راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

کلاهبرداری ۴ میلیاردی با خودپردازهای کرایه‌ای

شنیدن اخباری درباره کلاه‌برداری از طریق خودپرداز برایمان دیگر امری عادی شده بود و هر بار هم شگردهای مختلف رونمایی می‌شدند تا اینکه چند روز پیش از یک کلاهبرداری میلیاردی خبری شنیدیم که کلاه‌بردار محترم بدون چسب مالیدن به صفحه‌کلید و کار گذاشتن دوربین روی خودپرداز و این‌گونه شگردها با افتتاح سه هزار حساب قرض‌الحسنه و انتقال وجه بین آن‌ها در مدت کوتاهی 4 میلیارد تومان را به جیب زده است. این بار از مردم و صاحبان کارت‌ها کلاه‌برداری نشده بلکه این بانک‌ها هستند که سرشان کلاه رفته آن هم با همکاری بانک. است.

این خبر زنگ خطری است درباره کسب‌وکار جدید بانک‌ها که نه خدمت جدید به مشتریان است و نه بنگاه‌داری، روش جدید بانک‌ها برای خلق پول چیزی نیست جز کرایه دادن خودپرداز. در حال حاضر این کار بیشتر در پیشخوان‌ها دولت انجام می‌شود. بانک به پیشخوان‌ها خودپرداز کرایه می‌دهد و ماهیانه مبلغی به‌عنوان کرایه از آن‌ها می‌گیرد. هر تراکنشی هم که روی دستگاه انجام می‌شود درصدی از کارمزد آن برای بانک و درصدی هم برای اجاره‌کننده می‌ماند. پول گذاری هم به عهده اجاره‌کننده است. حالا حساب کنید چه کلاه‌برداری‌هایی از طریق این دستگاه خودپرداز می‌توان انجام داد.

.

کلاه‌برداری 4 میلیارد تومانی

برگردیم به ماجرای خودمان، داستان مفصل این کلاه‌برداری را ناصر سراج، رئیس سازمان بازرسی کل کشور از مالزی برای خبرنگاران شرح داد. او که برای شرکت در شانزدهمین کنفرانس بین‌المللی مبارزه با مفاسد مالی در کوالالامپور به سر می‌برد داستان را این‌گونه برای خبرنگار ایرنا شرح داد: «این فرد با همکاری یک بانک، نزدیک به سه هزار حساب قرض‌الحسنه افتتاح و سه هزار کارت ای.تی.ام دریافت کرده است. میزان موجودی این حساب‌ها کم بود. اما این فرد 9 دستگاه ای.تی.ام نیز دریافت و 8 دستگاه را در یک مرکز پیشخوان دولت و یک دستگاه را در منزل نصب‌کرده بود.»

کلاه‌بردار 4 میلیاردی یک کارگری افغان را به کار گرفت که با استفاده از این 9 دستگاه خودپرداز شب‌ها بین حساب‌ها انتقال وجه بزند. به‌این‌ترتیب بابت هر تراکنش کارمزدی نصیب صاحب خودپرداز که شخص کلاه‌بردار بود می‌شد. که مجموع آن‌ها 4 میلیارد تومان شده است.

کلاه‌برداری در این ابعاد و به این روش بدون همدستی بانک تقریباً غیرممکن است نکته‌ای که سراج نیز به آن اشاره‌کرده است: «حدود 20 میلیارد ریال آن را به بانکی که دستگاه‌های ای.تی.ام را در اختیارش قرار داده پرداخت کرده است.»

یک کلاه‌برداری در چنین ابعادی و با این روش عجیب به نظر می‌آید. این سؤال مطرح می‌شود که کلاه‌بردار 3 هزار کارت بانکی را از کجا آورده است با توجه به این‌که نمی‌توانسته از بانک همکار این کارت‌ها را بگیرد چراکه در این صورت این بانک به‌عنوان صادرکننده باید متحمل کارمزد تراکنش‌ها می‌شده است.

شاید این سؤال پیش آید که انتقال وجه کارت به کارت از خودپرداز کارمزد حداقل 500 تومانی از کارت مبدأ کسر می‌کند و بنابراین شخص هر بار متحمل کارمزد 500 تومانی شده پاسخ هم این است که از طرف دیگر یک کارمزدی از صادرکننده کارت به بانک صاحب خودپرداز می‌رسد که این میان بانک و اجاره‌کننده خودپرداز تقسیم می‌شود. اما ممکن است از روش‌های دیگری هم برای کلاه‌برداری استفاده‌شده باشد برای مثال برداشت وجه. ممکن است ازآنجایی‌که برداشت وجه از خودپرداز در ایران کارمزد ندارد، شخص کلاه‌بردار شب‌ها با استفاده از کارت از حساب‌ها پول دریافت می‌کرده و دوباره این پول‌ها را در خودپرداز می‌گذاشته و این روال کارمزد سنگینی را نصیب صاحب خودپرداز کرده است.

.

کارمزد کمر بانک صادرکننده را شکست

جالب است که این کلاه‌بردار زرنگ با علم به مدل کارمزدی غلط در ایران چنین نقشه‌ای کشیده است. درحالی‌که در کشورهای توسعه‌یافته دارنده کارت بابت هر بار دریافت پول از خودپرداز باید کارمزدی بپردازد در ایران صادرکننده کارت کارمزد می‌دهد که این کارمزد بین شتاب و صاحب خودپرداز تقسیم می‌شود. در این داستان هم شتاب و صاحب دستگاه هستند که منتفع می‌شوند. بنابراین این روش به درآمدزایی برای برخی‌ها مثلاً دفاتر پیشخوان تبدیل شده است.

در این میان این بانک صادرکننده است که نه‌تنها سرش بی‌کلاه می‌ماند بلکه کلاه از سرش هم برداشته می‌شود و فقط کارمزد می‌دهد. کارشناسان می‌گویند 4 میلیارد تومان فقط سهم کارمزدی بوده که صاحب خودپرداز دریافت کرده درحالی‌که اگر میزان کارمزد دریافتی شتاب و صندوق مشاع را هم در نظر بگیریم حدود 5.4 میلیارد تومان بانک یا بانک‌های صادرکننده متحمل شده‌اند.

.

خودپرداز کرایه می‌دهیم

البته کارشناسان با محاسباتی نشان می‌دهند که چنین درآمدی در مدت کوتاه غیرممکن است همچنین داشتن 3 هزار حساب هم برای یک شخص امری باورنکردنی است. اگر از ابعاد این ماجرا بگذریم، موضوع قابل‌توجه کسب‌وکار جدید بانک‌هاست که با اجاره دادن خودپردازها به دنبال ایجاد منابع جدید مالی هستند؛ کسب‌وکاری که در آن حتی پول گذاری هم توسط اجاره‌کننده انجام می‌شود.

موضوع کارمزد برداشت وجه هم که تابه‌حال داد خیلی از کارشناسان را درآورده است هم مطرح است. کسر این کارمزد از دارنده کارت می‌تواند جلوی بسیاری از چنین کلاه‌برداری‌ها را بگیرد و بانک‌های صادرکننده هم مجبور به پرداخت کارمزدهای سنگین نمی‌شوند. در حال حاضر که درصد بالایی از پرداخت‌های مردم از طریق کارت‌خوان‌ها و پرداخت الکترونیکی قابل انجام است نیاز به اسکناس کاهش پیداکرده و اعمال این کارمزد می‌تواند به کاهش پولِ نقد در جامعه و کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس هم کمک کند.

مینا والی

منبع: هفته نامه عصرارتباط

13 دیدگاه
  1. رضا کمتلی می‌گوید

    چرت و پرت محض هست
    یک طرف قضیه اینکه فرد بالفرض۳۰۰۰ حساب و عابر بانک و کارگر افغانی بگیرد که کارت به کارت کند
    مساله اصلی اینه که از هر تراکنش کارت به کارت۵۰۰ تومان هزینه از هر کارت کم میشه که۲۵۰ به حساب بانک عامل میره و ۲۵۰ سود دستگاه دار محاسبه میشه و اگر این فرد با کارت خودش کارت به کارت کنه که در هر تراکنش به جای سود، ۲۵۰ هم کم اورده!!!

    1. ناشناس می‌گوید

      آقا رضا کارت به کارت نکرده ، بلکه برداشت پول انجام داده و میدونی که برداشت پول کارمزد از دارنده کارت کم نمیکنه

  2. من می‌گوید

    از این هم که بگذریم و فرض کنیم پول گرفته هر برداشت چه قدر کار مزد داره چه قدر طول بکشه پول بگیری دوباره ببری بریزی به حساب تازه میگه حسابها مال بانکهای صاحب خود پرداز نبوده اگر این طوری بوده میشه از پول گرفتن کار مزد گرفت که در اون صورت دیگه نمیشه انتقال داد چون از هر انتقال 500 از صاحب حساب کم میشه که دیگه صرف نمیکنه این که صاحب خود پرداز یعنی شخصی که خود پرداز رو میخره یا اجاره میکنه میتونه با راهکارهایی درآمد خودش رو بالا ببره یا با جابه جایی یا با گرفتن پول و واریز مجدد به بانک برای خودش درآمد ایجاد کنه درسته ولی در کوتاه مدت همچین پولی نمیشه و فقط برای زمین زدن این طرح ودلیل مخالفان هم اینه که فقط کارمهندان بانک تونستن این نوعه درآمد ها رو داشته باشن که این استفاده از رانت و استفاده از پول مردم برای رشد مالی کارمنهدان بانک باعث شده که برن زیر ذره بین همین

  3. سید مجید احمدی می‌گوید

    آیا این راه اندازی عابر بانک خوبه یه دوستام پیشنهاد داده و واسم توضیح دا ده شما نظری دارید؟

    1. نیما می‌گوید

      اره عالیه

  4. ناشناس می‌گوید

    چرا اسمش رو گذاشتن کلاه بردار خب کارت گرفته از بانک پول برداشته حالا با تعداد بالا

  5. سمند می‌گوید

    همچین خانم نویسنده میگه بانک به خاک سیاه نشسته که اون 3هزار میلیارد برباد رفته انگار یادش رفته کلا و اینکه همین بانک ها چقدر بابت نزول دست تو جیب ما کردن بعدشم طرف خلافی مرتکب نشده تراکنش انجام داده مزدشو گرفته اگر واقعا 3000حساب داشته که بعید بنظر میرسه و دوستمون هم اشاره کردن طرف بابت هر تراکنش هربار حداقل یه کارمزدی شامل خودش میشده این منطقی نیست بیشتر به داستانهای تخیلی شبیهه

    1. ناشناس می‌گوید

      اینا میخوان اینجوری یه بخونه گیر بیارن بابت پول‌گرفتن مردم هم کارمزد بگیرن اونوقت سر مردم بی گناه بی کلاه بمونه اینا همش بخونه هست

  6. ناشناس می‌گوید

    بی زحمت یه بار دیگه خلاصه توضیح میدن مطلب رو البته بدون حاشیه مرسی

  7. ناشناس می‌گوید

    اقا در ایران هرچیزی امکان پذیره.این همه کلاهبرداری و پولشویی و اختلاص میشه تاوانشم مردم بدبخت میدن با فقر و بیکاری و تورم.

  8. سهراب ترنج زر می‌گوید

    با عرض سلام و احترام خدمت شما
    چرا کلاهبرداری حساب شود
    اگر بانک تمیل داشته باشد من حاضر به خرید دستگاه هستم 009689885…
    0098917717…
    0097155565…
    با تشکر از همه

  9. بیرانوند می‌گوید

    حداقل تخلفات صورت گرفته از دیدگاه بانکی:
    _طبق الزامات شاپرک هرگونه تراکنش صوری تخلف محسوب میشود
    _ داشتن چندین کارت به تعداد نامتعارف
    _ نصب دستگاه خودپرداز در مکان نامناسب (در منزل)

    1. الیار می‌گوید

      این قوانین اخیرا وضع شده پس از اینکه این کلاهبردار لو رفت
      قضیه مال چند سال پیشه و به دلیل خلع قانونی رای نهایی معلوم نیست چی شد

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.