیل‌های کلان داده‌ها ندارند و چون این افراد جوان هستند، به آن‌ها اعتماد نمی‌کنند. دوم اینکه هیچ کانالی برای اینکه داده در اختیار این افراد قرار بگیرد وجود ندارد. تا زمانی که ذهنیت بانک‌ها و مدیران به سمت کلان داده نرود نمی‌توان هیچ کاری برای این حوزه انجام داد.

به نظر من، الآن ما در حال فکر کردن به این هستیم که آیا قدم اول را در خصوص کلان داده‌ها برداریم یا نه؛ امیدوارم که خیلی سریع پیش برویم و استفاده از کلان داده‌ها جایگاه واقعی خودش را پیدا کند و رقابت واقعی میان بانک‌ها به وجود آورد.»