پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نشست «شاپرک از سرآغاز تا آینده» صبح روز دوم پنجمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت با حضور سامان قطبی مدیرعامل سابق شرکت شبکه الکترونیک پرداخت کارت (شاپرک)، محسن قادری مدیرعامل شاپرک، علی سیفی مدیر سیستم‌های کارت شرکت خدمات انفورماتیک و محمد مظاهری مدیرعامل شرکت توسن تکنو برگزار شد.
در ابتدای این نشست، قطبی در رابطه با دلایل شکل‌گیری شاپرک و فرآیند ادامه آن گفت: «صحبت‌های اولیه پیرامون سیستم شاپرک اولین بار در سال ۱۳۸۹ مطرح شد و به‌صورت رسمی در سال ۱۳۹۰ شکل گرفت. در طراحی شاپرک از تجربیات موفق دنیا استفاده شده است. نتیجه و حاصل این طرح، اطمینان خاطر مقررات گذار و ناظر و همچنین ایجاد سازوکار مطمئن در استفاده از کارت‌های بانکی و تراکنش‌های پایانه‌های فروش است. یکی از مهم‌ترین اولویت‌های طرح شاپرک، ساماندهی و رشد فضای کسب‌وکار مطابق با استانداردهای دنیا و تجربه‌های بومی و از طریق یکپارچه‌سازی پایانه‌های فروش و درگا‌ه‌های مجازی است. کاهش ریسک امنیت و افزایش ضریب اطمینان در شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت بر مبنای یک استاندارد مصوب و چارچوب مشخص از دیگر اهداف شاپرک است.»
مدیرعامل سابق شاپرک در ادامه افزود: «علی‌رغم آنکه یکی از اهداف شاپرک از ابتدای تأسیس، به استقلال رسیدن PSP ها بوده تاکنون به نتیجه کامل نرسیده است. به‌علاوه، لازم است کارمزدهای خدمات نیز همانند مورد قبل به سرانجام مطلوب برسد.»
در ادامه سیفی بیان داشت: «طرح شاپرک با هدف اتصال مستقیم پایانه‌های فروش به مرکز شتاب و در نتیجه افزایش ضریب امنیت و کیفیت در سامانه‌‌ی پرداخت شکل گرفته است. مهم‌ترین دستاورد سیستم شاپرک، کاهش و بهبود زمان پاسخ‌‌دهی تراکنش‌ها است. پایداری، کیفیت و ضریب سرویس‌دهی نظام پرداخت نیز از طریق نظارتی که مجموعه شاپرک به وجود آورده، افزایش چشمگیری داشته است.»
قادری نیز مهم‌ترین اهداف شاپرک را ایجاد زیرساخت‌های نظارت هوشمند، اتصال به شبکه‌های بین‌المللی، تولید گزارش‌های تحلیلی داده‌ها جهت تصمیم‌سازی، اعطای مجوز‌ها و رتبه‌بندی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت برشمرد. او اشاره کرد: «ارتقای ابزارهای پرداخت و در نتیجه افزایش اعتماد و اقبال عمومی مردم که به‌صورت کاهش اسکناس و مسکوکات در مبادلات تبلوریافته، ازجمله موفقیت‌‌های شاپرک است. البته یکی از مهم‌ترین ضعف‌های شاپرک عدم موفقیت در کاهش پایانه‌های تکراری است.»
مدیرعامل شاپرک در ادامه افزود: «زحمات زیادی برای راه‌اندازی شاپرک انجام شده است. سال ۱۳۹۳ یکی از سال‌های پرتلاطم شاپرک بوده که همکاران و مدیران سابق در سال‌های گذشته با این‌چنین شرایطی مواجه نبودند. همچنین یکی از ضعف‌های موجود این است که در حال حاضر PSP هایی وجود دارد که تا ۱۰ درصد از پذیرنده خود کارمزد دریافت می‌کنند که این عدد بسیار بالایی است.»
قادری اضافه کرد: «ما قبول داریم که نظام کارمزد بسیار خوب و مفید است ولی حرف اصلی‌مان آن است که باید در قالب قواعد و استانداردها باشد. نکته دیگر الگوی کسب‌وکار است که می‌تواند به شکل‌گیری ارتباط و ساختار جدیدی بین PSP و پذیرنده منتهی شود.»
مدیرعامل شرکت شاپرک خاطرنشان کرد: «استقلال PSP کار راحتی نیست چراکه فراتر از شرکت شاپرک است و با یک نامه این امکان وجود دارد که مسئول و مدیری از PSP جابجا شود.»
در ادامه این نشست، محمد مظاهری، شاپرک را دارای اثرات مهمی بر فضای کسب‌وکار شرکتها دانست و بیان کرد: «اگرچه شبکه پرداخت باید از طریق الزامات امنیتی و نظارتی شاپرک ساماندهی شود اما در برخی موارد مصوبات و قوانین جدید موجب بر هم خوردن برنامه‌های شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت می‌گردد. این مسئله منجر به ابهام فضای کسب‌وکار برای این‌گونه شرکتها می‌شود. البته رفع این ابهام از طریق استفاده از خدمات مشاوره‌ای کارشناسان و خبرگان این حوزه میسر است.»
مدیرعامل شرکت توسن تکنو افزود: «فروشندگان، مشتریان PSP هستند و می‌توانند به‌راحتی بانک مرتبط خود را تعویض نمایند. اینکه اشاره می‌شود ۵۶ شرکت PSP در حال حاضر زیان‌ده هستند نشانگر عدم استقلال و وابسته بودن این‌گونه شرکتها است. البته این به فلسفه وجودی شاپرک برنمی‌گردد و نباید اساس شاپرک را برای این موضوع زیر سؤال برد.»
مظاهری اضافه کرد: «علت عدم استقلال PSP ها، نبود رقابت است. این رقابت است که موجب افزایش کیفیت خدمات می‌شود. بهتر است شبکه دومی در کنار شاپرک باشد تا به غنای عملیات‌ها بیفزاید.»
در ادامه، قادری در تکمیل سخنان مظاهری بیان داشت: «این جزو سیاست‌های ابلاغی بانک مرکزی است که انسجام شبکه در دستور کار قرار گیرد و این انسجام مسلماً به منفعت ملی می‌انجامد.»
سیفی در پایان این نشست عنوان داشت: «تکمیل مباحث مطرح‌شده در این نشست نیازمند صرف زمان بیشتری است و در یک جلسه فرصت کافی برای پرداخت به تمام ابعاد موضوع وجود ندارد. در این نشست عنوان شد که تعداد بسیاری از PSP ها زیان‌ده هستند. این موضوع از روز اول تأسیس شاپرک قابل پیش‌بینی بود چرا که PSP ها بسیار به بانک‌ها وابسته هستند و چابکی لازم را ندارند. همچنین یک تصور اشتباه این است که PSPها یک درآمد فراوان دارند و همانند یک چاه نفت می‌مانند؛ اما در واقعیت امر، کنترل هزینه‌های PSP امری سخت و دشوار است و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق دارد.»
منبع: پژوهشکده پولی و بانکی
