پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سرمایه‌گذاران خرده‌فروش و خرده‌پا در داخل ترکیه، ایمانشان را به سودآوری اقتصاد این کشور کم‌کم از دست می‌دهند. ترک‌ها به‌راحتی می‌توانند حساب‌های بانکی‌شان را بین لیر و دلار تغییر دهند و این کار در هفته‌های اخیر افزایش زیادی داشته است.
به گزارش ایران، اطلاعات بانک مرکزی ترکیه نشان می‌دهد که سهم سپرده‌های ارزی خارجی در ترکیه به 42 درصد افزایش‌یافته است. درحالی‌که در ابتدای دهه، کمتر از 30 درصد بود. فایننشیال تایمز، چنین از رفتارهای سرمایه‌گذاری در این روزهایی که ترکیه در حال دست‌وپنجه نرم کردن با بحران ارزی است، گزارش می‌دهد.
اینمان دمیر، کارشناس اقتصادی در لندن نیز به این رسانه می‌گوید: «ترک‌ها تمایل چندانی به تبدیل ذخایر ارزی‌شان به لیره ندارند. مردمی که می‌توانند در آخر ماه پولی برای پس‌انداز کنار بگذارند، احتمالاً پول‌هایشان را به هر ارزی به‌جز لیره تبدیل می‌کنند.»
در روزهای اخیر برخی اخبار و گزارش‌ها حاکی از این بود که سوداگری موجود در بازار ایران به‌هیچ‌وجه در ترکیه مشاهده نمی‌شود این در حالی است که داده‌ها و اطلاعات منابع معتبر خبری و آمار بانک مرکزی ترکیه نشان می‌دهد که اتفاقاً مردم ترکیه نیز با کاهش ارزش پول ملی‌شان، تمایل زیادی به ذخیره دارایی خود به دلار و طلا پیداکرده‌اند. آنچه از شباهت رفتاری مردم ایران و ترکیه می‌توان فهمید، برخی واقعیات گریزناپذیر اقتصادی است.
این واقعیت که حفظ دارایی و ریسک‌پذیر سرمایه‌های خرد شخصی پس‌زمینه رفتارهای کلان اقتصادی را سبب می‌شود، در بحران‌های ارزی این دو کشور به‌وضوح نمایان است. هر چه هم مشوق‌هایی برای هدایت سرمایه خرد مردم به کانال‌های رسمی و مدنظر سیاست‌گذار پولی انجام شود، هیچ‌گاه نمی‌توان برای این سرمایه‌های اندک که با تلاش و صرفه‌جویی زیاد به وجود آمده است، تعیین تکلیف کرد.
بااین‌حال هنوز صف‌های طولانی برای خرید دلار و یورو در این کشور به‌پای ایران نرسیده است. آن‌قدر که جست‌وجوی انگلیسی برای عبارت صف طولانی خرید دلار مردم، نتایج را به اخبار مربوط به ایران می‌رساند. بررسی درباره تفاوت و شباهت رفتار مردم دو کشور همسایه ایران و ترکیه برای موضوع یکسان بحران ارزی، نشان می‌دهد که در ترکیه نیز مردم در تلاش برای سپرده‌گذاری ارزی هستند که البته به خاطر قوانین و کارکردهای بانکی این کشور، تلاش‌ها بیشتر برای تغییر سپرده حساب‌های بانکی از لیر به دلار بود است.
بااین‌حال بر اساس گزارش العالم، اردوغان دو هفته پیش دشمنان ترکیه، دلالان ارز و لابی‌های سودجو» را عامل بحران پولی کشور معرفی کرده بود. او دیروز از مردم خواست دلار و یورو را از «زیر بالش» درآورده و به لیر تبدیل کنند. بینالی یلدریم نخست‌وزیر ترکیه هم اطمینان داده که نوسان در بازار ارز موقتی و دوره‌ای است.
افزایش نرخ سود بانکی و خرید طلا
واحد پول ترکیه از اوایل سال جاری میلادی بیش از 20 درصد از ارزش خود را ازدست‌داده است و این روزها یک دلار آمریکا به قیمت 4.93 لیر فروخته می‌شود. شهروندان ترکیه از بیم ادامه این روند و به باد رفتن دارایی‌هایشان یا طلا می‌خرند یا لیرهایشان را به یورو و دلار تبدیل کرده‌اند. در این شرایط بانک مرکزی ترکیه تصمیم گرفته است که نرخ سود را افزایش دهد تا بتواند بر این اوضاع فائق بیاید.
فایننشیال تایمز دراین‌باره می‌نویسد: «ارزش لیر ترکیه از زمان انتخاب رجب طیب اردوغان به ریاست جمهوری در سال 2014، به‌طور پیوسته در حال کاهش بوده است؛ اما حتی کهنه سربازان در این بازار نوظهور نیز این هفته به قهقرا رفتند. کاهش شدید نرخ ارز، بانک مرکزی این کشور را به افزایش اورژانسی نرخ سود در روز چهارشنبه وادار کرد.»
اردوغان برای مقابله با بحران، نسخه‌ای را که بانک مرکزی برای او پیچیده به‌اکراه پذیرفته است. بانک مرکزی ترکیه تصمیم گرفته نرخ سود بانکی را سه درصد افزایش داده و به 16.5 درصد رسانده و ارزش لیر را بازگرداند.
این بانک همچنین وعده داده به شرکت‌ها کمک کند تا بخشی از بدهی خارجی خود را به‌راحتی پرداخت کنند. در شرایط فعلی، تنها راه مقابله با بحران لیر افزایش نرخ سود بانکی است که از یک‌سو، روش موردعلاقه اردوغان نیست و از سوی دیگر، تأثیر مثبت آن در طولانی‌مدت قطعی و مسلم نیست. رئیس‌جمهوری ترکیه تأکید می‌کند که لیر به‌جای آنکه در بانک باشد، باید صرف سرمایه‌گذاری و رشد صنعت و بازار شود.
سال گذشته نیز اردوغان برای آنکه بتواند بازار ارز را مدیریت کند، از مردم ترکیه خواسته بود که با کنار گذاشتن دلار به خرید طلا روی‌آورند. پس‌ازآن بانک مرکزی و مردم عادی به‌جای دلار به سمت خرید طلا روی آوردند. بنا به گزارش شورای جهانی طلا بانک مرکزی و مردم ترکیه طی 9 ماه از ابتدای سال 2017، 47 تن طلا خریدند که افزایش چند برابری را نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است.
آلبرت بغزیان، درباره تفاوت‌های رفتاری مردم ترکیه و ایران در بحران ارزی به‌تازگی گفته است:« صف‌های خرید دلار در ترکیه طولانی نیست چراکه کاهش ارزش در ترکیه زمینه‌ساز تورم نیست، چون به‌اندازه کافی تولید داخلی نیرومندی در بخش خوراک و پوشاک دارند و به‌اندازه ایران پول در حالت آماده‌باش ندارند و بیشتر از کارت‌های اعتباری در فعالیت‌های خود استفاده می‌کنند. درحالی‌که در ایران انباشت زیاد نقدینگی در حساب‌های آحاد جامعه باعث تشکیل صف و هیجانات در بازار می‌شود.»
