پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
عدم صدور مجوز کیف پول الکترونیکی مانع ارائه این سرویس نشده است. هر چند طی چند سال گذشته بانک مرکزی سعی کرده است فعالیت برخی از شرکت‌ها در ارائه خدمات کیف پول الکترونیکی را به دلیل نهایی نشدن مقررات و همچنین صادر نشدن مجوزهای لازم برای فعالیت آنان محدود کند اما نتوانسته مانع فعالیت کامل‌شان شود. البته همین فعالیت آنان موجب شد بانک مرکزی تمام تلاش خود را برای به نتیجه رسیدن کیوا و سامانه سپاس انجام دهد.
در شرایط فعلی جیرینگ و شرکت توسعه نوآوری بانک شهر به شهروندان خدمات کیف پول ارائه می‌دهند، هرچند این خدمات فقط به حوزه تخصصی هر کدام از این شرکت‌ها محدود شده است. جیرینگ زمانی‌که اولین سرویس‌های خود را ارائه داد بانک مرکزی با ارائه سرویس از سوی این شرکت مخالفت کرد و گفت تا زمانی که جیرینگ مجوزهای لازم را دریافت نکرده، فقط مجاز به ارائه سرویس در حوزه اپراتوری تلفن همراه است، از همین رو این شرکت بخشی از فعالیت خود را روی خرید شارژ تلفن همراه و پرداخت قبوض متمرکز کرد. هر چند در گام‌های بعدی با همکاری شرکت‌های psp توانست برخی از سرویس‌های بانکی مانند انتقال وجوه را ارائه دهد اما این سرویس‌ها نیز پرشمار نیستند.
شرکت توسعه نوآوری بانک شهر نیز با کارت شهروندی و خدمات پرداخت شهری (city pay) سعی کرد بخشی دیگر از خدمات پرداخت خرد و کیف پول الکترونیکی را انجام دهد و این بار نیز با مخالفت بانک مرکزی مواجه شد. اما با توجه به وابستگی این شرکت به بانک شهر و شهرداری‌ها توانست برخی از خدمات حوزه حمل و نقل شهری را پوشش دهد.
.
اولین کیف پول الکترونیکی
شهرداری‌ها اولین نهادی بودند که به صورت رسمی اقدام به صدور کیف پول الکترونیکی کردند. البته این اقدام آنان به منظور صدور کیف پول الکترونیکی نبود بلکه می‌خواستند برخی از مشکلات خود را در زمینه بلیت بخش حمل و نقل برطرف کنند. چند سالی از راه‌اندازی خطوط مترو تهران گذشته بود که شهرداری تهران و شرکت مترو به این نتیجه رسیدند که برای ساماندهی این بخش باید از بلیت‌های الکترونیکی بهره گیرند تا بتوانند بخشی از پرداخت‌ها را سر و سامان دهند.
پس از گذشت مدتی از صدور این کارت‌ها و رونق گرفتن مترو و همچنین راه‌اندازی فروشگاه‌هایی در برخی از ایستگاه‌ها، شهرداری به این نتیجه رسید که می‌تواند از کارت‌های مترو برای پرداخت وجه در فروشگاه‌های داخل ایستگاه مترو استفاده کند اما بانک مرکزی با این اقدام شهرداری مخالفت کرد و اعلام کرد سازمان‌ها در شرایطی می‌توانند اقدام به صدور کارت‌های مبلغ‌دار کنند که فقط برای منظور خاصی طراحی شده باشند. در اصل بانک مرکزی تاکید می‌کرد باید این کارت‌ها تک‌منظوره باشد و اگر قرار باشد حوزه‌های دیگری را نیز پوشش دهد، باید مجوز بانک مرکزی را دریافت کند و این کارت‌ها باید از طریق سیستم بانکی صادر شود.
آن زمان شهرداری تهران از خیر اجرایی کردن این پروژه گذشت اما سودای بزرگ‌تری را در سر پرورش داد و آن تاسیس یک بانک تخصصی بود.
.
جیرینگی خرید کن
درست زمانی که شهرداری تهران به دنبال دریافت مجوز برای بانک شهر بود تا بتواند برخی از خدمات بانکی خود را از این طریق به سرانجام برساند، جیرینگ از اولین سرویس‌های خود رونمایی کرد. واکنش بانک مرکزی با اقدام جیرینگ تفاوتی با واکنش وی با شهرداری نداشت. بانک مرکزی به جیرینگ اعلام کرد بدون مجوز نمی‌تواند در این حوزه به فعالیت بپردازد مگر اینکه فعالیتش را به حیطه اپراتوری محدود کند.
جیرینگ نیز که قرار بود خدمات کیف پول الکترونیکی را به مشتریان همراه اول ارائه دهد برای اینکه تا دریافت مجوز نهایی خللی در ارائه خدماتش پیش نیاید، این پیشنهاد را پذیرفت و فعالیتش را محدود کرد. تقریبا چهار سال از اولین درخواست جیرینگ برای ارائه این سرویس می‌گذرد اما هنوز مجوزی برای این شرکت از سوی بانک مرکزی صادر نشده است.
.
کارت شهروندی
هرچند برخی از بانک‌ها مانند بانک انصار و بانک ملت اعلام کرده‌اند کارت‌هایشان می‌تواند جایگزین کارت شهروندی شود اما بانک شهر با توجه به رابطه‌اش با شهرداری‌ها توانست کاربردهای آن را نیز بیابد و کارت شهروندی را ارائه دهد. مدیرعامل بانک شهر در مراسم رونمایی از این کارت که در شهریورماه برگزار شده بود گفت:«کارت صادرشده منطبق بر دستورالعمل کیف پول الکترونیکی (کیپا) بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده و راهکاری نوین در راستای پرداخت پول خرد به صورت برون‌خط (offline) است. » اما هنوز بانک مرکزی دستورالعمل نهایی خود را برای صدور کیف پول الکترونیکی صادر نکرده است.
حسین محمد پورزندی گفت: «با این کارت‌ها علاوه بر آنکه همانند سایر کارت‌های عضو شتاب، امکان خرید از پایانه‌های فروش، دریافت پول از دستگاه‌های خودپرداز و… به صورت آنلاین وجود دارد؛ با قابلیت کیف پول الکترونیکی، امکان پرداخت در حوزه‌های حمل و نقل شهری مانند اتوبوس، مترو، پارکومتر و دیگر حوزه‌هایی که در آینده نزدیک به عنوان حوزه‌های پذیرندگی کیف پول شهروندی بانک شهر اعلام می‌شود، وجود خواهد داشت.»
صمدی مدیرعامل شرکت توسعه نوآوری بانک شهر نیز گفت: «از طریق این محصول می‌توان علاوه بر پرداخت‌های معمول روزمره از طریق شبکه شتاب یا شاپرک، عملیات Micro payment را به صورت آفلاین انجام داد و همچنین می‌توان بر اساس پیش‌بینی پارامترهای مدیریت ریسک روی سیستم city pay برای پرداخت مبلغی به بالاتر از Pin استفاده کرد؛ بدین صورت که به عنوان مثال برای پرداخت تراکنش‌هایی تا مبلغ ۵۰۰۰ تومان نیاز به ورود رمز نباشد و از این مبلغ به بالا نیاز باشد دارنده کارت رمز خود را وارد کند.»
این شرکت نیز همچنان برای دریافت مجوز (EPO (Electronic purse operator به عنوان راهبر کیوا منتظر دریافت مجوز است. هم‌اکنون این دو شرکت، مطرح‌ترین فعالان این حوزه به شمار می‌آیند و به نظر می‌رسد پس از صدور مجوز یکی از آنها در بخش اپراتوری و دیگری در بخش کارت فعالیت خود را گسترش دهد. حال باید دید کدام یک موفق‌تر عمل خواهند کرد.
منبع: پیوست
