پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
رضا قربانی / پیتر سَنْدز بانکدار معروفی است؛ اهل انگلیس و باتجربه، در بانکداری. چند روز پیش با خوشحالی یادداشتی نوشته که بالاخره قرار شد انتشار اسکناس ۵۰۰ یورویی متوقف شود. چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ماه بانک مرکزی اروپا اعلام کرد که دیگر اسکناس ۵۰۰ یورویی منتشر نمی‌کند. آن‌ها نگران جرایم مالی هستند که اسکناس‌های درشت انجام آن‌ها را تسهیل می‌کند. حذف اسکناس‌های درشت قرار است کارِ جابجایی، انتقال و نگهداری پول را برای جنایتکاران سخت‌تر کند. هرچند که این تصمیم، جرایم مالی، تامین مالی تروریسم، فرار مالیاتی و فساد را ریشه‌کن نمی‌کند، اما آن را محدود‌تر می‌کند. اینکه چقدر محدود می‌کند هم بستگی به جایگزین‌های نقد و غیرنقد ۵۰۰ یورویی دارد. جایگزین‌های ۵۰۰ یورویی، ۱۰۰ یورویی و ۲۰۰ یورویی و ۱۰۰۰ فرانکی سوئیس هستند. حتی ممکن است در آینده نزدیک انتشار ۲۰۰ یورویی برای پر کردن جای خالی ۵۰۰ یورویی افزایش بیاید که این داستان تامین مالی تروریسم درباره ۲۰۰ یورویی هم تکرار می‌شود. این حذف تا سال ۲۰۱۸ انجام می‌شود و اگر انتشار ۱۰۰ و ۲۰۰ یورویی افزایش یابد، در نتیجه گویی اتفاقی نیفتاده است. مواردی هم وجود دارد که حذف اسکناس‌های درشت تاثیر محسوسی در مقابله با جنایتکاران نداشته است.
سندز جزو کسانی است که تصور می‌کنند اسکناس تا سال‌های سال در جامعه وجود خواهد داشت و نفس می‌کشد. او که به آرمانشهر جامعه بدون پول نقد اعتقادی ندارد می‌گوید که پول نقد راحتی بی‌همتایی دارد. پول نقد نیاز به زیرساخت و اینترنت و انرژی ندارد. همه آن را می‌شناسند و کاربردش ساده است و مهم‌تر از همه گمنام و غیرقابل ردیابی است و این در خدمت حریم خصوصی جامعه است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود پول نقد را دوست داشته باشیم.
مثلا اگر شما بخواهید ۵۰ دلار به صورت نقد هزینه کنید و نخواهید خیلی شفاف و روشن باشد، یک اتفاق معمولی است. اما اگر بخواهید ۱۰۰ هزار دلار معامله نقدی انجام دهید و نخواهید کسی آن را ردیابی کند احتمالا یک جای کارتان اشکال دارد. یا پای فعالیت‌های غیرقانونی در میان است و یا فساد و پول‌شویی و فرار مالیاتی. سندز معتقد است زمانی می‌توان به موفقیت طرح بانک مرکزی اروپا امیدوار بود که هر چه سریع‌تر شاهد جمع شدن اسکناس‌های درشت و البته محدود شدن جایگزین‌های آن باشیم.
در ایران هم قرار شده معامله‌های بالای ۵ میلیون تومان از طریق سیستم بانکی انجام شود که مالیات آن را به عنوان هزینه قبول کند. اینکه پرداخت‌هایی از یک حد بالا‌تر باید غیرنقد انجام شود کلا تصمیم درستی است. اینکه یک معامله ۱۰ میلیون تومانی به صورت نقدی انجام شود قابل دفاع نیست. چند سالی هست که مالیات در ایران جدی شده و در سال‌های آتی، ما هم چاره‌ای نداریم جز محدود کردن اسکناس‌های درشت. هرچند ما معادل ۵۰۰ یورویی در اسکناس‌هایمان نداریم.
اسکناس‌های ۵۰۰ و ۱۰۰۰ و حتی ۲۰۰۰ و ۵۰۰۰ تومانی اسکناس‌های پرکاربردی هستند. اینکه دستگاه‌های عابربانک ۵۰ هزار تومانی تحویل می‌دهند، پاسخی نامناسب به یک نیاز است. از یک حدی بالا‌تر طبیعی است که تراکنش می‌تواند الکترونیکی انجام شود. اما از یک حدی پایین‌تر (مثلا ۱۰ هزار تومان) به صرفه نیست که تراکنش غیرنقدی انجام شود، حداقل تا زمانی که کیف پول الکترونیکی نداریم؛ هدایت مردم به انجام تراکنش‌های خرد با ابزارهای گران به صورت الکترونیکی اشتباه است. اینجا هم باز می‌رسیم به داستان کارمزد. هر جور که وارد این ماجرا‌ها می‌شویم داستان کارمزد قصه پر آب چشم است. تا زمانی که کارمزد تراکنش را از مصرف‌کننده نهایی نگیریم، همه چیز بیشتر به هم گره می‌خورد و همه ما در حال غرق شدن هستیم.
من هم مانند سندز علاقه‌ای به جامعه بدون پول نقد ندارم و جامعه سالم را ترجیح می‌دهم! کارمزد آخرین امید به تطهیر سیستم بانکی است و متاسفانه هنوز جدی گرفته نشده است!
منبع: هفته‌نامه عصر ارتباط
