پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
پس از ماه‌ها و روزها انتظار بالاخره در مذاکرات ۱+۵ دو طرف به نقطه مشترک رسیدند و برداشتن تحریم‌ها یکی از نقاط مشترک ایران و ۱+۵ بود. حال به گفته حسین یعقوبی مدیرکل امور بین‌الملل بانک مرکزی در طول چند سال گذشته از دسترسی به بازارهای بین‌المللی محروم بوده‌ایم و هم‌اکنون تمام سازمان‌ها و نهادها در تکاپو هستند تا خود را برای دوران پس از برداشته شدن تحریم‌ها آماده کنند. یکی از این حوزه‌ها بانکداری است که در این سال‌ها تأثیر تحریم نیز بر این حوزه به‌خصوص بانکداری الکترونیکی کم‌تر از بقیه حوزه‌ها نبوده است. به همین جهت در میزگردی با حضور علی دیواندری رئیس پژوهشکده پولی و بانکی، فرهاد نیلی نماینده ایران در بانک جهانی، احمد عزیزی مشاور رئیس‌کل بانک مرکزی، حسین یعقوبی مدیرکل بین‌الملل بانک مرکزی و حمید قنبری مدیر اداره بررسی‌های حقوقی بانک مرکزی در خصوص وضعیت و برنامه بانکداری ایران در دوران پسا تحریم بحث‌هایی صورت گرفت.
در خصوص برنامه‌های تعیین‌شده احمد عزیزی با اشاره به تدوین برنامه‌های مختلف هم در دولت و هم در بانک مرکزی گفت: « برنامه بانک مرکزی در سطح عملیاتی جامع‌ترین برنامه است. این برنامه فقط به مسائل حوزه‌های مختلف سیاسی و حوزه‌های دیگر نیز اشاره‌هایی دارد.» حسین یعقوبی نیز به تشریح برنامه بانک مرکزی پرداخت و افزود: «در حوزه ارزی روی دو محور تمرکز کرده‌ایم. یکی استفاده از ظرفیت‌های بالفعل ایجادشده در نتیجه مذاکرات با گروه ۱+۵ بود. یکی از این ظرفیت‌ها استفاده از مجوزهای لازم برای انتقال منابع ایران از کشورهایی که دارایی ما در آنجا قرار داشت به کشورهای هدف بود. همچنین مذاکرات در خصوص احیای روابط کارگزاری که به دلیل تحریم‌ها روابط متوقف یا از بین رفته بود، ما احساسمان در ارتباط با آن‌ها این بود که آن‌ها علاقه‌مند به برقراری ارتباط هستند اما ایجاد رابطه را به بعد از اجرایی شدن برجام موکول می‌کنند.» او دیگر برنامه‌های بانک مرکزی را تطبیق استانداردهای بانک مرکزی با استانداردهای بین‌المللی که به دلیل ایجاد تحریم‌ها در دوره‌ای از آن فاصله گرفته بودیم نام برد.
علاوه بر بانک مرکزی، پژوهشکده پولی و بانکی کشور نیز برای این دوران برنامه‌هایی دارد. علی دیواندری رئیس این پژوهشکده در خصوص این برنامه‌ها گفت: «گروه پول و ارز پژوهشکده که یکی از گروه‌های پژوهشی پژوهشکده است، پروژه‌های تحت عنوان “برنامه عملیاتی نظام بانکی کشور برای دوره پسا تحریم” تعریف کرده. در این برنامه عملیاتی مشخص می‌شود که در نظام بانکی روی چه مواردی باید تمرکز شود و چه مواردی را باید در نظر بگیرند.» او با تأکید بر اینکه یکی از مباحث مطرح‌شده در حوزه پسا تحریم راه‌اندازی مجدد روابط کارگزاری است افزود: « این بخش یکی از الزامات کاری است. کارهایی که نظام بانکی و بانک مرکزی باید برای برقراری روابط انجام دهند، مشخص می‌شود.» به گفته دیواندری این پروژه آغاز شده و بخشی از کار نیز به پایان رسیده است.
اما باوجود برنامه‌ها و اجرایی کردن آن‌ها باز بحثی که همیشه وجود دارد این است که سیاستمداران و بانکداران هنوز نمی‌دانند بعد از برجام چه اتفاقی می‌افتد و نگاه بانک‌های بین‌المللی به این برنامه‌ها چگونه است. در این خصوص فرهاد نیلی اعتقاد دارد: «ما وسط یک صحنه شطرنج هستیم و در این صحنه بستگی دارد که دو طرف مهره‌ها را چگونه جابه‌جا کنند تا بتوانند از این فرصت استفاده لازم را ببرند. پس اگر در مورد آینده، آن‌هم آینده نزدیک یعنی ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ صحبت می‌کنیم باید مبتنی بر سناریو باشد. ما باید سناریوسازی کنیم؛ یعنی تعبیر برنامه‌ریزی را باید به تعبیر سناریوسازی تغییر دهیم. نمی‌توانیم مستقل از سناریو برنامه‌ریزی کنیم. بخشی هم‌بستگی به نوع بازی ما دارد. هر بازاری ریسک‌های خود را دارد. ما چگونه می‌توانیم ریسک کار کردن با بازار ایران و فضای بانکی ایران را مشخص کنیم؟ این ریسک‌ها قابل‌محاسبه، رسیدگی و مدیریت کردن هستند.»
اما در این بحث عزیزی سناریو را جدای برنامه‌ریزی نمی‌داند و می‌گوید: « به نظر من این جزئی از برنامه‌ریزی و برنامه‌ریزی اقتضایی است؛ یعنی اگر فلان حالت شد چه کنیم و اگر حالت دیگری اتفاق افتاد چه کنیم. سناریوهای مختلف درون برنامه.»
در این مباحث نگاه بانک‌های بین‌المللی به ایران اهمیت دارد. علی دیواندری اعتقاد دارد که هم بانک‌های بین‌المللی و هم سایر شرکت‌های بزرگ صنعتی و تجاری خارجی بازار را می‌شناسند و به بازار ایران علاقه دارند زیرا اقتصاد ایران پتانسیل‌های اقتصادی بالایی دارد و هم کشور ثروتمندی است و ظرفیت سرمایه‌گذاری نیز در ایران وجود دارد.
یعقوبی نیز با تأکید بر اینکه ما با بانک‌های دنیا زبان مشترکی داریم گفت: « وظیفه ما به‌عنوان بانکدار این است که در زمین شکل‌گرفته بازی خود را با بانک‌های دنیا بر اساس سیاست برد-برد شروع کنیم. الان ظرفیت‌های خوب بانکی به وجود آمده. ما باید نگاه داینامیک و پویایی داشته باشیم.»
منبع: پیداد / ویژه‌نامه پنجمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت
