راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

فرهنگ فراموش‌شده‌ی پیکان؛ پیکانی دیگر بسازیم

در ۱۳۴۹ با رونمایی اولین خودروی ملی در مجموعه ایران‌خودرو کسی تصور نمی‌کرد که این خودرو در جامعه ما فرهنگی را شکل دهد که سال‌های بعد، با توقف تولید آن، فرهنگ هم در جامعه کمرنگ شود. پیکان سال‌ها نقش سمبلیکی را در جامعه بازی کرده و نماینده متواضع مدرنیته در اقشار مختلف جامعه بوده. بخش‌های مختلف این ماشین از لاستیک و چراغ گرفته تا جلو داشبورد و کارت‌های تلفن ژاپن، پیچ‌گوشتی قرار داده شده پشت بادگیر شیشه جلو و …، همه پیوندی بین هویت ماشین و صاحبش را شکل می‌دادند. بخش عمده‌ای از نسل فعلی، خاطرات تلخ و شیرینی را با پیکان رقم زده است. اما فرهنگ پیکانی که گم شده است چیست؟

.

فرهنگ هول دادن

از ویژگی‌های پیکان خاموش شدنش بود. در خیابان زیاد با این صحنه روبرو می‌شدیم که پیکانی خاموش شده و راننده‌اش از عابران درخواست هول دادن می‌کند. عابران هم بی‌دریغ، زور و بازوی خود را در طبق اخلاص می‌گذاشتند و … . وقتی‌که روشن می‌شد همه گویی به موفقیتی بزرگ دست پیدا کرده بودند. دست‌ها را می‌تکاندند، گاه راننده آن‌ها را سوار می‌کرد و تا جایی می‌رساند و گاه مخلصم، چاکرم می‌کرد و می‌رفت. اما آنچه می‌ماند حس مثبت و موثر دوطرفه بود. با ظهور ماشین‌های جدید این فرهنگ گم شد چراکه این ماشین‌ها اگر خاموش شوند، چاره‌شان به‌دست جرثقیل است و نه در زور بازوهای عابران پیاده. این‌گونه بود که با توقف تولید پیکان بخشی از همدلی اجتماعی، محو شد.

.

فرهنگ سیم باتری

صبح‌های سرد، پیکان باتری خالی می‌کرد و روشن نمی‌شد. در این شرایط همواره همسایه‌ای بود که سیم باتری از صندوق عقبش بیرون بکشد، ماشین را بیاورد کنار پیکان باتری خالی کرده و آن را شارژ کند. این‌گونه بود که صبح‌های زود، همسایه‌ها در نقش ناجی‌های موثری برای یکدیگر ظاهر می‌شدند که به داد همسایه درمانده می‌رسیدند و باز حسی مثبت و دوطرفه شکل می‌گرفت. اما این روزها سنسورهای ماشین‌های جدید خبر از ایرادات می‌دهند و دستگاه‌های دیاگ حواسشان به همه‌چیز هست. این‌گونه ناخودآگاه فرصت نزدیکی همسایه‌ها و هم‌محلی‌ها از یکدیگر گرفته می‌شود.

Peykan-Banking-way2pay-93-11-03

فرهنگ گالن بنزین

آمپر بنزین پیکان باید ایرادی می‌داشت که یک خانواده در میانه راه مهمانی بنزین خالی کنند و کنار خیابان بماند. راننده با خونسردی تمام از ماشین پیاده می‌شد، صندوق را بالا می‌زد، گالنی خالی را بیرون می‌آورد و کنار خیابان کمی آن را تکان می‌داد. در مدت‌زمان کوتاهی یک پیکان دیگری توقف می‌کرد، صندوق را باز می‌کرد و یک شلنگ بیرون می‌کشید و … .

Peykan-Banking-way2pay-93-11-03b

این‌گونه بود که مردم سخاوتمندانه بنزین به هم هدیه می‌دادند و باز هردو طرف سرافراز و شاد از تاثیر مثبتی که گذاشته‌اند از یکدیگر دور می‌شدند. اما آمپر ماشین‌های امروزی نه‌تنها خراب نمی‌شود، بلکه اگر هم بنزین تمام شود دیگر گالن به‌دست گرفتن توجه کسی را جلب نمی‌کند و دیگر شلنگی در باکشان نمی‌رود.

.

فرهنگ تولد

با تولد پیکان، ایران ناسیونال سابق برنامه‌ای گسترده را برای معرفی این خودرو تدارک دید. آهنگ تولدت مبارک که سال‌ها موسیقی مراسم‌های تولد بسیاری از ایرانیان بود، توسط انوشیروان روحانی با شعری از پرویز خطیبی ساخته شد و پیکان از وسط یک کیک تولد بیرون آمد. شاید کسی نداند روحانی، این موسیقی را با الهام از رقص مکزیکی با عنوان لاکوکاراچا ساخته است. چندان هم مهم نیست. نکته مهم این است که تولد پیکان باعث شد تا موسیقی شکل بگیرد که تا سالیان در مراسم‌های تولد و مهمانی‌ها بی‌رقیب باقی ماند. برای این مورد جای خوشحالی دارد که هنوز، وقتی شخصی که تولدش است به لحظه فوت کردن شمع روی کیک می‌رسد، اطرافیان همان آهنگ تولد معروف را برایش می‌خوانند. بااین‌وجود هرگز برای هیچ خودرویی در ایران دیگر موسیقی ساخته نشد و خوانندگان نسل‌های بعد جایگزین‌های زیادی برای آهنگ تولد انوشیروان روحانی خواندند.

Peykan-Banking-way2pay-93-11-03c

پیکان و دود

پیکان اگر قرار بود خراب شود، چنان دود می‌کرد که گویی همان یک ماشین برای آلوده کردن هوای یک شهر کافی است. همین دود اگزوزش بهانه‌ای شد تا تولیدش متوقف شود. خداحافظی از پیکان این امید را ایجاد کرد که هوای شهرهای بزرگ آبی شود. پیکان رفت، فرهنگش را هم با خودش برد اما هوای شهرها آلوده‌تر شد و ما ماندیم و نمودارهایی که همواره وضعیت اضطرار را نشان می‌دهند.

Peykan-Banking-way2pay-93-11-03a

پیکان فرهنگمان را پیدا کنیم

با کم شدن این خودرو در کشور، ما هم انگار پیکان فرهنگی‌مان را گم کرده‌ایم. یادمان رفته است که پیکان بهانه‌ای بود برای این‌که در خیابان و در محله بیشتر هوای هم را داشته باشیم. یادمان رفته است که با کارهای کوچک می‌توانیم احساس‌های خوب ایجاد کنیم. یادمان رفته است که کسی که پیکان ندارد هم ممکن است لحظه‌ای در خیابان درمانده شده باشد و به دستان قدرتمند شخصی دیگر که بی‌چشم‌داشت کمک می‌کند نیاز داشته باشد. شاید امروز ما نیاز داریم تا پیکان جدیدی بسازیم که فرهنگمان را دوباره بازیابی کنیم. ساخت پیکان برگشت به گذشته نیست، بلکه یافتن ارزشمندی‌های گذشته و به حداکثر رساندن آن‌ها برای شکل‌دهی مطلوبی فراتر از تصور است. خواه این صنعت بانکداری و پرداخت باشد و خواه خودرو. آنچه امروز مهم است توجه به انسانی‌تر شدن کسب‌وکار برای پاسخ به نیازهای روحی مشتریان و همراه نمودن آنها در مسیر خدمت‌رسانی است.

 امیر مهرانی؛ رئیس توسعه و تعالی شرکت چارگون

منبع: ماه‌نامه پرداخت و بانکداری الکترونیک عصر ارتباط؛ شماره 16

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.